- Nhiều nghi ngại về dự thảo chi 12.000 tỷ đồng đào tạo 9.000 tiến sĩ
- Lương giáo viên không đủ sống, giáo dục khó hút người tài
- ĐBQH nói về đề án đào tạo 9.000 tiến sĩ: Cần hạn chế "lò ấp" tiến sĩ "giấy"
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ trả lời phỏng vấn bên hành lang QH sáng 16-11
- Vừa qua, vấn đề lương, chính sách cho đội ngũ giáo viên có nhiều tồn tại bức xúc. Bộ trưởng có định hướng gì trong việc cải tiến chính sách lương bổng cho giáo viên?
- Đây là vấn đề rất lớn. Hiện nay, Bộ đang rà soát lại chuẩn giáo viên, chuẩn hiệu trưởng, chuẩn cán bộ quản lý nhà nước về giáo dục. Khi cải tiến chuẩn theo hướng tốt lên thì lương cũng phải đi theo.
Tất nhiên Bộ không quyết định được vấn đề lương giáo viên nên Bộ đã làm việc với Bộ Nội vụ để cùng thống nhất thang bảng lương, để làm sao triển khai thật tốt Nghị quyết 29, trong đó giáo viên phải được hưởng thang bậc lương cao nhất. Đồng thời, Bộ cũng đang sửa Luật Giáo dục, để có chính sách đặc thù cho đội ngũ giáo viên.
Tôi nhấn mạnh, thang bảng lương phải đi kèm với trách nhiệm. Khi yêu cầu chuẩn kiến thức, kỹ năng cao hơn, đáp ứng yêu cầu đổi mới ngành giáo dục căn bản, toàn diện thì chế độ cũng phải phù hợp. Còn nếu chỉ yêu cầu giáo viên phải nâng cao chất lượng mà chế độ vẫn như cũ thì không được.
Bộ GD&ĐT có trách nhiệm phối hợp với Bộ Nội vụ, các Bộ khác để xây dựng, thống nhất cơ chế chính sách như vậy. Đến nay, qua làm việc sơ bộ, các Bộ trưởng cơ bản cũng thống nhất ủng hộ tinh thần này, quan trọng nhất là cụ thể thế nào để làm sao trách nhiệm phải đi cùng với quyền lợi. Đây là vấn đề không đơn giản nhưng phải làm.
- Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam (20-11) đang đến gần, Bộ trưởng có nhắn nhủ gì tới các giáo viên?
Tới đây là ngày Nhà giáo Việt Nam, tôi rất muốn gửi lời chia sẻ với các nhà giáo và sẽ cùng đồng hành với đội ngũ giáo viên. Rất nhiều trách nhiệm, vấn đề thách thức của nhà giáo, với tư cách là Bộ trưởng, tôi rất hiểu và sẽ cùng làm. Tôi sẽ đại diện cho các thầy cô để làm việc với các cơ quan có thẩm quỳên.
Nếu chỉ Bộ GD&ĐT yêu cầu các thầy cô phải cố gắng lên, phải đổi mới mà điều kiện làm việc, chế độ lương bổng thậm chí cả danh dự không được bảo vệ một cách chính đáng thì cũng không được. Tôi sẽ cố gắng tốt nhất trong khả năng của mình để tạo ra được môi trường thuận lợi cho các thầy cô cống hiến. Đây là lời chúc tốt nhất, còn mọi cái chỉ là hoa mỹ.
- Gần đây, dư luận rất quan tâm đến dự thảo đề án mới mà Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến, đó là đề án 12.000 tỷ đồng để đào tạo thêm 9.000 tiến sĩ giai đoạn 2018 đến 2025. Xin Bộ trưởng cho biết rõ hơn về đề án này?
Cần nói rõ để dư luận tránh hiểu lầm rằng, trong đề án này Bộ GD&ĐT không giao chỉ tiêu đào tạo cho các cơ sở đào tạo mà sẽ đưa ra các cơ chế chính sách để quản lý chất lượng, khuyến khích và giám sát.
Cách tiếp cận của đề án này là Nhà nước định hướng và hỗ trợ chứ không làm thay. Còn các cơ sở giáo dục đào tạo và bản thân người đi học nghiên cứu sinh, căn cứ vào nhu cầu phải có trách nhiệm, đảm bảo chất lượng.
Số tiền 12.000 tỷ đồng này là dạng học bổng cho các nghiên cứu sinh đủ điều kiện dành được, chứ không phải chia tiền rót về địa phương, rót về các cơ sở đào tạo. Nếu người đi học đáp ứng được các tiêu chuẩn, yêu cầu thì sẽ được nhà nước cấp học bổng, có thể toàn phần, có thể một phần. Và như vậy sẽ mở rộng đối tượng ra tất cả mọi người đều có thể tham gia, không phân biệt công lập hay tư thục.
Cần nói thêm rằng đổi mới cơ chế quản lý đào tạo về tiến sĩ trong đề án mới này rất khác với truyền thống. Tổng số tiền không thay đổi, thậm chí trong số tiền đã được Quốc hội phê duyệt chi, không nhất thiết cứ phải dùng hết mà phải căn cứ vào chất lượng đào tạo, nếu không tiêu hết thì trả lại Chính phủ. Quan trọng nhất là chất lượng đào tạo.
- Nhiều ý kiến lo ngại rằng, thực tế đào tạo tiến sĩ trong nước thời gian qua có nhiều vấn đề. Giờ lại đặt ra mục tiêu đào tạo bao nhiêu tiến sĩ như thế thì liệu có quản lý, kiểm soát được không?
Trước đây thì có thể có cơ sở như vậy nhưng giờ khác. Bộ quản lý chặt chẽ bằng quy chế đào tạo tiến sĩ, kiểm tra rất chặt chẽ. Vai trò quản lý nhà nước được đề cao thông qua kiểm định chất lượng và giám sát, đưa ra quy chế đào tạo tiến sĩ với chuẩn từng bước tiếp cận quốc tế.
Còn người đi học và cơ sở đào tạo thì phải có trách nhiệm về chất lượng đào tạo. Vai trò của Bộ là xây dựng các chuẩn, quy chuẩn. Chẳng hạn vừa rồi, Bộ đã ban hành quy chế là học phải có thời gian tập trung, phải có một bài đăng tạp chí quốc tế… đáp ứng được mới công nhận. Còn nếu cơ sở đào tạo nào không đáp ứng được quy chế đó thì không công nhận.
