Kỳ tích băng rừng xuyên đêm cứu dân chạy lũ quét

Biết ơn người trưởng bản có công cứu sống 162 người thoát chết

ANTD.VN - Chỉ trong phút chốc, cả bản Sáng Tùng thuộc xã Tảo Ngả, huyện Sìn Hồ, Lai Châu bị xóa sổ. Dòng nước lũ khủng khiếp từ dãy núi Hoàng Liên Sơn bất ngờ quét sạch cả triệu mét khối đất đá, cuốn phăng tất cả xuống thung lũng, con suối cách đó không xa. Nhưng, thần chết không lấy đi được tính mạng của 162 người dân bản Sáng Tùng. Một câu chuyện thật gây xúc động ở vùng tâm lũ!

Đại úy Chu Quốc Dũng - Phó Tổng Biên tập Báo An ninh Thủ đô thăm hỏi, động viên đồng bào có người thân thiệt mạng sau lũ quét, lũ ống ở Lai Châu

Trong sự tàn phá khủng khiếp của thiên tai ấy, thật may mắn vì nếu không có sự vận động kịp thời của người Trưởng bản Hạng A Mềnh, chính quyền xã Tảo Ngả cùng lực lượng CAH Sìn Hồ thì có lẽ cả bản Sáng Tùng với 162 nhân khẩu đã bị vùi lấp trong cả triệu tấn đất, đá. Câu chuyện nửa đêm băng rừng vận động người dân đi tránh lũ quét của người Trưởng bản và lực lượng Công an đã trở thành câu chuyện còn được nhắc đến mãi tại nơi đại ngàn Tây Bắc này.

Tan hoang sau lũ dữ

Sáng Tùng - khi tôi hỏi về ý nghĩa của cái tên đó thì người dân bản cho biết, từ lâu lắm rồi, chẳng ai nhớ được tại sao bản lại có tên gọi vậy. Từ thuở xa xưa, vùng đất này không biết cơ man nào là rừng, là gỗ, đặc biệt là tùng, là bách. Có lẽ vì những điều kiện tự nhiên này, nên những người đầu tiên lập bản đã lấy tên là Sáng Tùng, để lưu nhớ về vùng đất một thuở hồng hoang đẹp đẽ.

Sáng Tùng đẹp như vậy, nhưng trong những ngày cuối tháng 6-2018, nó chỉ còn lại những xác xơ của cây cối,  ngổn ngang gỗ đá lẫn bùn đất. Là một trong những bản ở xa nhất của xã Tảo Ngả, từ trung tâm xã, muốn đến bản chúng tôi phải đi bộ mất khoảng hơn 30 km đường rừng. Con đường vào bản Sáng Tùng trong những ngày trước đó hoàn toàn bị cô lập bởi mưa rừng, lũ quét. Những tảng đá nặng cả tấn từ trên đỉnh núi bị nước cuốn văng đi khắp nơi, bịt kín mọi con đường mòn dẫn vào bản.

Cho đến 3h sáng 27-6, Trưởng bản Hạng A Mềnh cùng với lực lượng CAH Sìn Hồ đã di chuyển tất cả những người dân trong bản Sáng Tùng sang dãy núi bên cạnh. Chỉ một tiếng sau, những tiếng ầm ầm vang động cả núi rừng, lũ ống, lũ quét đã cuốn phăng toàn bộ bản Sáng Tùng xuống dòng suối Nà Tha. Gia tài, trâu bò, lợn gà, nhà cửa, cây trồng, vật nuôi của hàng trăm người dân trong bản Sáng Tùng đã phút chốc chỉ còn lại những xác xơ đất đá.

Phải mất vài ngày, lực lượng chức năng của huyện Sìn Hồ trong đó chủ công là CAH Sìn Hồ... mới dọn được phần nào chướng ngại vật để tiếp cận được với dân bản, lúc này đang trong cơn đói khát, hoảng loạn. Sau nhiều giờ leo bộ, đoàn công tác của Báo ANTĐ mới tiếp cận được đồng bào.

Nhìn thấy đoàn công tác, những người dân trong bản Sáng Tùng không khỏi bật khóc, bởi hơn ai hết, họ vừa mừng khi gặp được người dưới xuôi, đồng thời cũng chẳng thể nào ghìm lại được những cảm xúc đau đớn, mất mát đang cuộn dâng trong từng tiếng nấc nghẹn. Từ trên núi phóng tầm mắt nhìn xuống, cả một cảnh tượng tan hoang khủng khiếp hiện ra trước mắt chúng tôi. Cả một dải đất rộng lớn, trù phú là thế hiện chỉ còn là một đống đổ nát hoang tàn. 

Kiên trì vận động cả bản kịp thoát tử thần

Gần 200 người dân của bản Sáng Tùng ngồi túm tụm vào nhau, những ánh mắt thất thần sau lũ dữ đầy ám ảnh. Trong cơn giận dữ khủng khiếp của thiên nhiên ấy, họ chỉ kịp mang theo một vài vật dụng nhỏ gọn, còn lại, tất cả những gia sản mà bao đời gây dựng, chắt chiu phút chốc bị đất đá vùi lấp không thương tiếc. 

Trong bộ quần áo rách tươm, anh Mùa A Chế mệt mỏi ngồi bên vệ đường, đôi mắt thoáng hoảng sợ khi chúng tôi gợi chuyện cũ. Trong câu chuyện của mình, anh Mùa A Chế cứ nhắc đi nhắc lại, nếu không có người trưởng bản là Hạng A Mềnh thì có lẽ không chỉ vợ con anh mà cả 162 người dân trong bản giờ đã không còn. Vài ngày trước đó, anh đã vào rừng thảo quả để làm nương nhưng thấy mưa rừng liên tiếp, nước suối cứ mỗi lúc một dềnh lên, anh cắm đầu cắm cổ trối triết chạy về bản.

Khi về đến nơi thì cả bản, cả nhà anh đã bị lũ cuốn phăng, đất đá vùi lấp. Anh điên loạn gào thét tìm vợ con nhưng may mắn, mãi sau mới gặp người trong bản bảo cả bản được anh Hạng A Mềnh cùng cán bộ Công an cứu rồi, di tản trước khi cả bản bị lũ cuốn trôi rồi. Dù toàn bộ gia sản bị cuốn trôi, nhưng khi gặp được vợ con, anh Chế không khỏi vui mừng, cứ ôm họ mà khóc. Hết ôm vợ con, anh lại chạy sang ôm lấy anh Hạng A Mềnh và các cán bộ CAH Sìn Hồ, bởi đây là những ân nhân của gia đình, của bản làng mình.

Đã vài ngày nay Trưởng bản Hạng A Mềnh vẫn mặc bộ quần áo cũ lấm lem bùn đất. Dù mới ngoài 30 tuổi nhưng anh đã được dân bản tín nhiệm bầu làm trưởng bản gần 10 năm nay. “Mấy ngày trước đó, mưa rừng nhiều lắm à. Mưa cứ liên tiếp từ đỉnh núi đổ xuống. Mình đã thấy có điều gì bất thường rồi. Khi từ dưới dòng suối Nà Tha xuất hiện những vết nứt cứ chạy ngược lên đỉnh núi, ăn sâu dần vào bản làng thì mình càng thấy lo. Mình báo cáo sự việc lên xã, lên huyện và cùng với CAH, lực lượng chức năng vận động bà con di chuyển chỗ ở tránh bị lũ quét trôi cả bản, cả làng ấy”- anh Hạng A Mềnh nhớ lại.

Từ chiều  25-6, anh Hạng A Mềnh đã chạy đến từng nhà trong bản vận động dân bản di tản sang khu vực an toàn hơn. Để vận động được bà con, bản thân gia đình anh Hạng A Mềnh phải làm gương, đi trước. Vậy là, vợ và hai đứa con của anh Mềnh dắt díu nhau ôm theo vài vật dụng sinh hoạt đi sang khu vực núi bên cạnh cao ráo, chắc chắn hơn.

Toàn bộ gia sản của gia đình anh Mềnh cũng chẳng mang đi kịp, bỏ lại hết. Trong lúc ấy, anh cũng chẳng kịp quan tâm vợ và các con mang được thứ gì, mà chỉ cắm cúi chạy đua với thời gian đi vận động bà con di tản. Ban đầu, chỉ có vài bô lão trong bản nghe lời anh, di tản bởi kinh nghiệm của những người cao tuổi khi thấy dấu hiệu bất thường cũng linh cảm nguy hiểm đang rình rập. 

Nhiều người dân xã Tảo Ngả, huyện Sìn Hồ bị thiệt hại nặng nề do lũ quét

Chọn nơi ở mới an toàn hơn cho dân

Vậy là, cùng với người thân trong gia đình, những bô lão trong bản, trong cả đêm 25 và ngày 26-6-2018, Trưởng bản Hạng A Mềnh tiếp tục đi vận động những gia đình còn lại. Nhiều người khi thấy anh hớt hải chạy đến nhà nói “đi ngay, sắp lũ quét rồi” thì cười ngặt nghẽo, bởi bao đời nay, bản Sáng Tùng có lũ ống, có lũ quét nào đâu. Nhưng khi thấy mưa bắt đầu lớn dần, những vết nứt trong bản cứ mỗi lúc một to hơn, thì họ bắt đầu nháo nhào chạy sang dãy núi mà anh Hạng A Mềnh đã chỉ làm nơi ẩn nấp. 

Cho đến 3h sáng 27-6, Trưởng bản Hạng A Mềnh cùng với lực lượng CAH Sìn Hồ đã di chuyển tất cả những người dân trong bản Sáng Tùng sang dãy núi bên cạnh. Chỉ một tiếng sau, những tiếng ầm ầm vang động cả núi rừng, lũ ống, lũ quét đã cuốn phăng toàn bộ bản Sáng Tùng xuống dòng suối Nà Tha.

Gia tài, trâu bò, lợn gà, nhà cửa, cây trồng, vật nuôi của hàng trăm người dân trong bản Sáng Tùng đã phút chốc chỉ còn lại những xác xơ đất đá. Đến lúc này, hàng trăm người dân trong bản Sáng Tùng mới hiểu được vì sao người trưởng bản trẻ tuổi của mình bất chấp đôi chân tứa máu vì gai nhọn, đá sắc, băng rừng vượt núi, ngày dài đêm thâu kiên trì đến từng nhà vận động dân bản di dời. 

Cả bản Sáng Tùng dù may mắn sống sót bởi sự nhanh trí, kiên trì của người Trưởng bản, CAH Sìn Hồ, thì nay cũng đang vật lộn với biết bao ngổn ngang khó khăn. Nhiều người dân quay lại bản cũ, lăn lộn giữa bùn đất, đá để mong kiếm lại chút ít tài sản bị cuốn trôi nhưng cũng về với hai bàn tay trắng. May mắn, toàn bộ 162 người dân trong bản hiện đã được CAH Sìn Hồ, chính quyền huyện và các cơ quan chức năng dựng lều bạt ở địa điểm an toàn sinh sống.

Đang trong mùa mưa nhưng nước sạch vẫn thiếu bởi không có dụng cụ đun nấu. Thêm nữa, toàn bộ gia sản, gạo, ngô của dân bản đã bị cuốn trôi, vùi lấp cùng nhà cửa nên người dân nơi đây thiếu thốn lương thực trầm trọng. CAH Sìn Hồ và các nhà hảo tâm đã đến giúp cho dân bản không đói khát giữa những chênh vênh, đớn đau vì lũ ống, lũ quét.

Chia sẻ với đoàn công tác xã hội tình nghĩa Báo An ninh Thủ đô, anh Hạng A Mềnh cho biết, hiện đã tìm được một dãy núi an toàn có tên gọi là Chúng Há Là. Nơi đây chỉ cách bản cũ 3km đường rừng. Xã đã đi khảo sát, cắm mốc, làm việc với chủ nương để tiến hành san phẳng.

Đây là nơi an toàn nhất hiện nay cho bà con về định cư. Trong mấy ngày qua, các đoàn cứu trợ đã đến với bà con dân bản nên họ  có thêm lương thực, thêm sức khỏe để ổn định cuộc sống. Trưởng bản Hạng A Mềnh cũng nói, mong lắm có thêm các nhà cứu trợ, hảo tâm, để dân bản thêm vững vàng đến nơi ở mới, khắc phục khó khăn.