Theo ĐB Hiểu, việc ban hành Luật quy hoạch là rất cần thiết và không thể chậm trễ. Tuy vậy, các quy định liên quan đến việc lập quy hoạch phải thể hiện rõ ràng: Quy hoạch không chỉ dừng lại ở việc chỉ sử dụng đất đai, tài nguyên mà phải tính toán sử dụng có hiệu quả các nguồn nhân lực, tài nguyên khác, các yêu tố văn hóa truyền thống, đặc điểm dân cư.
ĐB Hiểu cho rằng, Ban soạn thảo phải thể hiện rõ phương án đổi mới quy hoạch theo hướng tích hợp liên ngành. Đồng thời, cần nghiên cứu sâu để hình thành các quy định trách nhiệm cơ quan quản lý, nhất là khâu tổ chức thực hiện, nếu không sẽ dễ xảy ra đùn đẩy, bất hợp tác, mạnh ai nấy làm trong quá trình địa phương thực hiện quy hoạch vùng.
Bên cạnh đó, ĐB Hiểu cũng đề nghị bổ sung hành vi bị cấm “điều chỉnh quy hoạch trái với quy định của pháp luật”, căn cứ lập quy hoạch – yêu cầu không thể thiếu trong lập quy hoạch, bổ sung quy hoạch khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất. “Công tác quy hoạch cần dành nhiều hơn khu đất đẹp, con đường đẹp, hàng cây, công viên, trường học cho cộng đồng, chứ không phải những khu siêu thị chật kín người” – ĐB Hiểu kiến nghị.
Còn theo ĐB Trịnh Ngọc Phương (đoàn Tây Ninh), quy hoạch không phải nghệ thuật, không phải khoa học mà là một lộ trình xã hội. Đề nghị Ban soạn thảo cần làm rõ hơn khái niệm quy hoạch, công khai cho người dân được biết. Quy hoạch tỉnh phải được xem xét như quy hoạch tổng thể của địa phương.
Về lý do xảy ra quy hoạch “treo”, ĐB Phùng Đức Tiến (đoàn Hà Nam) phát biểu, việc triển khai, phê duyệt quy hoạch nước ta còn rất chậm, có những quy hoạch phê duyệt xong đã không còn phù hợp phải điều chỉnh. Khi điều chỉnh thì các dự án lại phải chờ. Đó là lý do nhiều quy hoạch bị “treo” không được thực hiện, nhiều công trình dở dang, tạm dừng chờ điều chỉnh quy hoạch hoặc đến lúc triển khai không theo quy hoạch bị xử lý gây lãng phí lớn cho xã hội.
ĐB Phùng Đức Tiến (đoàn Hà Nam) phát biểu thảo luận
Bên cạnh đó, ở nước ta hiện nay có tình trạng mỗi địa phương quy hoạch một kiểu, lai căng, chắp vá không có bản sắc, dấu ấn riêng. Do vậy, Chính phủ và các bộ ngành liên quan cần nghiên cứu xây dựng Bộ quy chuẩn tiêu chuẩn thống nhất cho hoạt động quy hoạch trong phạm vi cả nước.
Về mối quan hệ giữa các loại quy hoạch, ĐB Tiến nêu quan điểm, quy hoạch cấp dưới phải phù hợp với cấp trên, đảm bảo tính thống nhất trong quy hoạch tránh chồng chéo, chắp vá. Để làm được điều này đòi hỏi quy hoạch cấp trên phải có trước quy hoạch cấp dưới. Muốn điều chỉnh quy hoạch ngành vùng, địa phương phải điều chỉnh quy hoạch quốc gia nhằm đảm bảo tính nghiêm minh trong quy hoạch, tránh tình trạng quy hoạch tổng thể quốc gia chạy theo quy hoạch vùng, địa phương như đã diễn ra từ lâu khi các tỉnh, thành đua nhau mở khu công nghiệp, khu sinh thái ven biển… trước khi có mạng lưới quy hoạch tổng thể. Trường hợp quy hoạch cấp dưới được lập trước quy hoạch cấp trên (thời điểm trước khi Luật Quy hoạch có hiệu lực) thì quy hoạch cấp trên phải kế thừa những điểm phù hợp, sau khi quy hoạch cấp trên được phê duyệt quy hoạch cấp dưới phải rà soát điều chỉnh cho phù hợp, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm rồi lại hòa cả làng.
“Nhiều quy hoạch được lập và phê duyệt nhưng khi triển khai lại không khả thi gây lãng phí ngân sách Nhà nước và ảnh hưởng đến các doanh nghiệp. Nguyên nhân do công tác tư vấn lập quy hoạch chưa đảm bảo. Do vậy, cần có thêm quy định về trách nhiệm Hội đồng thẩm định, các cơ quan liên quan trong khi thực hiện thẩm định quy hoạch” – ĐB Tiến đề xuất.
ĐB Tạ Văn Hạ (đoàn Bạc Liêu) nêu tình trạng, thực tế thời gian qua có con đường đang thẳng biến thành cong. Do đó, cần cấm hành vi lợi dụng quy hoạch để trục lợi, điều chỉnh quy hoạch nhiều lần, nhiệm kỳ sau điều chỉnh quy hoạch nhiệm kỳ trước, đồng thời có chế tài xử lý nghiêm những cá nhân vi phạm quy hoạch kể cả khi họ đã nghỉ hưu.
