Bao giờ khai tử túi nilon?

(ANTĐ) - Khi túi nilon mới được phát minh, người ta coi đó là một phát kiến vĩ đại vì nó là loại vật liệu không thấm nước, bền vững trong tự nhiên. Song chính đặc tính khó phân hủy trong tự nhiên đó lại khiến cho túi nilon trở nên cực kỳ nguy hiểm với môi trường. Theo các nhà khoa học, các loại túi nilon phải mất từ 500-1.000 năm mới tự phân hủy. Với tốc độ sử dụng kinh hoàng như hiện nay, con người đang phải trả giá cho việc môi trường bị ô nhiễm từng ngày, từng giờ…

Túi nilon được sử dụng khắp nơi…!

Ngày trước, theo bà đi chợ tôi còn nhớ lúc nào bà tôi cũng xách theo chiếc làn nhựa. Mọi thứ đồ ăn mua ở chợ đều được bà xếp vào trong đó. Đồ ăn được người bán hàng gói trong lá chuối dọc sẵn, rau thì lấy tầu lá chuối bao quanh rồi dùng dây thắt lại,...

Giờ đây hình ảnh những chiếc làn nhựa, giỏ cói dường như đã không còn trong tiềm thức của người dân mà thay vào đó là hình ảnh bà nội trợ nào cũng “tay xách, nách mang” những túi nilon đầy màu sắc, tất cả mọi thứ đều được bỏ vào túi nilon các loại cho tiện...

Chứng kiến nhiều sự thay đổi diễn ra ở chợ, bà Vũ Thị Dậu, bán rau ở chợ Hàng Bè hơn 40 năm thừa nhận, rõ ràng nhất là thói quen sử dụng túi nilon của người đi chợ thay cho lá chuối, lá khoai, lá sen và giỏ, làn. Bà Dậu cho biết: “Cứ hai ngày bà phải mua 1kg túi nilon giá 25.000 - 30.000 đồng/kg để đựng hàng cho khách. ở chợ có bao nhiêu hộ kinh doanh thì chừng ấy hộ sử dụng túi nilon đựng hàng…”. 

Túi nilon rất khó phân hủy trong điều kiện tự nhiên

Thông thường túi nilon được đóng gói và bán theo kilogam tại khắp các chợ và trên dọc tuyến phố Hàng Chiếu. Giá cả cũng tùy loại, dao động từ 15.000- 35.000 đồng/kg. Vào những dịp giáp Tết, sức mua tăng nên lượng túi để đóng gói cần nhiều thì lượng hàng tiêu thụ tại các cửa hàng bán túi càng lớn.

Do túi nilon có giá thành rẻ, chỉ vài nghìn đã có hàng trăm chiếc, thế nên tại các siêu thị lớn, các trung tâm thương mại, túi nilon vẫn được ưu tiên hàng đầu trong việc đựng hàng hóa. Mỗi ngày ở Việt Nam có hàng triệu túi nilon được thải ra sau khi sử dụng. Chúng không tự phân hủy và gây hại cho môi trường. Hầu hết, người tiêu dùng đều cho rằng túi nilon tiện lợi nhưng không mấy ai nhận thức một cách đầy đủ về mối đe dọa do sản phẩm này gây ra.

Đe dọa đến sức khỏe và môi trường sống

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực hóa học, trong một số loại túi nilon có lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên chất, khi bị đốt cháy, gặp hơi nước sẽ tạo thành axit sunfuric dưới dạng các cơn mưa axit có hại cho người và động vật. Tệ hơn, túi nilon làm bằng nhựa PVC khi cháy sẽ tạo ra chất dioxin gây ngộ độc, khó thở, nôn ra máu, gây ung thư, giảm khả năng miễn dịch, rối loạn chức năng và các dị tật bẩm sinh cho trẻ nhỏ...

Đặc biệt, dùng túi nilon màu chứa thực phẩm có thể khiến thực phẩm nhiễm các kim loại như chì, clohydric gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi. Nếu cho túi nilon xuống cống sẽ gây tắc nghẽn các hệ thống thoát nước, tạo điều kiện cho muỗi và dịch bệnh phát sinh. Nếu lẫn vào trong đất, túi nilon sẽ cản trở sự phát triển của cỏ, dẫn đến hiện tượng xói mòn tại các vùng đồi núi…

Đa phần người dân sử dụng túi nilon khi đi mua hàng

Trên thực tế, nhiều người dân đã có ý thức hơn trong việc hạn chế sử dụng túi nilon, mang làn để đựng đồ đi chợ, nhưng cái chính vẫn là ý thức của người bán hàng, thấy sử dụng túi nilon tiện lợi, dễ sử dụng nên phát thỏa tay cho khách mua hàng.

Điều này tạo ra một thói quen xấu vừa mất an toàn cho người sử dụng, vừa kém thân thiện với môi trường. Được biết từ ngày 1-6, Trung Quốc đã ngừng sử dụng túi nilon tại các siêu thị và trung tâm thương mại, người dân được phát miễn phí túi hạt nhựa thân thiện với môi trường. Không biết đến khi nào, túi nilon mới được khai tử tại Việt Nam?

Theo ông Nguyễn Văn Tài - Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách Tài nguyên và Môi trường - Bộ TNMT, trong thời gian tới sẽ sớm có cuộc điều tra lại về sự đồng thuận của công chúng trong vấn đề sử dụng túi nilon trong cộng đồng. Nếu nhận được sự ủng hộ cao, sẽ nghiên cứu vấn đề này để đưa ra chiến lược giảm sử dụng túi nilon. Tuy nhiên, cần phải theo lộ trình, chưa thể cấm hoàn toàn ngay được và phải xem xét loại nào cần cấm…

Trước tình trạng sử dụng tràn lan và vứt bỏ túi nilon bừa bãi như hiện nay, Nhà nước cần đưa ra một số quy định hoặc ban hành văn bản luật để hạn chế vấn đề này. Đồng thời, kêu gọi các siêu thị, người bán hàng tại các chợ tham gia vào việc giảm thiểu sử dụng túi nilon.

Việc thay đổi hành vi, thói quen của người tiêu dùng không phải là việc dễ dàng. Vì thế, việc cần làm hiện nay là tuyên truyền, vận động người dân hãy nói không với việc sử dụng túi nilon và nên đem theo giỏ xách mỗi khi đi mua hàng.

Ngọc Bảo