500 triệu USD bồi thường còn rất nhỏ so với thiệt hại Formosa đã gây ra

ANTĐ - Tại cuộc họp báo chiều 30-6, lãnh đạo các bộ ngành đã trả lời nhiều câu hỏi nóng xung quanh việc công bố thủ phạm gây ra sự cố môi trường nghiêm trọng làm cá chết hàng loạt ở miền Trung.

Không chậm trễ trong xác định nguyên nhân

- Việc xác định nguyên nhân cá chết được thực hiện như thế nào, vì sao sau gần 3 tháng mới công bố, liệu có việc giấu thông tin, thưa ông?

- Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà: Sự cố môi trường xảy ra trên diện rộng, phức tạp và yêu cầu chung là phải tiến hành xác định nguyên nhân một cách cẩn trọng, khoa học, bài bản, chính xác. Trước sức ép rất lớn, các cơ quan chức năng phải làm rõ, không chỉ để tìm ra nguyên nhân vì sao mà phải nêu rõ ai là thủ phạm. Chúng tôi đã rà soát hàng trăm cơ sở sản xuất, tập trung vào 3 đối tượng chính, trong đó có Formosa Hà Tĩnh. Quá trình kiểm tra đã dùng nhiều biện pháp nghiệp vụ và phát hiện sai sót như đã nêu tại Formosa Hà Tĩnh. Chúng ta có đủ chứng cứ để khẳng đinh nguồn thải độc hại phát ra từ nhà máy của FHS và FHS đã thừa nhận.

- Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh: Có rất nhiều khó khăn trong quá trình xác định nguyên nhân do phải tìm kiếm dấu vết ở thực địa và đáy biển với nhiều phân tích phức tạp. Với sự hỗ trợ của nhiều chuyên gia, nhà khoa học đến từ các nước khác nhau, chúng ta đã bổ sung dữ liệu, đối chứng, so sánh… để có được những chứng cứ xác thực, đi đến kết luận khoa học, thuyết phục, có tính khách quan sau hơn 2 tháng làm việc tích cực.

- Bộ trưởng Bộ TT-TT Trương Minh Tuấn: Việc công bố hôm nay chứng tỏ Đảng, Nhà nước luôn công khai minh bạch. Chính phủ đã tổ chức hàng chục cuộc họp về vấn đề này, đánh giá thiệt hại, cam kết giữ vững trật tự an toàn xã hội, xử lý nghiêm tổ chức sai phạm dù họ là ai...

Công bố nguyên nhân là để giải quyết hậu quả. Việc điều tra nguyên nhân được tiến hành bởi các nhà khoa học, đối tượng là dữ kiện. Điều tra tìm thủ phạm là nhiệm vụ của cơ quan điều tra, phối hợp nhà khoa học, phức tạp hơn, vì liên quan con người.

Tôi nhấn mạnh kết quả công bố hô nay là hoàn toàn khách quan, loại trừ toàn bộ sự can thiệp. Các cơ quan điều tra đã làm hết khả năng của mình. Dư luận trên mạng xã hội có phản ứng về sự chậm trễ, bức xúc đó là dễ hiểu, vì liên quan tới đời sống người dân. Tuy nhiên, có những đối tượng phản ứng thái quá, thậm chí có thế lực thù địch đã lợi dụng sự bức xúc đó để kích động, chia rẽ. Chúng tôi tôn trọng bức xúc nhưng không chấp nhận lợi dụng bức xúc đó để chống phá Đảng, Nhà nước. Đến nay tôi khẳng định việc công bố nguyên nhân cá chết hôm nay là kịp thời.

Lãnh đạo các bộ ngành trả lời báo chí tại cuộc họp báo

500 triệu USD còn rất nhỏ so với thiệt hại

- Formosa đã từng vi phạm môi trường ở nhiều nước, vì sao nhà đầu tư này vẫn được lựa chọn?

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Đặng Huy Đông: Về việc FHS đầu tư vào Vũng Áng, Bộ KH-ĐT từng có ý kiến về nội dung môi trường. Khi đó, Bộ đã cảnh báo là còn sơ sài và đề nghị nhà đầu tư lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đầy đủ, trình cơ quan có thẩm quyền xem xét. Chúng tôi cũng khẳng định là chính sách thu hút đầu tư của Chính phủ Việt Nam là nhất quán, đảm bảo đúng cam kết với các nhà đầu tư nước ngoài. Chúng ta xem đây là bài học để đảm bảo việc thu hút đầu tư vào Việt Nam đúng các quy định của pháp luật. Định hướng của chúng ta là chọn dự án có chất lượng, thân thiện với môi trường, không đánh đổi đầu tư nước ngoài bằng mọi giá, nhất là yếu tố môi trường.

- Số tiền 500 triệu USD là rất lớn, các bộ ngành tính toán như thế nào để có con số đó?

Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà: 500 triệu USD còn rất nhỏ. Chúng tôi mới tính được thiệt hại kinh tế của người dân và sơ bộ đánh giá thiệt hại đối với hệ sinh thái biển, mức độ tồn lưu; còn những thiệt hại lớn hơn rất nhiều về tổn thương tâm lý và nhiều hệ lụy khác chưa tính được. Chúng tôi thấy rằng, không cần thiết phải là bao nhiêu mà yêu cầu FHS phải chuyển đổi công nghệ, không bao giờ được phép tái diễn.

- Hà Tĩnh đã kiểm tra xả thải của FHS như thế nào, trách nhiệm của địa phương ra sao?

- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Quốc Vinh: Do khả năng có hạn nên việc kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng địa phương chưa thường xuyên và còn nhiều bất cập. Chúng tôi nghiêm túc rút kinh nghiệm và sẽ xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân chưa hoàn thành nhiệm vụ.

- Bộ trưởng Bộ TT-TT Trương Minh Tuấn: Về trách nhiệm cán bộ công chức có liên quan, dù ở cấp nào, Thủ tướng cũng yêu cầu sẽ phải xem xét trách nhiệm trước pháp luật, tùy theo sai sót của vị trí đó.