Ngân hàng Nhà nước tổ chức đấu thầu vàng nhằm bình ổn thị trường chứ không để bình ổn giá
(Trong ảnh: Các đơn vị tham gia đấu thầu vàng phiên thứ 2 ngày 4-4-2013)
- PV: Phó Thống đốc có thể lý giải vì sao sau các phiên đấu thầu, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới chưa được thu hẹp lại?
- Ông Lê Minh Hưng - Phó Thống đốc NHNN: Việt Nam là một nước không sản xuất được vàng. Nhu cầu vàng miếng trong nước được thực hiện qua dùng ngoại tệ để nhập khẩu. Thời gian qua, chúng ta phải lựa chọn mục tiêu ưu tiên là ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và hoạt động bình thường của thị trường ngoại tệ. Trong 2 năm qua, NHNN không cấp phép nhập khẩu vàng miếng để góp phần ổn định vĩ mô. Đó là lý do dẫn tới sự chênh lệch giá trong nước và thế giới. Trong khi đó, nhu cầu vàng miếng trong nước là có thực, trong đó, có một phần từ các tổ chức tín dụng để tất toán trạng thái. Thêm nữa, gần đây, giá vàng thế giới có sự sụt giảm rất mạnh, mạnh nhất trong 30 năm qua. Đây là các yếu tố khiến giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch. Nhìn chung, từ khi triển khai Nghị định 24/NĐ-CP của Chính phủ, tuy có chênh lệch giá, nhưng không tái diễn sốt vàng, diễn biến tỷ giá và hoạt động thị trường ngoại tệ hết sức ổn định. Đây là một trong những yếu tố then chốt để ổn định vĩ mô.
- Như vậy, mục tiêu các phiên đấu thầu vàng vừa qua có đạt được?
- NHNN thực hiện đấu thầu vàng theo các quy định của pháp luật. NHNN đấu thầu góp phần tăng cung, giảm áp lực cầu vàng trong nước. Nếu NHNN không tham gia bình ổn trong bối cảnh không cho phép nhập khẩu, thị trường sẽ biến động rất mạnh, đặc biệt là về giá. Việc NHNN đấu thầu 12 tấn vàng đã làm tăng cung, giảm áp lực cầu vàng. Thứ hai, thông qua hoạt động bình ổn, đã tránh tình trạng bất ổn, sốt vàng. Thứ ba, góp phần ổn định tỷ giá và hoạt động của thị trường ngoại tệ.
- Có người đặt dấu hỏi liệu NHNN tăng cung vàng miếng ra thị trường phải chăng chỉ để hỗ trợ các ngân hàng hoàn thành tất toán trạng thái?
- Một tín hiệu tích cực là sau khi triển khai Nghị định 24/NĐ-CP và NHNN triển khai bình ổn thị trường vàng, là nhu cầu nắm giữ vàng đã giảm rất mạnh. Đương nhiên, còn có nhu cầu khác đến từ các tổ chức tín dụng. NHNN có thể bán trực tiếp vàng cho các tổ chức này, song để minh bạch, công khai, NHNN đã tổ chức đấu thầu và chúng tôi cho phép các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng đủ điều kiện tham gia đấu thầu. Lượng vàng miếng mà các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng này trúng thầu một phần dùng để tất toán trạng thái, một phần cung ra thị trường.
- Chênh lệch giá vàng lớn có xảy ra tình trạng vàng nhập lậu?
- Theo quy định hiện hành, Nhà nước độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu và độc quyền sản xuất vàng miếng. Trước đó, nhiều doanh nghiệp được cấp phép để làm việc này, khi thị trường có chênh lệch giữa trong nước và quốc tế thì xảy ra hiện tượng thu gom ngoại tệ nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng trái phép, ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ giá và gây áp lực tới lạm phát. Đây là yếu tố quan trọng để ban hành Nghị định 24/NĐ-CP. Trong đó, có quy định quản lý chặt chẽ nhập khẩu, sản xuất vàng miếng là yếu tố quan trọng để ổn định thị trường, tỷ giá. Theo dõi tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong thời gian vừa qua thì thấy hết sức bình thường, đáp ứng đủ nhu cầu vốn ngoại tệ cho mục tiêu thanh toán xuất nhập khẩu. Đây là yếu tố đạt được từ quy định quản lý chặt chẽ hoạt động thị trường vàng. Bên cạnh đó, chúng ta đã có chế tài rất chặt chẽ và nghiêm khắc đối với kinh doanh ngoại tệ và vàng trái phép, để phòng tránh những vấn đề liên quan nhập lậu vàng và kinh doanh ngoại tệ trái phép.
- Chênh lệch giá vàng có lúc lên tới 6-7 triệu đồng/lượng, vậy ai được hưởng lợi?
- Khi NHNN tham gia bình ổn thị trường vàng thông qua việc đấu thầu vàng thì NHNN đã công bố rất rõ đây là hoạt động bình ổn thị trường, NHNN không bình ổn giá. Thông qua việc đấu thầu NHNN không nhằm mục tiêu kéo giá vàng xuống ngay lập tức cân bằng với giá vàng thế giới, mà chủ yếu thực hiện việc tăng cung ra thị trường để qua đó giải quyết nhu cầu vàng. Trong thời gian qua, phải thừa nhận thực tế nhu cầu vàng là có thực, mặc dù nhu cầu vàng đầu tư trong dân đã giảm. Chúng ta có thể nhận thấy rõ thời gian qua, thị trường vàng có biến động nhưng không xảy ra những cơn sốt vàng, không xảy ra những biến động hay tình trạng người dân đổ xô đi mua vàng. Toàn bộ khoản chênh lệch mà NHNN thu được từ việc đấu thầu vàng là nguồn thu của ngân sách Nhà nước và được chuyển về ngân sách Nhà nước.
- Đến ngày 30-6, khi các ngân hàng hoàn thành tất toán trạng thái, NHNN có thể khẳng định đến thời điểm nào giá vàng trong nước và quốc tế bằng nhau?
- Việc huy động vàng của các tổ chức tín dụng dưới hình thức tiết kiệm đã chấm dứt từ ngày 25-11-2012, nhưng kỳ hạn dài nhất mà một số tổ chức huy động là 30-6. Đây là lý do mà các tổ chức tín dụng phải mua vàng trên thị trường để đáp ứng tất toán trạng thái huy động và cho vay. Rõ ràng, nhu cầu này đã gây áp lực lên thị trường. Đến ngày 30-6, khi các tổ chức tín dụng hoàn thành việc tất toán trạng thái vàng của mình, sẽ giảm cầu trên thị trường. Khi nhu cầu giảm bớt thì chênh lệch giá trong nước và quốc tế sẽ giảm.
