Không thể chỉ tăng cường thanh tra, kiểm tra

Không thể chỉ tăng cường thanh tra, kiểm tra

(ANTĐ) - Càng gần đến Tết Nguyên đán, lượng hàng hóa thực phẩm tiêu thụ trên thị trường càng tăng mạnh. Trà trộn vào đó là những mặt hàng thực phẩm không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng cũng sẽ gia tăng mạnh trong dịp cuối năm. Phóng viên An ninh Thủ đô đã có cuộc phỏng vấn PGS.TS Nguyễn Công Khẩn - Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) về vấn đề này.

Tăng cường công tác kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong dịp Tết

- PV: Trong dịp Tết Kỷ Sửu này, vấn đề cần quan tâm nhất trong đảm bảo ATVSTP là gì, thưa ông?

- PGS.TS Nguyễn Công Khẩn: Các mặt hàng chế biến để đưa ra thương phẩm, nhất là hàng chế biến tại gia đình chính là nỗi lo lớn nhất của cơ quan quản lý Nhà nước về ATVSTP trong dịp Tết năm nay. Bởi mặt hàng chế biến sẵn (hàng thương phẩm) bày bán trên thị trường chúng ta có thể hạn chế được qua việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra từ cấp Trung ương đến cơ sở.

Còn với những mặt hàng chế biến thì điều quan trọng hơn cả vẫn là phụ thuộc vào nhận thức, lương tâm của người sản xuất, chế biến. Chúng ta chưa có chế tài xử phạt nặng đối với các đối tượng này mà thường chỉ xử phạt hành chính hoặc cùng lắm thì tạm đình chỉ sản xuất.

Hơn nữa, các chính sách, chế tài pháp lý về việc quản lý những mặt hàng chưa là thực phẩm nhưng sẽ được dùng để đưa vào sản xuất thực phẩm (điển hình là hóa chất, phụ gia thực phẩm) vẫn còn nhiều kẽ hở. Chẳng hạn, Nhà nước quy định mỗi người dân vùng biên mỗi lần qua cửa khẩu được phép mua một lượng hàng trị giá tối đa 2 triệu đồng.

Với số tiền này nếu mua các hóa chất, phụ gia thực phẩm, kể cả phụ gia thực phẩm độc hại sẽ được số lượng không nhỏ nhưng vẫn hoàn toàn không vi phạm pháp luật. Số hàng này được chuyển vào nội địa và được bày bán rất phổ biến tại các chợ đầu mối, rất khó kiểm soát.

- PV: Các hàng thực phẩm không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng chắc chắn cũng sẽ tăng cao trong dịp Tết. Cục ATVSTP có giải pháp gì để kiểm soát thực trạng này?

- PGS.TS Nguyễn Công Khẩn: Việc đảm bảo ATVSTP cần sự phối hợp chặt chẽ của nhiều Bộ, ngành liên quan. Riêng về phía Bộ Y tế, từ đầu tháng 12 này, Bộ đã thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát trong lĩnh vực ATVSTP.

Các đoàn kiểm tra sẽ tập trung vào hai vấn đề: Trọng điểm thứ nhất là các mặt hàng thực phẩm chế biến có sử dụng các loại hóa chất, phụ gia, chất bảo quản độc hại; thứ hai là hàng thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Mặt khác, Bộ Y tế cũng đã lên kế hoạch phối hợp với Bộ Công Thương và các địa phương có cửa khẩu chủ động rà soát các loại hóa chất, phụ gia nhập khẩu và lưu hành cũng như nguy cơ dùng trong thực phẩm; Yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành tăng cường thanh tra, kiểm tra để phát hiện, xử lý kịp thời các cơ sở vi phạm...

- PV: Để có một thị trường hàng thực phẩm an toàn trong dịp Tết, người dân không thể trông đợi hoàn toàn vào các đoàn thanh tra, kiểm tra ATVSTP của Nhà nước, thưa ông? 

- PGS.TS Nguyễn Công Khẩn: Công tác thanh tra, kiểm tra chỉ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát trong lĩnh vực ATVSTP chứ không thể giải quyết tận gốc vấn đề. Nói một cách thẳng thắn thì nếu chỉ tập trung vào hoạt động thanh tra, kiểm tra VSATTP sẽ không đem lại hiệu quả cao.

Chẳng hạn như vấn đề mất vệ sinh nghiêm trọng tại các chợ phổ thông, các quán thức ăn đường phố, các đoàn thanh tra, kiểm tra VSATTP thường xuyên đi kiểm tra nhưng cũng chỉ vào ngó, sục sạo một hồi rồi đi, sau đó thì đâu lại vào đấy.

Cái quan trọng nhất là hiện chúng ta chưa có chế tài xử lý thật nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm quy định VSATTP, nên chưa có tính răn đe mạnh. Một khi chưa có chế tài thì công tác thanh tra, kiểm tra không thể đạt hiệu quả cao.

Muốn quản lý tốt công tác ATVSTP, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ giữa các cấp, ngành, trong đó phải thực hiện tốt khâu giám sát, quản lý thực phẩm từ trang trại tới bàn ăn. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng cần cộng tác tích cực để giúp các cơ quan quản lý Nhà nước về ATVSTP.

Duy Tiến (Thực hiện)