- Việt Nam đóng góp quan trọng, hướng tới hòa bình, ổn định và phát triển bền vững
- Sức mạnh chính nghĩa của Việt Nam trên Biển Đông
- Biển Đông vào chương trình nghị sự Thượng đỉnh ASEAN và Đông Á
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng lãnh đạo các nước ASEAN tham dự Lễ khai mạc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 35
Quan hệ đối tác và tình hữu nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng nước chủ nhà Thái Lan Prayut Chan-o-cha nhấn mạnh: “Chúng tôi tập hợp tại đây trong quan hệ đối tác và tình hữu nghị với thế giới để biến khu vực thành một nơi tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”. Theo ông Prayut Chan-o-cha, Cộng đồng ASEAN hướng tới người dân, lấy người dân làm trung tâm, không bỏ lại ai phía sau và hướng tới tương lai.
Vượt qua chặng đường dài kể từ khi được thành lập vào năm 1967, từ một khu vực hỗn loạn, tranh cãi và bạo lực, từ một nơi được ví như “con tốt” trong Chiến tranh Lạnh, ASEAN đã vươn lên mạnh mẽ để trở thành mảnh đất hòa bình, hợp tác và thịnh vượng, một khu vực đứng ở vị trí trung tâm cấu trúc kinh tế và an ninh chính trị của cả châu Á - Thái Bình Dương. Người dân Đông Nam Á, từng tách biệt và thiếu gắn kết, đang dần trở thành một cộng đồng văn hóa-xã hội mạnh mẽ.
Với dân số hơn 649 triệu người, ASEAN hiện là nền kinh tế lớn thứ 5 trên thế giới với tổng GDP lên tới 2.900 tỷ USD vào năm 2018 và là thị trường lớn thứ 3 toàn cầu. Theo dự báo, với tốc độ tăng trưởng bình quân vào khoảng 5,5%/năm, ASEAN có thể vượt qua Nhật Bản để trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2025, chỉ đứng sau Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ.
Nhưng đó là câu chuyện của tương lai, còn hiện tại, dù đang có nhiều thuận lợi, ASEAN cũng phải đối mặt với không ít thách thức. Sự gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ và chống toàn cầu hóa ở phần lớn các nước phát triển đang phủ đám mây đen lên nền kinh tế toàn cầu, tác động mạnh đến ASEAN. Bằng chứng là trong quý 2-2019, ngoại trừ Malaysia, hầu hết các nền kinh tế lớn khác của khu vực đều suy giảm. “Cuộc chiến” thương mại Mỹ-Trung cũng khiến thương mại và đầu tư của khu vực bị đe dọa.
ASEAN sẽ nắm bắt được cơ hội để vượt lên
Thêm vào đó, sự nổi lên của tình hình bất ổn trong khu vực khiến dư luận thế giới hết sức lo ngại. Phát biểu trong Phiên toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN 35 và các cấp cao liên quan vào chiều 2-11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ rõ: “Vừa qua có những sự việc nghiêm trọng vi phạm luật pháp quốc tế trên vùng biển khu vực và Việt Nam, tuy mới chấm dứt gần đây nhưng để lại những bài học sâu sắc cho ASEAN”. Ngoại trưởng Malaysia Saifuddin Abdullah cũng bày tỏ sự quan ngại về sự xuất hiện của nhiều tàu hải cảnh Trung Quốc trong vùng biển của nước này.
Thực tế đó đòi hỏi ASEAN phải đặc biệt quan tâm đến đoàn kết và thống nhất, yếu tố quyết định đưa đến thành công của khu vực trong hơn nửa thế kỷ qua. Chính vì thế, không có gì ngạc nhiên khi chủ đề năm 2019 của ASEAN là “Thúc đẩy quan hệ đối tác vì sự bền vững” với mục tiêu gia tăng tính bền vững trên cả 3 trụ cột Cộng đồng ASEAN, gắn kết các mục tiêu phát triển của ASEAN với các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.
Trên cơ sở đó, ASEAN sẽ đẩy mạnh quan hệ đối tác, mở rộng kết nối và tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng của ASEAN trước các biến động của tình hình, tranh thủ thời cơ của Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư...
Khu vực cũng phấn đấu sớm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một thị trường ASEAN chung và một cơ sở sản xuất tích hợp, kết nối và thống nhất. Hội nhập ASEAN sâu rộng hơn đồng nghĩa với việc thực hiện đầy đủ cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, hệ thống lưu trữ thương mại quốc gia, hệ thống lưu trữ thương mại ASEAN, hệ thống giao dịch hải quan ASEAN và các chương trình tự chứng nhận ASEAN.
Hai thập kỷ sắp tới sẽ là giai đoạn phát triển vượt bậc của tầng lớp trung lưu và trên trung lưu tại hành lang kinh tế Ấn Độ - ASEAN - Trung Quốc, nơi được mệnh danh là “vòng cung vàng của những cơ hội”. Nếu có tầm nhìn và năng lực vạch kế hoạch tốt, ASEAN sẽ nắm bắt được cơ hội này để vượt lên trong cuộc cạnh tranh gay gắt, trở thành một tổ chức đóng vai trò trung tâm, dẫn dắt trong các vấn đề toàn cầu và khu vực.
