“Chiếc xe chở nguồn phóng xạ không may xảy ra tai nạn với một xe khách đang đi trên đường. Bình chì đựng nguồn phóng xạ do lực va chạm mạnh, đã bật nắp khiến một số lượng lớn chất phóng xạ bị rơi vãi ra ngoài. Diện tích nhiễm bẩn phóng xạ khoảng 100m2 mặt đường”. Tình huống giả định sự cố này đã được các đơn vị của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, lực lượng chức năng của UBND TP Hà Nội khống chế thành công, an toàn.
Khống chế thành công phóng xạ nguy hiểm
Tình huống giả định diễn tập đặt ra với các lực lượng là, vào khoảng 9h sáng, tại ngã tư giao nhau giữa hai tuyến đường lớn trên địa bàn quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, một chiếc xe chuyên dụng chở nguồn phóng xạ dạng hở đang từ sân bay Nội Bài về bệnh viện X trên đường đi đã xảy ra tai nạn với một chiếc xe khách chở 10 người trên xe.
Cú va chạm giữa hai phương tiện với lực rất mạnh đã khiến chiếc xe chở nguồn phóng xạ bị hư hỏng nặng. Đáng chú ý, bình đựng nguồn phóng xạ đã bị bật nắp, khiến một lượng lớn phóng xạ thoát ra ngoài. Chất phóng xạ bị rơi vãi, gây nhiễm bẩn phóng xạ với diện tích khoảng 100m2 trên mặt đường. Sự cố này đã khiến nguy cơ lây lan phóng xạ khiến môi trường, sức khỏe của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Lực lượng chức năng tổ chức phun các chất tẩy, khống chế sự lây lan của chất phóng xạ theo tình huống giả định
Ngay sau khi xảy ra sự cố, quy trình xử lý diễn tập được đặt ra và triển khai tại đây gồm 2 phần là vận hành cơ chế và diễn tập thực binh. Quá trình vận hành cơ chế bằng tư liệu, hình ảnh mô phỏng chi tiết dễ dàng giúp cho các lực lượng nắm bắt nhanh chóng sự cố, có kế hoạch và phương án sát thực với tình hình để xử lý nhanh chóng cũng như ngăn ngừa hậu quả.
Các đơn vị và lực lượng tham gia diễn tập đã được trung tâm chỉ huy tác chiến điều hành theo hình thức thông qua giới thiệu việc tiếp nhận thông tin, điều hành, xử lý bên ngoài bằng mô phỏng hình ảnh, video. Những hoạt động cần thiết của các lực lượng, đơn vị đã được triển khai trên màn hình cũng như thực tế tại hiện trường đã giúp các đơn vị nhanh chóng phối hợp hiệu quả trong xử lý sự cố.
Nhuần nhuyễn trong phối hợp, hiệu quả khi tác chiến
Bên cạnh việc thông tin, chỉ huy ở “mảng” mô hình, phần quan trọng nhất của diễn tập đó là thực binh, tác nghiệp giải quyết sự cố phóng xạ, hạt nhân. Cùng với các đơn vị của quân đội, lực lượng chức năng khác, Bộ Công an với các đơn vị chủ công, trong đó có Công an thành phố Hà Nội đã đảm bảo hiệu quả cao các yêu cầu của phương án. Lực lượng Cảnh sát giao thông được huy động, làm nhiệm vụ phân luồng điều tiết giao thông. Tất cả những người dân, phương tiện nằm trong tầm ảnh hưởng của phóng xạ, vị trí xảy ra sự cố đều được Công an thành phố Hà Nội chỉ đạo Phòng Cảnh sát giao thông phân luồng, hướng di chuyển ra xa khu vực ảnh hưởng. Công tác di chuyển này được lực lượng Cảnh sát giao thông tổ chức nhịp nhàng, không để xảy ra ùn tắc, hỗn loạn.
Cùng với đó, Công an quận Nam Từ Liêm cũng triển khai lực lượng nhanh chóng đưa những người dân ở trong, gần khu vực xảy ra sự cố phóng xạ ra vùng an toàn. Hỗ trợ cho công tác di chuyển là lực lượng Cảnh sát giao thông. Hàng chục phương tiện chở người dân, thiết bị cứu hộ, cứu nạn cũng được đưa ra, vào khu vực cần diễn tập để đảm bảo các yêu cầu an toàn.
Các lực lượng cứu hỏa, Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy...phun nước dập tắt đám cháy trong sự cố giả định
Bên cạnh đó, Trung đoàn Cảnh sát Cơ động có nhiệm vụ ở vòng ngoài, ngăn không cho bất cứ ai không có nhiệm vụ, trách nhiệm vào trong khu vực cần xử lý nguồn phóng xạ. Các lực lượng Cảnh sát giao thông, Cảnh sát Cơ động cũng như Công an quận, huyện…liên hoàn phối hợp hiệu quả với lực lượng Quân đội để tổ chức tốt công tác tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Hàng rào an ninh nhanh chóng được các đơn vị thiết lập nên, đảm bảo không để người dân, đối tượng có nghi vấn vào trong khu vực xử lý sự cố.
Có thể nói, trong suốt quá trình diễn tập phương án xử lý, ứng phó với sự cố phóng xạ, lực lượng Quân đội, Công an đã ứng phó, ngăn chặn, khống chế và nhanh chóng thu hẹp diện tích bị nhiễm phóng xạ. Từ đó, các đơn vị đã phân loại nạn nhân bị chiếu xạ, nhiễm bẩn phóng xạ, tiến hành sơ cứu, cấp cứu, tẩy xạ, thu hồi các mảnh vật chứa phóng xạ cũng như tẩy xạ khu vực bị ảnh hưởng, đảm bảo an toàn cho người dân, môi trường.
Tình huống giả định trong kế hoạch diễn tập “Ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân năm 2019” do UBND TP Hà Nội phối hợp vứi các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và lực lượng chức năng tổ chức đã được thực hiện thành công theo đúng kế hoạch, phương án.
Đồng chí Ngô Văn Quý, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, Trưởng Ban chỉ đạo cuộc diễn tập đánh giá: “Ứng phó sự cố tai nạn vận chuyển nguồn phóng xạ hở trên địa bàn thành phố” nhằm mục đích rèn luyện, nâng cao khả năng phối hợp, ứng phó, sẵn sàng đáp ứng với sự cố bức xạ. Thông qua diễn tập tiếp tục bổ sung và hoàn thiện quy trình ứng phó. Cũng theo đồng chí Ngô Văn Quý, các đơn vị chức năng, lực lượng đã thực hiện đúng, chủ động trong kế hoạch, phương án, lực lượng, đáp ứng hiệu quả, an toàn trong công tác xử lý, ứng phó với sự cố phóng xạ. Đây được xem là những bước chuẩn bị rất quan trọng trong việc làm chủ các tình huống liên quan đến sự cố phóng xạ, hạt nhân.
