Chính sách hưu trí thay đổi, thêm hàng triệu người cao tuổi được hưởng trợ cấp

• Chính sách hưu trí có lợi, số người rút bảo hiểm xã hội một lần giảm mạnh
• Những thay đổi trong chính sách hưu trí từ năm 2025

Hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng

Từ 1-7-2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực thi hành. Theo đó, Luật bổ sung chế độ trợ cấp hưu trí xã hội được áp dụng cho những người từ đủ 75 tuổi trở lên không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, người từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng. Chính sách nhằm giúp người cao tuổi có điều kiện sống tốt hơn trong bối cảnh già hóa dân số.

Người cao tuổi đăng ký nhận trợ cấp hưu trí theo chính sách mới

Theo ông Nguyễn Duy Cường - Phó Cục trưởng Cục Tiền lương và Bảo hiểm xã hội (Bộ Nội vụ), trợ cấp hưu trí xã hội là loại hình bảo hiểm xã hội do ngân sách Nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng. Trong đó, giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi (trước đó là 80 tuổi). Riêng đối với người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách Nhà nước từng thời kỳ. Định kỳ 3 năm, Chính phủ rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội để phù hợp với tình hình thực tiễn. Tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Trường hợp đối tượng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.

Theo tính toán của cơ quan chuyên môn, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực thi hành sẽ có thêm khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng.

Thêm hy vọng cho người cao tuổi

Ngay từ đầu tháng 7, nhiều phường/xã tại Hà Nội đã tổ chức triển khai tiếp nhận hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp xã hội cho người cao tuổi chưa có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng theo Luật Bảo hiểm xã hội mới. Để thủ tục được thực hiện nhanh chóng, hiệu quả, cấp cơ sở đã tiến hành thông báo chi tiết danh sách về tổ dân phố, dán thông báo tại bảng tin, đồng thời bố trí thêm lực lượng hỗ trợ người dân tại các điểm tiếp nhận hồ sơ đăng ký hưởng trợ cấp xã hội.

Nhận được thông tin người từ 75 tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội sẽ được nhận trợ cấp hưu trí, bà Nguyễn Thị Mỹ (77 tuổi, Hà Nội) cho biết, bà đã đến UBND phường để làm đơn hưởng chính sách. Sau khi khai xong hồ sơ và nộp lại cho cán bộ, bà Nguyễn Thị Mỹ cảm thấy yên tâm hơn vì mỗi tháng sẽ có thêm một khoản trợ cấp để trang trải cuộc sống. “Nếu theo quy định cũ, tôi cần chờ thêm 3 năm nữa mới nhận được khoản trợ cấp này. Việc hạ độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đến những người cao tuổi như chúng tôi” - bà Nguyễn Thị Mỹ bày tỏ.

Tại xã Thượng Phúc (Hà Nội), công tác tiếp nhận hồ sơ được chuẩn bị chu đáo, thông báo rộng rãi đến các thôn, cụm dân cư, nhằm bảo đảm người dân nắm rõ quyền lợi và chủ động tham gia. Địa phương cũng phân công cán bộ hướng dẫn, kiểm tra hồ sơ tại chỗ để tránh sai sót và rút ngắn thời gian xử lý. Chị Lê Thị Thùy - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Bí thư Đoàn xã Thượng Phúc cho hay, trong tuần qua, tuổi trẻ xã Thượng Phúc đã tổ chức đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người cao tuổi và các đối tượng chính sách làm thủ tục hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định mới. Sau 5 ngày đã có hơn 400 hồ sơ được hỗ trợ.

Công tác tiếp nhận hỗ trợ người cao tuổi kê khai, hoàn thiện hồ sơ để được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, theo chính sách mới là hoạt động có ý nghĩa thiết thực khẳng định sự gần gũi, trách nhiệm của chính quyền địa phương; đồng thời tạo sự tin tưởng hơn với người dân trên địa bàn xã vào các chính sách an sinh xã hội.

Xử lý đề nghị trợ cấp trong 10 ngày làm việc

Bộ Nội vụ cho biết, hướng dẫn chi tiết quy trình, thủ tục thực hiện chính sách, Chính phủ đã ban hành Nghị định 176/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về trợ cấp hưu trí xã hội. Người đề nghị trợ cấp hưu trí xã hội có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Nghị định này gửi trực tiếp hoặc qua tổ chức bưu chính hoặc trên môi trường mạng đến Chủ tịch UBND cấp xã. Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức xem xét, xác thực và chuẩn hóa thông tin liên quan của người đề nghị trợ cấp hưu trí xã hội với Cơ sở Dữ liệu quốc gia về dân cư, quyết định và thực hiện chi trả trợ cấp hưu trí xã hội cho người đề nghị theo quy định pháp luật. Thời gian hưởng chế độ trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng tính từ tháng Chủ tịch UBND cấp xã ký quyết định.

Trường hợp người đề nghị không đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì Chủ tịch UBND cấp xã trả lời bằng văn bản, nêu rõ lý do. Trường hợp đối tượng đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thay đổi nơi cư trú đề nghị được nhận chế độ trợ cấp hưu trí xã hội ở nơi cư trú mới, Chủ tịch UBND cấp xã nơi cư trú cũ quyết định thôi chi trả trợ cấp hưu trí xã hội tại địa bàn và có văn bản gửi kèm theo giấy tờ liên quan của người đề nghị đến Chủ tịch UBND cấp xã nơi cư trú mới. Chủ tịch UBND cấp xã nơi cư trú mới căn cứ giấy tờ liên quan của người đề nghị, xem xét quyết định tiếp tục trợ cấp hưu trí xã hội và thực hiện chi trả trợ cấp hưu trí xã hội từ tháng thôi chi trả tại nơi cư trú cũ.

Trường hợp đối tượng đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội bị chết hoặc không còn đủ điều kiện hưởng, Chủ tịch UBND cấp xã quyết định thôi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Thời gian thôi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ tháng sau liền kề tháng đối tượng chết hoặc không đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.