Nên giao Quốc hội quyết danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn

ANTD.VN - Bên cạnh tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia, thì quy định về thẩm quyền quyết định kế hoạch đầu tư là nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội về dự thảo luật Đầu tư công (sửa đổi), diễn ra sáng nay (28-5).

Vốn đầu tư 10.000 tỷ hay 20.000 tỷ đồng mới là dự án quan trọng quốc gia?

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết có nhiều ý kiến đề nghị giữ nguyên các tiêu chí về tổng mức đầu tư trong phân loại các dự án như hiện hành.

Trong khi đó, Chính phủ và một số đại biểu Quốc hội đề nghị điều chỉnh quy định dự án quan trọng quốc gia từ mức vốn 10.000 tỷ lên 20.000 tỷ đồng, với lý do để phù hợp với biến động giá cả và quy mô dự án.

"Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí theo phương án 1, giữ nguyên như Luật Đầu tư công hiện hành", ông Nguyễn Đức Hải cho hay.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm đề nghị giữ nguyên quy định dự án trọng điểm quốc gia có mức vốn đầu tư từ 10.000 tỷ đồng như luật hiện hành

Đồng tình quan điểm của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Hoàng Quang Hàm (đoàn Phú Thọ) cho rằng mức vốn 10.000 tỷ đồng là hợp lý.

"Quốc hội khóa XIII và XIV chỉ có 2 dự án trình Quốc hội. Một quốc gia đang phát triển mà 10 năm chỉ có 2 dự án quan trọng là quá ít, điều chỉnh tăng lên 20.000 tỷ đồng có thể không còn dự án nào trình Quốc hội", ông Hàm phân tích và cho rằng Quốc hội là nơi quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, mà lại không được quyết dự án nào là bất hợp lý.

Bàn thêm về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Đức Kiên (đoàn Sóc Trăng) đặt vấn đề: "Phải chăng có sự nhầm lẫn giữa quy mô dự án với thời gian triển khai dự án". Theo ông Kiên, "vấn đề không phải do luật mà là do triển khai".

Còn đại biểu Bùi Văn Xuyền (đoàn Thái Bình) đưa ra quan điểm:"Không có vướng mắc thì không cần điều chỉnh cho phức tạp thêm".

Nên giao Quốc hội quyết danh mục kế hoạch đầu tư công

Một vấn đề khác nhận được sự quan tâm của các đại biểu đó là việc nên giao Chính phủ hay Quốc hội quyết danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn. Ở dự thảo luật, ban soạn thảo cũng đưa ra 2 phương án để các đại biểu Quốc hội lựa chọn.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn TP Hà Nội) nhìn nhận việc quyết định danh mục đầu tư công trung hạn là thể hiện quyền và trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, vì vậy nếu giao Quốc hội quyết định danh mục sẽ thể hiện tính thống nhất, tính hợp hiến, hợp pháp.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn TP Hà Nội) thảo luận

Cũng theo bà Mai, việc trình Quốc hội sẽ bảo đảm tính công khai, dân chủ công bằng cho 63 tỉnh, thành phố. Các đại biểu Quốc hội có thể trực tiếp tham gia ý kiến vào phương án phân bổ cho địa phương mình.

“Trong lịch sử Quốc hội những năm gần đây, việc phân bổ kế hoạch đầu tư công, giao vốn cho dự án được Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện, không nên tạo ra một tiền lệ khác", đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nói và cho rằng nếu Quốc hội không quyết định danh mục dự án sẽ là bước lùi trong phân bổ ngân sách. 

Còn theo đại biểu Bùi Văn Xuyền, giao thẩm quyền quyết định danh mục, mức vốn cho Quốc hội hay Chính phủ thì Chính phủ vẫn phải làm từ đầu đến cuối.

"Nếu giờ nói giao cho Chính phủ thuận lợi hơn thì không thuyết phục. Tôi đề nghị giữ nguyên như hiện hành, thẩm quyền vẫn thuộc về Quốc hội", ông Xuyền nói.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm cho rằng giao Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn cho từng dự án là hoàn toàn khả thi, không mất thời gian nếu Chính phủ chuẩn bị kỹ lưỡng, đúng nguyên tắc, định hướng. Mặt khác, việc để Quốc hội quyết định mới bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền hạn về phân bổ ngân sách trung ương.

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (đoàn TP HCM) cho rằng vấn đề cần mổ xẻ là đầu tư công thời gian vừa qua chậm do vướng quy định của pháp luật hay do khâu tổ chức thực hiện chưa đạt yêu cầu.

“Nếu do vướng về mặt pháp luật thì mổ xẻ để sửa luật, nhưng nếu phù hợp, không cản trở gì mà khâu tổ chức thực hiện thiếu đồng bộ, nhất quán, thiếu sự tập trung thì phải điều chỉnh ở khâu này”, bà Tâm nói.

Dự thảo luật Đầu tư công (sửa đổi) gồm 6 chương, 101 điều, quy định việc quản lý nhà nước về đầu tư công; quản lý và sử dụng vốn đầu tư công; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động đầu tư công.

Luật này thay thế cho Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13 và nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này, luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2020.

Điều 59. Trình, phê duyệt và giao kế hoạch đầu tư công trung hạn (KHĐTCTH) vốn ngân sách nhà nước

Phương án I. Quốc hội quyết định danh mục KHĐTCTH 

Phương án I.1 (Quốc hội khóa mới quyết định KHĐTCTH giai đoạn mới)

1. Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp cuối năm của năm thứ năm nhiệm kỳ Quốc hội Dự thảo Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn mới để Quốc hội cho ý kiến về các nội dung quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Trên cơ sở ý kiến của Quốc hội khóa trước,Chính phủ trình Quốc hội khóa mới tại kỳ họp thứ nhất quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạnbao gồm các nội dung sau:

a) Mục tiêu, định hướng đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước của cả nước;

b) Tổng mức vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước;

c) Cơ cấu theo từng ngành, lĩnh vực. Việc phân loại theo lĩnh vực được thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước;

d) Tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước của từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương;

đ) Danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư nguồn vốn ngân sách trung ương;

Trong trường hợp cần thiết, Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

e) Giải pháp, chính sách chủ yếu để thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Phương án I.2: Quốc hội khóa cũ quyết định KHĐTCTH giai đoạn mới

1. Trước ngày 20 tháng 9 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn sau.

2. Trước ngày 30 tháng 9 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn  giai đoạn trước, Chính phủ trình Quốc hội kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn sau.

3. Trước ngày 16 tháng 11 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn 05 năm giai đoạn trước, Quốc hội quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn sau, bao gồm các nội dung sau:

a) Mục tiêu, định hướng đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước của cả nước; nguyên tắc, tiêu chí, thứ tự ưu tiên phân bổ vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn;

b) Tổng mức vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước;

c) Cơ cấu theo từng ngành, lĩnh vực. Việc phân loại theo lĩnh vực được thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước;

d) Tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước của từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương;

đ) Danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư nguồn vốn ngân sách trung ương;

Trong trường hợp cần thiết, Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

e) Giải pháp, chính sách chủ yếu để thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn.

4. Trước ngày 10 tháng 12 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước, Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư trung hạn  tổng số vốn và cơ cấu vốn ngân sách nhà nước cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương; danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư nguồn vốn ngân sách trung ương.

Phương án II. Chính phủ quyết định danh mục KHĐTCTH 

Phương án II.1 Quốc hội khóa mới quyết định KHĐTCTH giai đoạn mới

1. Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp cuối năm của năm thứ năm nhiệm kỳ Quốc hội Dự thảo Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn mới để Quốc hội cho ý kiến về các nội dung quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Trên cơ sở ý kiến của Quốc hội khóa trước,Chính phủ trình Quốc hội khóa mới tại kỳ họp thứ nhất quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạnbao gồm các nội dung sau:

a) Mục tiêu, định hướng đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước của cả nước;

b) Tổng mức vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước;

c) Cơ cấu theo từng ngành, lĩnh vực. Việc phân loại theo lĩnh vực được thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước;

d) Tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước của từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương;

đ) Danh mục và mức vốn của các dự án quan trọng quốc gia, chương trình mục tiêu quốc gia.

e) Giải pháp, chính sách chủ yếu để thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn.

3. Chính phủ quyết định danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư nguồn vốn ngân sách trung ương.

Phương án II.2: Quốc hội khóa cũ quyết định KHĐTCTH giai đoạn mới

1. Trước ngày 20 tháng 9 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn sau.

2. Trước ngày 30 tháng 9 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn  giai đoạn trước, Chính phủ trình Quốc hội kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn sau.

3. Trước ngày 16 tháng 11 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn 05 năm giai đoạn trước, Quốc hội quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn sau, bao gồm các nội dung sau:

a) Mục tiêu, định hướng đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước của cả nước; nguyên tắc, tiêu chí, thứ tự ưu tiên phân bổ vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn;

b) Tổng mức vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước;

c) Cơ cấu theo từng ngành, lĩnh vực. Việc phân loại theo lĩnh vực được thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước;

d) Tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước của từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương;

đ) Danh mục và mức vốn của các dự án quan trọng quốc gia, chương trình mục tiêu quốc gia;

e) Giải pháp, chính sách chủ yếu để thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn.

4. Chính phủ quyết định danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư nguồn vốn ngân sách trung ương.

5. Trước ngày 10 tháng 12 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước, Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư trung hạn  tổng số vốn và cơ cấu vốn ngân sách nhà nước cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương; danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công, mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư nguồn vốn ngân sách trung ương.

(Trích dự luật Đầu tư công sửa đổi)