Nhỏ nhưng không thể coi thường

ANTĐ - Dù chưa đến Tết nhưng tại các lối vào, cổng chùa, đền, phủ ở Hà Nội, việc đổi tiền lẻ vẫn diễn ra. Có nơi bày biển công khai, có nơi ngụy trang mà không thấy bóng dáng lực lượng kiểm tra, xử phạt. Khách muốn đổi bao nhiêu cũng được đáp ứng đủ theo từng mệnh giá. Do thông tin không in mới tiền lẻ nên các chủ bàn đổi tiền mặc sức đẩy giá chênh lệch. Nếu các lực lượng thanh tra, quản lý thị trường không sớm vào cuộc thì rất khó ngăn chặn chứ chưa nói tới chấm dứt tình trạng này. 

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định, đã có phương án đáp ứng đủ nhu cầu tiền mặt của người dân, doanh nghiệp trong dịp Tết Nguyên đán 2015. Song đây là năm thứ ba liên tiếp, NHNN không in mới tiền mệnh giá nhỏ nhằm hạn chế sử dụng tiền lẻ trong hoạt động lễ hội, tín ngưỡng. Theo Nghị định 96 của Chính phủ, các hình thức đổi tiền lẻ để hưởng chênh lệch không đúng quy định sẽ bị xử phạt từ 20-40 triệu đồng. Các cơ quan chức năng của Nhà nước có thể phối hợp để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Việc không in mới tiền lẻ mệnh giá thấp để phát hành ra thị trường trong dịp Tết cổ truyền đã giúp NHNN tiết kiệm được nhiều chi phí. Năm 2013, ngân hàng không đưa tiền mới in mệnh giá 500 đồng ra thị trường đã tiết kiệm được khoảng 94 tỷ đồng. Năm 2014, không in mệnh giá 1.000 đồng và 2.000 đồng, tiết kiệm được khoảng 314 đồng. Năm 2015, nếu không in tiền mới 5.000 đồng, tiết kiệm được 171 tỷ đồng. Cộng dồn cả 3 năm không phát hành tiền mới mệnh giá nhỏ, NHNN tiết kiệm được tới 1.084 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước, một khoản không nhỏ trong điều kiện ngân sách còn hạn hẹp. 

Lý giải vì sao không phát hành loại tiền mới mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống, Phó Thống đốc NHNN cho biết, những năm trước, sau dịp Tết, tiền lẻ từ nhiều đền, chùa quay về các kho của ngân hàng chật cứng. Qua khảo sát tại 3 địa phương có nhiều đền, chùa, lễ hội là Hà Nội, Hải Dương và Bắc Ninh, thấy phổ biến tình trạng sử dụng tiền lẻ gây phản cảm như gài tiền vào tay tượng hoặc ném tiền, rải tiền bừa bãi. Do đó, từ năm 2013, NHNN đã không in và phát hành tiền mới mệnh giá nhỏ. Hơn thế, nhiều loại tiền mệnh giá nhỏ có giá trị thấp hơn nhiều so với chi phí sản xuất, vận chuyển, kiểm đếm, cất giữ. Tuy nhiên, đại diện NHNN cũng thừa nhận, một số nơi xử phạt hoạt động đổi tiền lẻ trái phép chưa nghiêm, thậm chí chưa phạt.