Trưa ngày 1-12, thấy vợ đi ra khỏi nhà, B. chặn đường, kiểm tra điện thoại. Thấy có tin nhắn xác định địa điểm hẹn hò giữa chị L. và anh H. là Nhà nghỉ Vườn Xanh, B. liền gọi thêm người đến mật phục tại nhà nghỉ này. Khi anh H. đến nhà nghỉ, mặc dù chưa gặp chị L., đã bị nhóm của B. đánh đập. Chúng bắt ép anh H. vào phòng có chị L. chờ sẵn. Tại đây, chúng tiếp tục đánh đập và bắt anh H. cởi áo, ngồi cạnh chị L. giả vờ âu yếm để chụp ảnh.
Chụp ảnh xong, chúng dọa nạt sẽ đánh đập, đưa ảnh ra dư luận và nhiều lời đe dọa khác, bắt anh H. phải viết giấy nợ 50 triệu đồng. Sau đó, B. cùng 2 người khác đưa H. về nhà của B., trói vào gốc cây trước nhà, ép H. gọi điện thoại cho người nhà mang 50 triệu đồng đến trả. Vụ việc đang diễn ra thì lực lượng công an ập vào nhà B. Cơ quan điều tra đang tiếp tục điều tra làm rõ.
Vấn đề cần trao đổi là nghi can B. và đồng bọn có thể đã phạm tội theo tội danh nào và chịu hình phạt ra sao?
Ảnh: Minh họa
Nghi can B. chưa phạm tội
Để bảo vệ hạnh phúc gia đình, nghi can đã có những hành vi mạnh mẽ để cảnh cáo răn đe người đã đe dọa phá vỡ hạnh phúc gia đình của mình. Đúng là B. đã có đánh đập anh H., nhưng hành vi này chưa gây thương tích cho anh H. đến mức bị truy tố theo tội danh: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 104 Bộ luật Hình sự). Đúng là B. có bắt ép anh H. viết giấy nhận nợ 50 triệu đồng và bắt anh H. gọi điện bắt người nhà mang đến, nhưng trên thực tế, B. chưa lấy của anh Hảo một đồng nào. Mặt khác, anh H. đã vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình, quan hệ bất chính với vợ của B. Việc anh H. nhắn tin hẹn hò với vợ B. là có. Như vậy lỗi của B. cũng có một phần do lỗi của nạn nhân. Anh H. và chị L. cũng cần bị pháp luật xử lý. Theo tôi, trong trường hợp này, chỉ cần phạt vi phạm hành chính B. và những người đi theo là đủ sức răn đe, mặt khác lại bảo toàn được hạnh phúc gia đình B. Anh H. và chị L. cũng cần bị phạt vi phạm hành chính vì vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình.
Nguyễn Thị Bảy (Đan Dương, Lâm Đồng)
Không phải là ghen tuông mà là cướp tài sản
Mới đọc qua nội dung vụ án, dễ nghĩ rằng do nghi can B. ghen tuông, bảo vệ hạnh phúc gia đình mà gây ra vụ việc. Nhưng xem kỹ, chúng ta thấy rằng, nếu bảo vệ hạnh phúc, khi biết có chuyện hẹn hò của vợ, B. phải ngăn cản và về nhà khuyên nhủ, giáo dục vợ mình. Nếu khôn ngoan hơn, anh ta có thể đến gặp anh H. để hỏi rõ ngọn ngành và thuyết phục anh H. chấm dứt những quan hệ bất chính với vợ mình, hoặc báo cho cơ quan chức năng để ngăn chặn hành vi vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình của anh H. và chị L. Đằng này, B. đã gọi người đến đánh đập nhằm mục đích cướp tiền của anh H. Đây không còn là chuyện tình cảm mà là hành vi cướp tài sản. B. và đồng bọn phải bị truy tố theo Điều 133 Bộ luật Hình sự với tội danh Cướp tài sản. Tội này có mức hình phạt cao nhất tới tù chung thân hoặc tử hình.
Phí Thị Ba (Hòe Nhai, Hoàn Kiếm, Hà Nội)
Nạn nhân cũng cần rút ra bài học với những sai lầm của mình
Dĩ nhiên là nghi can B. và đồng bọn đã phạm tội, nhưng nếu phân tích hành vi của anh B. thì cần đặt trong bối cảnh của vụ việc và diễn biến tâm lý của anh B. Thực tế ít có người chồng nào thấy vợ hẹn hò với người tình vào nhà nghỉ lại gọi vợ về để giáo dục hoặc đến gặp người tình để thương thảo, thuyết phục. Tôi cho rằng anh H. (nạn nhân) và chị L. cũng nên suy nghĩ, tự kiểm điểm những sai phạm của mình. Với anh H. là người chưa có vợ nhưng lại quan hệ tình cảm với một phụ nữ có chồng, đó là hành vi sai về đạo lý, là cố tình phá hoại hạnh phúc gia đình của người khác. Hành vi đó đáng bị lên án. Nếu mâu thuẫn giữa vợ chồng chị L. không thể giải quyết được, và nếu yêu thật lòng chị L., anh H. phải chờ chị L. làm xong các thủ tục ly hôn rồi hãy quan hệ tình cảm với nhau. Với chị L. cũng nên như vậy. Nếu chị vẫn còn muốn duy trì cuộc sống gia đình với B. mà vẫn quan hệ tình cảm với người khác, chị đã thành một phụ nữ hư đốn. Cả anh H. và chị L. đã vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình, nhưng quan trọng hơn, bằng hành động chỉ theo bản năng của mình, hai người đã phá hoại một gia đình, đẩy nhiều người vào vòng tù tội. Liệu hai người có sống được yên ổn đến lúc cuối đời mà không bị dằn vặt không?
Khuất Đình Hùng (Quốc Oai, Hà Nội)
Đã có hành vi làm nhục người khác
Ghen là một trạng thái tình cảm bình thường và nếu không làm ảnh hưởng đến người khác, không vi phạm pháp luật thì dễ được thông cảm. Thậm chí ghen còn được nhiều nhà thơ ca ngợi. Tuy nhiên, việc nghi can có những hành vi đánh đập, bắt anh H. cởi áo, chụp ảnh cùng vợ mình, dẫn giải bắt trói anh H. trước nhà mình là một hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Xin nhớ là nghi can B. không hề bắt quả tang anh H. và chị L. quan hệ tình dục với nhau, hoặc đang âu yếm nhau quá mức bình thường. Đây là hành vi phạm tội theo tội danh: Tội làm nhục người khác (Điều 121 Bộ Luật Hình sự): Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm.
Lê Văn Lý (Q7, TP Hồ Chí Minh)
Bình luận của luật sư
Như nội dung vụ án đã cho thấy, các nghi can, dưới sự chỉ huy của B., đã có nhiều hành vi có thể đã phạm vào hai nhóm tội, gồm nhóm tội Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự con người và xâm phạm và nhóm tội Xâm phạm sở hữu.
Các hành vi khống chế, đánh đập, dẫn giải và trói nạn nhân vào gốc cây trước nhà, cùng hành vi bắt cởi áo, chụp ảnh cùng chị L. vợ nghi can trong buồng nhà nghỉ với ý định vu khống nạn nhân quan hệ tình dục cùng vợ nghi can là hành vi Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự con người. Điều 104 Bộ luật Hình sự quy định về tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác như sau: Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp nghiêm trọng thì bị truy tố tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác. Ở đây, nghi can B. có hành vi khống chế, đánh đập, dẫn giải, trói vào gốc cây. Những hành vi này có gây thương tích hoặc làm tổn hại sức khỏe của anh H. hay không phải căn cứ vào kết quả giám định. Để xác định tỷ lệ thương tật của nạn nhân phải căn cứ vào Thông tư số 12, Thông tư liên bộ Bộ Y tế - Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội ban hành ngày 26-7-1995. Dù hậu quả của tội phạm ở dạng nào thì cũng đều xác định trên cơ sở tỷ lệ thương tật là tỷ lệ % mất sức lao động của nạn nhân do tội phạm gây ra, làm cơ sở xác định trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội.
Như vậy để xác định nghi can B. và đồng bọn có phạm tội Cố ý gây thương tích hoặc làm tổn hại sức khỏe, anh H., nạn nhân, phải đi giám định tỷ lệ thương tật tại các cơ sở giám định theo quy định pháp luật. Trường hợp nạn nhân tổn hại sức khỏe trên 11%, nếu nạn nhân có yêu cầu, nghi can B. sẽ bị khởi tố điều tra và có thể sẽ bị truy tố về tội này. Trường hợp tỷ lệ thương tật dưới 11%, nếu cơ quan điều tra xét thấy hành vi của nghi can B. và đồng bọn nguy hiểm và nạn nhân có yêu cầu xử lý trước pháp luật, vụ án vẫn được khởi tố với tội danh này.
Còn có một hành vi phạm tội nữa của nghi can cần lưu ý, đó là hành vi khống chế, bắt nạn nhân cởi áo chụp ảnh cùng chị L. trong buồng ngủ tại nhà nghỉ và dẫn giải nạn nhân về nhà, trói nạn nhân vào gốc cây trước nhà. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm Bộ luật Hình sự theo Điều 121 Tội làm nhục người khác. Theo tinh thần của Bộ luật Hình sự, người phạm tội này là người có hành vi (bằng lời nói hoặc hành động) xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, như: lăng mạ, chửi rủa thậm tệ, cạo đầu, cắt tóc, lột quần áo giữa đám đông… Để làm nhục người khác, người phạm tội có thể có những hành vi vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực như bắt trói, tra khảo, vật lộn, đấm đá hoặc dùng phương tiện nguy hiểm khống chế, đe dọa, buộc người bị hại phải làm theo ý muốn của mình. Nếu hành vi làm nhục người khác lại cấu thành một tội độc lập thì tùy trường hợp cụ thể, người phạm tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm nhục và tội tương ứng với hành vi đã thực hiện. Như vậy, nghi can B. và đồng bọn đã có dấu hiệu phạm tội Làm nhục người khác.
Với nhóm tội Xâm phạm sở hữu, hành vi của nghi can B. và đồng bọn là đánh đập, đe dọa, bắt anh H. viết giấy nợ 50 triệu đồng, sau đó trói anh H. vào gốc cây bắt gọi điện để gia đình mang tiền đến. Tội Cướp tài sản tại điều 133 Bộ luật Hình sự quy định: Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản thì phạm tội Cướp tài sản. Việc để cho nạn nhân gọi điện và chờ người nhà mang tiền đến không đáp ứng sự “ngay tức khắc” cho nên không thể quy Bắc và đồng bọn tội Cướp tài sản được. Tuy nhiên, tội “Cưỡng đoạt tài sản” được quy định tại Điều 135 Bộ luật Hình quy định người nào đe doạ sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản thì phạm tội Cưỡng đoạt tài sản. Hành vi vu khống nạn nhân có quan hệ tình dục với vợ mình, đánh, trói nhằm lấy của nạn nhân 50 triệu đồng thỏa mãn quy định của tội Cưỡng đoạt tài sản. Mặc dù, nghi can B. và đồng bọn chưa lấy được tiền của nạn nhân, nhưng tội Cưỡng đoạt tài sản là nhóm tội có cấu thành hình thức, tức là khi người phạm tội có hành vi mà điều luật mô tả thì tội phạm đã hoàn thành. Tội này có khung hình phạt cao nhất là 20 năm tù.
Như vậy, qua nội dung vụ án, chúng ta có thể thấy, nghi can B. và đồng bọn đã có dấu hiệu chắc chắn phạm hai tội là Làm nhục người khác và Cưỡng đoạt tài sản. Nếu nạn nhân yêu cầu và tỷ lệ thương tật của nạn nhân cao hơn 11%, nghi can B. và đồng bọn có thể bị truy tố thêm tội danh Cố ý gây thương tích hoặc làm tổn hại sức khỏe.
Luật sư Nguyễn Văn Hướng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội)
