60 năm đào tạo những "chiến binh" đặc biệt

ANTD.VN - Trong lực lượng Công an nhân dân có một “lực lượng đặc biệt”, đó là chó nghiệp vụ. 60 năm trước, ngành Công an đã đưa chó nghiệp vụ vào huấn luyện và chiến đấu như một binh chủng nghiệp vụ đặc thù. Đến nay, chó nghiệp vụ đã tham gia phá thành công hàng trăm vụ án phức tạp, trong đó có những vụ việc những tưởng đã đi vào bế tắc. Khi mà tội phạm dùng đủ mọi chiêu thức để đối phó với trinh sát thì sự vào cuộc kịp thời của cảnh khuyển đã khiến tội ác bị phơi bày.

60 năm đào tạo những "chiến binh" đặc biệt ảnh 1Chăm sóc và huấn luyện chó nghiệp vụ đã giúp những chú chó trưởng thành, góp phần phá thành công nhiều vụ án lớn

Trưởng thành trong chiến đấu

Công tác nuôi, dạy và sử dụng chó nghiệp vụ là một công tác khoa học, có liên quan đến nhiều lĩnh vực khoa học chuyên sâu như khoa học về quản lý, nuôi dưỡng, sinh sản, lai tạo giống, phòng bệnh, chữa bệnh, vệ sinh môi trường, huấn luyện. Chiến thuật sử dụng chó nghiệp vụ tham gia chiến đấu rất đa dạng, phong phú, phức tạp. Nhận thức được tầm quan trọng của động vật nghiệp vụ, đặc biệt là chó nghiệp vụ, lãnh đạo Bộ Công an hết sức quan tâm xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nghiệp vụ chuyên môn.

Từ khóa học đầu tiên được khai giảng ngày 15-12-1959 với 44 học viên do chuyên gia Liên Xô (cũ) trực tiếp giảng dạy, huấn luyện, đến nay lực lượng quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ Công an nhân dân đã đào tạo được hàng nghìn cán bộ huấn luyện, sử dụng động vật nghiệp vụ cho các đơn vị công an và địa phương trên toàn quốc. Cùng với sự phát triển về tổ chức, đội ngũ cán bộ sử dụng động vật nghiệp vụ được đào tạo bồi dưỡng theo chương trình chuẩn của Bộ Công an, có năng lực nghiệp vụ chuyên ngành, tâm huyết với nghề, đáp ứng tốt yêu cầu công tác, phục vụ đấu tranh phòng chống tội phạm. Số lượng đơn vị và cán bộ sử dụng động vật nghiệp vụ được tăng dần hàng năm.

Đến nay, toàn quốc có 118 đơn vị địa phương có sử dụng chó nghiệp vụ, gồm 1.200 cán bộ huấn luyện và 900 chó nghiệp vụ với 5 chuyên khoa gồm: Bảo vệ và truy tìm dấu vết hơi; Phát hiện ma túy; Phát hiện thuốc nổ; Giám biệt mùi hơi người; Tìm kiếm cứu nạn. Công an các tỉnh, thành phố trọng điểm, các địa bàn trọng yếu đều đã được trang bị sử dụng động vật nghiệp vụ. Kết quả đó có đóng góp tích cực của Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ và Phòng Hướng dẫn sử dụng động vật nghiệp vụ trong việc tham mưu cho Bộ Công an phát triển “binh chủng đặc thù” này.

Dấu ấn 60 năm

Ngày 26-2-1962 là ngày ra quân đầu tiên của lực lượng chó nghiệp vụ hình cảnh. Đó là một vụ mất trộm súng ở Trung đoàn 204 - một vụ việc hết sức nghiêm trọng trong thời chiến. Sau một ngày tự truy tìm nội bộ, Trung đoàn 204 chỉ tìm thấy bao da đựng sung nên đề nghị lực lượng công an đưa chó nghiệp vụ đến giúp đỡ. Hai huấn luyện viên Lương Văn Thường và Trần Văn Thảo đã đưa chó nghiệp vụ Russland đến hiện trường. Sau khi vụ án xảy ra, cả Trung đoàn 204 đã tổ chức tìm kiếm, lục soát, dẫn đến hiện trường bị xáo trộn, có nhiều nguồn hơi phức tạp… vì vậy không thể sử dụng Russland truy tìm dấu vết được. 

Sau khi xem xét cụ thể, huấn luyện viên Trần Văn Thảo và Lương Văn Thường đã nhận định, đây là vụ án mất trộm nội bộ, nguồn hơi để lại ở bao da đựng súng còn nguyên vẹn, có thể sử dụng để chó nghiệp vụ giám biệt mùi hơi. Nguồn hơi để giám biệt là đồ vật của 30 đối tượng nghi vấn thuộc Trung đoàn 204. Trong 3 lần giám biệt, Russland đều phản ứng với mùi hơi trên đôi dép của người có tên Nguyễn Văn Trường. Như vậy mùi hơi ở bao da đựng súng ở hiện trường với mùi hơi của Nguyễn Văn Trường là đồng nhất. Trên cơ sở đó, lãnh đạo Trung đoàn 204 đã gọi Trường lên đấu tranh, động viên tư tưởng… Cuối cùng Nguyễn Văn Trường đã thú nhận lấy trộm súng và tự trả lại đơn vị. Cả Trung đoàn rất phấn khởi vì sự thật được làm sáng tỏ, còn huấn luyện viên Trần Văn Thảo và Lương Văn Thường càng tin tưởng ở khả năng giám biệt mùi hơi của chó nghiệp vụ trong vụ án hình sự đầu tiên được trực tiếp tham gia và có kết quả tốt.

Từ chiến công đầu tiên ấy, chó nghiệp vụ đã có mặt tham gia truy quét Fulro ở địa bàn các tỉnh Tây Nguyên trong những năm 1970 - 1980; bảo vệ nơi ở, làm việc của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; bảo vệ các cơ sở trọng yếu về chính trị, kinh tế, an ninh, khoa học kỹ thuật; bảo vệ các ngày lễ lớn của dân tộc, các cuộc vui chơi giải trí, văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. Động vật nghiệp vụ còn tham gia truy bắt bọn côn đồ hung hãn, trấn áp đối tượng chống người thi hành công vụ, dẫn giải can phạm, bảo vệ phiên tòa, bảo vệ thi hành án… đều rất hiệu quả. 

Khi có lực lượng quản lý, sử dụng động vật nghiệp vụ tham gia công tác bảo vệ đã có tác dụng răn đe, uy hiếp tâm lý tội phạm, làm giảm hành động quá khích, manh động của đối tượng, giải quyết nhanh gọn vụ việc, bảo vệ an toàn tính mạng cho cán bộ cảnh sát thực thi nhiệm vụ…

Những năm gần đây đã sử dụng động vật nghiệp vụ tham gia tìm kiếm cứu nạn rất hiệu quả như vụ sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ; vụ sạt lở đất tại mỏ than Phấn Mễ (Đại Từ, Thái Nguyên); vụ sập mỏ đá tại Tân Sơn (Phú Thọ); vụ sạt lở đất tại Tân Lạc (tỉnh Hòa Bình); tham gia vào việc giải quyết các điểm nóng về an ninh trật tự, tham gia đấu tranh chuyên án ma túy 279/LL tại Sơn La, cùng với các lực lượng bắt giữ 5 đối tượng và thu giữ 148 bánh heroin; phối hợp với các lực lượng tham gia bảo vệ an toàn các kỳ Đại hội của Đảng; Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội; Hội nghị cấp cao ASEAN, ASEM 5, INTERPOL 80, APEC... gần đây nhất là tổ chức ra quân bảo vệ thành công Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần thứ 2… 

Chó nghiệp vụ đã tham gia hỗ trợ điều tra phá án, truy xét tội phạm, trong đó lùng sục phát hiện hàng chục vụ ma túy, cùng tham gia vây bắt đối tượng tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy, dùng súng quân dụng chống trả lực lượng vây bắt. Chó nghiệp vụ cũng đã tham gia giám biệt mùi hơi trong hàng trăm vụ án khác, điển hình như vụ án giết người đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại số nhà 16, phường Hồng Châu, TP Hưng Yên và sau 6 ngày, lực lượng công an đã tìm ra thủ phạm…

Trong lĩnh vực đấu tranh với các loại tội phạm hình sự và tội phạm kinh tế, phòng, chống tệ nạn xã hội và các loại tội phạm khác, Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ đã phối hợp có hiệu quả với các đơn vị và công an địa phương. Tham gia bắt, khám xét trong các chuyên án lớn với hàng trăm đối tượng đặc biệt nguy hiểm, các tụ điểm phức tạp về ma túy, các chiến dịch chống buôn lậu trên tuyến biên giới như: vây bắt Vàng A Khua, đối tượng buôn bán ma túy nguy hiểm đang bị truy nã; tham gia triệt phá đường dây sử dụng trái phép thiết bị điện tử công nghệ cao xuyên quốc gia tại TP.HCM; triệt phá băng nhóm tổ chức đánh bạc do Vũ Hoàng Oanh cầm đầu tại tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu; phối hợp truy bắt tội phạm buôn bán ma túy xuyên quốc gia tại TP.HCM, thu giữ ma túy với khối lượng lớn năm 2019…

Tiếp nối truyền thống vinh quang

Để nâng cao hiệu quả trong công tác, Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ luôn quan tâm nghiên cứu khoa học. Điển hình là các đề tài khoa học cấp Nhà nước “Xây dựng đàn chó hạt nhân để phát triển đàn chó nghiệp vụ phục vụ nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn TTATXH”; “Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật sinh học truyền thống và tiên tiến để nâng cao chất lượng giống và phát triển đàn chó nghiệp vụ cho công tác an ninh”; các đề tài trên đều rất thiết thực, được áp dụng ngay trong thực tiễn nhiệm vụ chuyên ngành nên có tác dụng, hiệu quả cao. 

Công tác hậu cần, kỹ thuật cũng luôn được quan tâm và thực hiện nghiêm túc, hiệu quả; đã huy động lực lượng, phương tiện và các trang thiết bị, công cụ hỗ trợ phục vụ kịp thời công tác chiến đấu. Những năm gần đây, được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, Cục đã xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng phù hợp với đặc điểm nghiệp vụ chuyên ngành, sát với thực tế chiến đấu như hệ thống chuồng trại, sân bãi tập, bệnh xá thú y, nhà giám biệt, khu vực tập tình huống đa năng…

Trải qua chặng đường 60 năm chiến đấu và phát triển, Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ ngày càng khẳng định được vị trí của mình, lập nhiều thành tích xuất sắc, góp phần xứng đáng trong sự nghiệp đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn TTATXH. Những thành tựu mà các thế hệ cán bộ chiến sỹ lực lượng Quản lý, sử dụng động vật nghiệp vụ đạt được đã kết tinh thành truyền thống, tiếp sức cho sự phát triển của lực lượng và là nguồn động viên, cổ vũ cho các thế hệ tiếp theo vững bước tiến lên. 

Nhận thức rõ vinh dự và trách nhiệm của mình, lực lượng Quản lý, huấn luyện  và sử dụng động vật nghiệp vụ tiếp tục đoàn kết phấn đấu, xây dựng lực lượng trong sạch vững mạnh, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm của lực lượng Công an nhân dân, góp phần xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.