Mùa đông được dự báo đang ngắn dần
Bất thường và nhiều kỷ lục
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương nhìn nhận, đến thời điểm này, có thể khẳng định, năm 2015 là năm của rất nhiều hiện tượng khí tượng thủy văn bất thường và ghi nhận các kỷ lục như mưa diện rộng và lũ trái mùa ở Bắc bộ vào tháng 1-2015; nắng nóng, khô hạn kéo dài ở Bắc bộ, Bắc Trung bộ, Trung Trung bộ và Nam Trung bộ; mưa lớn kỷ lục ở Quảng Ninh vào cuối tháng 7-2015…
Trong khi đó, bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông ít hơn nhiều so với trung bình nhiều năm (TBNN), thậm chí còn ít hơn cả năm 2014, một năm có ít bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động. Tính đến nay, mới ghi nhận 5 cơn bão và 1 áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông, trong đó, 2 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Ngoài ra, tính đến ngày 16-12-2015, đã xảy ra 22 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta, ít hơn so với TBNN cùng thời kỳ. Trong số các đợt rét đậm, rét hại vừa qua, chưa ghi nhận được kỷ lục mới về nhiệt độ thấp nhất.
Cũng trong mùa hè 2015, toàn quốc đã xảy ra 17 đợt nắng nóng kéo dài. Liên tiếp trong 3 tháng 5, 6 và 7-2015, các đợt nắng nóng đã xuất hiện nhiều giá trị nhiệt độ kỷ lục tại khu vực Bắc bộ và Trung bộ. Nền nhiệt độ hầu hết các tháng đều cao hơn TBNN.
Nắng nóng kỷ lục, ít bão và áp thấp hoạt động đã khiến lượng mưa thiếu hụt, dòng chảy trên các sông giảm mạnh, trung bình từ 20-60% so với TBNN cùng thời kỳ. Riêng tại Nghệ An và Khánh Hòa, lượng nước thiếu hụt lên tới 80%. Trên nhiều sông, mực nước đã giảm xuống mức thấp nhất lịch sử hoặc thấp nhất cùng kỳ, như mực nước cao nhất tại Tân Châu là 2,55m (ngày 15-10); tại Châu Đốc là 2,35m (ngày 30-9), thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 1,1-1,4m, được ghi nhận là mực nước thấp nhất trong lịch sử kể từ năm 1926 tới nay.
Nắng nóng gia tăng
Trong khi đó, do ảnh hưởng của El Nino kéo dài, ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm DBKTTV Trung ương dự báo, nhiệt độ trung bình 6 tháng đầu năm 2016 có xu hướng cao hơn TBNN. Nắng nóng gia tăng, mùa đông rét đậm không kéo dài. Trong đó, nhiệt độ trung bình trong các tháng nửa đầu năm 2016 trên phạm vi các tỉnh miền Bắc có xu hướng cao hơn TBNN từ 0,5-1 độ C, các tỉnh phía Nam cao hơn TBNN từ 1-1,5 độ C.
Ngoài ra, trong 2 tháng chính mùa đông là tháng 1 và tháng 2-2016, nhiệt độ có xu hướng cao hơn TBNN. Rét đậm rét hại vẫn có khả năng xảy ra nhưng không kéo dài (trong khoảng 4-7 ngày). Dự báo, mưa trái mùa nhiều khả năng sẽ xuất hiện trong các tháng mùa Đông Xuân ở các tỉnh Bắc bộ. “Nếu điều này xảy ra thì đây sẽ là năm thứ ba liên tiếp ghi nhận hiện tượng mưa trái mùa bất thường”, lãnh đạo Trung tâm DBKTTV Trung ương đánh giá.
Do lượng mưa thiếu hụt, dòng chảy khô kiệt nên ngay từ đầu năm 2016, khô hạn gay gắt sẽ tái diễn ở Trung bộ, Tây Nguyên và Nam Trung bộ. Tại Hà Nội, mực nước thấp nhất trên hệ thống sông Hồng có thể xuống mức 0,4-0,6m vào tháng 2 và tháng 3-2016. Tại Bắc bộ, dòng chảy trên sông Đà, sông Thao cũng thiếu hụt khoảng 40% nên sẽ xảy ra thiếu nước cục bộ. Tình trạng này ở vùng núi cao phía Bắc và trung du Bắc bộ sẽ nghiêm trọng hơn ở vùng đồng bằng, ảnh hưởng lớn tới hoạt động cấp nước, giao thông đường thủy và phát điện trong các tháng đầu năm 2016.
