Ông Lê Mạnh Hà trưa 22-4-2019 viết về cha mình khi lâm chung: “44 năm trước, Đại tướng Lê Đức Anh chỉ huy một cánh quân trong đội quân huyền thoại tiến về Sài Gòn thống nhất đất nước, mang lại hòa bình cho dân tộc. Ông sẽ là người cuối cùng trong Bộ chỉ huy chiến dịch năm ấy ra đi mãi mãi”…
Chủ tịch nước Lê Đức Anh đọc Báo An ninh Thủ đô năm 1996
Giữ phẩm chất bộ đội cụ Hồ
Những ngày tháng 4 lịch sử này, những cánh quân thần tốc tiến về Sài Gòn 44 năm trước giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Nhớ về ký ức đẹp người cấp trên của mình, Đại tướng Phạm Văn Trà - nguyên Bộ trưởng Quốc phòng cho rằng, khi trở về cuộc sống đời thường, nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh luôn nhắc nhở thế hệ sau phải giữ được phẩm chất cho tốt, đặc biệt là gia đình mình. “Ông cũng luôn nhắc nhở phải luôn quan tâm đến quân đội vì quân đội đã đóng góp to lớn trong cuộc kháng chiến, trong hòa bình cũng cần cố gắng để bộ đội giữ được truyền thống, phẩm chất tốt…”, Đại tướng Phạm Văn Trà cho hay.
Là Chủ tịch nước thứ tư của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 1992 - 1997, Đại tướng Lê Đức Anh luôn giữ nguyên khí chất của người sĩ quan quân đội: giờ nào việc nấy và đương nhiên ông luôn dành thời gian đọc nhiều sách, báo. Khi giải lao giữa những cuộc họp, kể cả ở Hội trường Ba Đình, ông có thói quen ra ngoài trời dưới những bóng cây râm mát để đọc báo. Hàng ngày, Chủ tịch nước đọc Báo Nhân dân, Quân đội nhân dân và có khi ông chọn An ninh Thủ đô để đọc. Ông thấy vui vì An ninh Thủ đô là tờ báo đầu tiên trong lực lượng Công an nhân dân từ bản tin phát hành nội bộ đã phát hành công khai phục vụ các tầng lớp nhân dân từ năm 1985.
Mong tờ báo luôn thiết thực, gần dân
Bên hành lang kỳ họp Quốc hội năm 1996, Chủ tịch nước Lê Đức Anh vẫn ra ngoài trời dưới những bóng cây râm mát ngồi đọc báo và trao đổi với phóng viên An ninh Thủ đô. Chủ tịch nước cho rằng, thời kỳ đất nước Đổi mới đòi hỏi báo chí phải có bản lĩnh chính trị tốt hơn, thực hiện nhiệm vụ chính trị sắc bén hơn, đồng thời phải có sự thay đổi, chuyển mình để thích nghi với thời cuộc, phục vụ nhu cầu của bạn đọc. Chủ tịch nước ghi nhận, Báo An ninh Thủ đô đã chú trọng đi sâu khai thác đề tài các gương điển hình tiên tiến trong phong trào quần chúng bảo vệ An ninh Tổ quốc, gương chiến sĩ công an anh dũng bảo vệ, tận tụy với nhân dân…
Khen An ninh Thủ đô bước đầu thể hiện sự nhanh nhạy, nóng hổi trên mặt báo, Đại tướng Lê Đức Anh mong cán bộ chiến sĩ, phóng viên An ninh Thủ đô xây dựng được bản sắc một tờ báo của lực lượng vũ trang ở Thủ đô Hà Nội và cần phải luôn thiết thực, gần gũi với nhân dân. Theo đó, Báo có những xã luận hàng ngày nêu những vấn đề thiết thân với người dân, mở rộng ra các vấn đề văn hóa, kinh tế, giáo dục… là hướng đi tốt.
Đại tá Đào Lê Bình - nguyên Tổng Biên tập Báo An ninh Thủ đô nhớ lại, khi nghe phóng viên An ninh Thủ đô báo cáo về công tác xã hội với Quỹ tình nghĩa “Bầu ơi, thương lấy bí cùng” do Báo An ninh Thủ đô và thầy trò trường Chu Văn An (Hà Nội) có sáng kiến lập ra, Chủ tịch nước rất vui. Ông khuyến khích tờ báo tham gia vào các hoạt động xã hội tình nghĩa, từ thiện, giúp đỡ người dân nghèo, gặp hoạn nạn, thiên tai.
Vào thời điểm đó, những hoạt động từ thiện, xã hội tình nghĩa do cơ quan báo chí lập thành Quỹ tình nghĩa “Bầu ơi, thương lấy bí cùng” như Báo An ninh Thủ đô đã làm, có thể nói là tiên phong trong cả nước.
Dù bận trăm công nghìn việc, người đứng đầu Nhà nước vẫn dõi theo những bước đi và hoạt động hướng về nhân dân của Báo An ninh Thủ đô. Một năm rưỡi sau, Chủ tịch nước Lê Đức Anh ký quyết định trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba thưởng cho Báo An ninh Thủ đô năm 1997 vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác xã hội tình nghĩa, góp phần xây dựng Tổ quốc. Đây cũng là huân chương đầu tiên Chủ tịch nước dành để tặng thưởng cho một cơ quan báo chí lập thành tích xuất sắc trong lĩnh vực hoạt động xã hội tình nghĩa, hướng về nhân dân, giữa bối cảnh đất nước trong giai đoạn Đổi mới.
Chủ tịch nước Lê Đức Anh và phu nhân Võ Thị Lê thăm Trung đoàn không quân 937 vào tháng 5-1996
Tướng giỏi trên trận tiền
Dấu ấn cuộc đời gần trọn một thế kỷ của Đại tướng Lê Đức Anh có lẽ đẹp nhất là quãng đời binh nghiệp khi ông thể hiện mình là một vị tướng giỏi trên trận tiền. Ông là người quyết đoán, dám chịu trách nhiệm trước lịch sử. Với bản lĩnh vững vàng đó, trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, rồi chống Mỹ hay chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc diệt Pol Pot, Đại tướng Lê Đức Anh luôn được giao nhiệm vụ thủ lĩnh tại chiến trường.
Năm 1969, ông Phạm Văn Trà bắt đầu được làm việc với Đại tướng Lê Đức Anh tại Quân khu 9 (vùng đồng bằng sông Cửu Long). “Lúc chiến trường ác liệt nhất, khó khăn nhất, anh Lê Đức Anh được cấp trên giao nhiệm vụ làm Tư lệnh Quân khu 9. Tại đây, anh Lê Đức Anh luôn bám sát chiến trường và đưa ra những quyết định quan trọng. Vì vậy, chỉ cần mấy năm là cả vùng thay đổi”, Đại tướng Phạm Văn Trà nhớ lại.
Trong hồi ức của Đại tướng Phạm Văn Trà, khi thảo luận về một trận đánh hay một chiến dịch, ông Lê Đức Anh đều cho mọi người phát biểu. Nếu còn gì bất đồng, cấp dưới có thể “cãi lại” đến cùng. Ban đầu, ông Lê Đức Anh kiên quyết bảo vệ quan điểm của mình, nhưng thấy cấp dưới nói đúng thì ông cũng nghe. Đại tướng Lê Đức Anh sẵn sàng lắng nghe để chắt lọc những sáng kiến hay nhất. Điều đó có lẽ tạo nên thành công của một vị tướng giỏi trên trận tiền, trải qua một giai đoạn chiến tranh lịch sử của dân tộc đầy nguy nan và khó khăn, thử thách.
Vị tướng ấy luôn là người chỉ huy dự đoán được sớm, nắm chắc được tình hình và trong lúc khó khăn nhất ông vẫn luôn vững vàng. Trong thời bình và cả khi không còn nắm chức vụ đứng đầu Nhà nước, ông vẫn luôn thể hiện sự mẫu mực, kiên định, luôn nhắc con cái không được chăm chăm vun vén tư lợi cho riêng mình, sống sao cho xứng phẩm chất bộ đội cụ Hồ!
