Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản gửi Bộ Công an, Bộ Công Thương đề nghị phối hợp xử lý những trường hợp đổi tiền mệnh giá nhỏ để hưởng chênh lệch, nhưng tại Hà Nội, hoạt động này vẫn diễn ra công khai.
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng đã có kế hoạch in ấn, cung ứng tiền mặt cho các địa phương. Đến nay đã hoàn thành cả về số lượng cũng như cơ cấu mệnh giá. Hiện tại, tỷ lệ tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán khoảng 13,2%. Mức này đã giảm so với mức 14% của năm 2012. Việc để lượng tiền mặt nhiều trong lưu thông là không tốt, làm chậm trễ việc hiện thực hóa đề án thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ. Có một thực tế không thể phủ nhận là, vào dịp Tết hàng năm, nhu cầu sử dụng tiền mặt rất lớn, trong khi tại các ATM thường “khô” tiền mặt.
Ngay tại Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương tập trung nhiều ngân hàng lớn, nhưng nhu cầu rút tiền tại ATM lại rất cao và thường dồn vào những ngày cao điểm nên tình trạng xếp hàng dài chờ đợi mà tiền không đủ “chảy” ra vẫn rất phổ biến, gây bức xúc dư luận. Để khắc phục tình trạng này, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại nâng cấp hệ thống ATM, đảm bảo nạp tiền thường xuyên, thậm chí một ngày 2-3 lần, đảm bảo lượng tiền đầy đủ.
Liên quan đến nhu cầu tiền mặt, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, chi phí in các loại tiền mệnh giá nhỏ là rất lớn. Chẳng hạn chi phí in loại tiền 2.000 đồng trở xuống và đưa ra lưu thông trong dịp Tết lên tới 300 tỷ đồng, chưa kể chi phí kiểm đếm, bảo quản. Trong khi ngân sách nhà nước còn khó khăn, 300 tỷ đồng có thể xây thêm nhiều trường học, bệnh viện. Sau dịp Tết Quý Tỵ, chỉ riêng một ngân hàng tại một huyện khu vực Chùa Hương đã thu về 1.200 bao tiền lẻ, trị giá hơn 20 tỷ đồng. Ngân hàng phải huy động hơn 10 xe chuyên dụng mới chở hết số tiền này.
Ngân hàng Nhà nước cam kết sẽ lo đủ tiền mặt cho mọi nhu cầu thanh toán, chi trả của người dân trong dịp Tết, song sẽ không có chuyện in tiền lẻ để “tiếp tay” cho “dịch vụ” đổi tiền đi lễ chùa.
