- Không thể vì tiền mà cho du khách vào Sơn Đoòng ồ ạt
- Không làm cáp treo Sơn Đoòng nếu UNESCO không đồng ý
- Đừng phá hỏng giấc ngủ của “nàng công chúa” Sơn Đoòng
- PV: Thưa ông, có thông tin cho rằng, Bộ VH-TT&DL đã chính thức thông qua về mặt chủ trương để UBND tỉnh Quảng Bình triển khai các hạng mục tiếp theo của dự án xây dựng cáp treo vào hang Sơn Đoòng, nguồn tin này có chính xác không?
- Ông Phan Đình Tân: Tôi khẳng định đó là nguồn tin chưa chính xác. Hiện Bộ VH-TT&DL chưa hề có bất cứ ý kiến gì về việc đồng ý hay không đồng ý. Cũng phải nói thêm rằng, nguồn tin mà một số trang mạng đã đưa là không chính thống. Chỉ khi nào Quảng Bình có báo cáo đầy đủ về việc này, trên cơ sở đó Bộ mới có ý kiến chính thức.
- Vậy cuộc họp diễn ra vào chiều 13-11 giữa Bộ VH-TT&DL với tỉnh Quảng Bình đã tập trung bàn thảo những vấn đề gì?
- Lãnh đạo Bộ VH-TT&DL yêu cầu UBND tỉnh Quảng Bình rà soát, đánh giá lại dự án cáp treo, vị trí lắp đặt, tác động môi trường, cân nhắc lợi ích và ảnh hưởng. Đây là Di sản thế giới chứ không phải tài sản riêng của tỉnh Quảng Bình nên tỉnh Quảng Bình không có quyền quyết định. Cuộc họp cũng đưa ra những hướng dẫn để Quảng Bình thực hiện các bước theo đúng quy định, bởi việc làm trước đây của tỉnh này hoàn toàn ngược quy trình. Hiện các phương án họ đưa ra đều chưa cụ thể, hơn nữa, những tác động với di sản phải được nhiều cơ quan khác nhau đánh giá, rồi sau đó tiếp tục căn cứ vào Luật Di sản Văn hóa và Công ước của UNESCO nếu không có gì mâu thuẫn thì mới tiếp tục được triển khai. Việc này hệ trọng, đâu phải thích thì làm. Dù có lấy lý do tỉnh nghèo, nhưng đâu phải vì nghèo nên bất chấp làm bừa. Nói là có “mỏ vàng” không thể bỏ quên, cần phải khai thác, nhưng khai thác thế nào để sinh lợi, để phát triển và còn giữ gìn cho các thế hệ mai sau. Thiếu tính toán, khai thác ồ ạt thì chắc chắn “mỏ vàng” hay mỏ “kim cương” cũng sẽ thành bãi rác.
- UBND tỉnh Quảng Bình có đặt vấn đề mời các chuyên gia bảo tồn của Bộ VH-TT&DL tham gia dự án hay không, thưa ông?
- Hiện tại thì chưa, nhưng chúng tôi đương nhiên phải tham gia.
- Giả sử, việc xây dựng được các cơ quan ban ngành thông qua, người trình xin ý kiến UNESCO sẽ là ai?
- Là Bộ VH-TT&DL kết hợp cùng UBND tỉnh Quảng Bình.
- Vì là Di tích Quốc gia đặc biệt nên chắc chắn hồ sơ xây dựng cáp treo Phong Nha - Kẻ Bàng sẽ phải trình Thủ tướng Chính phủ quyết định?
- Đương nhiên và trình tự thủ tục như sau: UBND tỉnh Quảng Bình sau khi hoàn tất hồ sơ khảo sát, đánh giá tác động, Bộ VH-TT&DL sẽ thẩm định, cho ý kiến rồi trình Thủ tướng Chính phủ quyết định. Đây không chỉ là Di sản Quốc gia đặc biệt mà còn là Di sản thế giới. Nếu sơ sểnh sẽ vi phạm Công ước về Bảo vệ Di sản Thế giới UNESCO mà Việt Nam hiện đang là thành viên. Nếu xâm hại di sản, UNESCO sẽ rút danh hiệu.
- Cho đến nay, trên thế giới có tiền lệ nào về việc xuất hiện các công trình xây dựng mới ở vùng lõi của Di sản Thế giới không, thưa ông?
-Theo tôi được biết thì chưa. Tôi cũng phải nhấn mạnh rằng, UNESCO có Công ước về Bảo vệ Di sản và Việt Nam cũng có Luật Di sản Văn hóa. Bản thân các điều khoản của Luật Di sản Văn hóa cũng không chấp nhận việc có một công trình mới ở vùng lõi di sản, phá vỡ yếu tố nguyên gốc.
- Ngày 7-11, Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên ký văn bản trả lời Bộ Xây dựng, trong đó nhấn mạnh chưa thể triển khai dự án xây dựng cáp treo, chỉ vài ngày sau, trong cuộc họp lại đồng ý để Quảng Bình tiếp tục khảo sát. Có điều gì trái ngược ở đây không?
- Không có điều gì trái ngược hay mâu thuẫn cả. Cuộc họp là để thống nhất, đề nghị UBND tỉnh Quảng Bình đánh giá đầy đủ tác động khi triển khai dự án. Tôi xin nhấn mạnh, Bộ VH-TT&DL sẽ chỉ có ý kiến trên cơ sở khảo sát đánh giá và ý kiến từ các chuyên gia, các bộ, ngành. Chúng ta phải giữ uy tín để Ủy ban Di sản thế giới tin tưởng với các chương trình hành động mà Việt Nam đã đặt ra trong hồ sơ của mỗi di sản xin công nhận từ trước tới nay, nếu không thì mất uy tín lắm.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!
