- Lộ trình điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu có thể rút ngắn?
- Hơn 800 tỷ đồng chi cải cách tiền lương năm 2016 bị sử dụng cho mục đích khác
Cử tri kiến nghị điều chỉnh chênh lệch lương hưu đối với lao động nữ
Theo đó, cử tri đề nghị xem xét lại việc quy định thời gian đóng bảo hiểm xã hội và tỉ lệ hưởng lương hưu từ năm 2018 theo lộ trình lao động nam đủ 35 năm, nữ 30 năm thay vì 30 năm và 25 năm như hiện nay.
Về vấn đề này, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 được xây dựng trong bối cảnh Việt Nam đang trải qua thời kỳ cơ cấu dân số vàng nhưng cũng đã bước sang giai đoạn già hóa dân số với tốc độ được đánh giá là nhanh nhất thế giới. Tỉ lệ gia tăng số người hưởng lương hưu cao hơn tỷ lệ tăng trưởng số người tham gia bảo hiểm xã hội. Tuổi thọ bình quân của dân số gia tăng nhanh chóng dẫn đến thời gian hưởng lương hưu bình quân kéo dài hơn so với trước đây.
Chính sách bảo hiểm xã hội vốn được thiết kế cho đối tượng ban đầu là công nhân, viên chức Nhà nước do Ngân sách nhà nước bảo đảm đã mở rộng ra các đối tượng lao động khác nhưng chưa được điều chỉnh phù hợp; tỷ lệ giữa mức lương hưu được hưởng và mức tiền lương bình quân đóng bảo hiểm xã hội của người lao động được đánh giá là cao hơn rất nhiều so với các nước có mức đóng tương tự, từ đó dẫn đến quỹ bảo hiểm xã hội có thể mất cân đối trong tương lai gần.
Để bảo đảm khả năng cân đối của quỹ bảo hiểm xã hội cần xem xét điều chỉnh tỷ lệ hưởng lương hưu cho phù hợp với nguyên tắc đóng, hưởng. Tuy nhiên, việc điều chỉnh giảm tỉ lệ hưởng lương hưu tối đa từ 75% xuống khoảng 50% - 55% (mức bình quân trên thế giới) như khuyến nghị của các tổ chức quốc tế là khó có thể thực hiện. Vì vậy, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 được Quốc hội thông qua theo hướng vẫn duy trì tỉ lệ hưởng lương hưu tối đa 75%, tuy nhiên cần kéo dài thời gian đóng góp để đạt được tỉ lệ này thêm 5 năm đối với cả nam và nữ.
Tuy nhiên, hạn chế trong quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 là đối với nam thì việc điều chỉnh được thực hiện theo lộ trình nhưng đối với nữ thì không nên tạo sự chênh lệch lớn giữa mức lương hưu của lao động nữ có cùng thời gian đóng bảo hiểm xã hội (có dưới 30 năm đóng bảo hiểm xã hội) nghỉ hưu trước và sau thời điểm ngày 1-1-2018.
Bộ LĐ-TB&XH đã chủ động tổ chức nghiên cứu, đánh giá tác động của quy định này, đề xuất phương án để báo cáo Chính phủ. Chính phủ đã có Báo cáo số 548/BC-CP báo cáo Quốc hội về xử lý chênh lệch giữa mức lương hưu đối với người nghỉ hưu trước và sau thời điểm ngày 1-1-2018 theo quy định của Luật BHXH 2014.
