Gần 1 tiếng đồng hồ vượt qua gần 6km đường núi đang bị hư hỏng nặng, chúng tôi đã đến thôn Bãi Hương- thôn cách xa nhất trung tâm xã đảo Tân Hiệp.
Điểm trường ghép tiểu học – mẫu giáo của thôn này nằm trong một lối đi nhỏ, chỉ có 3 lớp tiểu học và một lớp mầm non. Tiếng cười nói, hát ca của học trò dù đã tạo nên chút ồn ào nhưng vẫn không đủ khỏa lấp không gian tĩnh lặng của thôn bãi Hương và tiếng sóng vỗ trước làng chài.
Điều kiện kinh tế, giao thương, đi lại cách biệt nên phần lớn các gia đình trẻ đều mang con đi làm ăn xa. Vì vậy, toàn thôn chỉ có trên 20 em học tiểu học và mầm non. Lớp 1 ghép với lớp 2, lớp 3 ghép với lớp 4 nhưng cũng chỉ vỏn vẹn có từ 5-8 học sinh. Phòng học thiếu ánh sáng. Sân chơi, dụng cụ thể dục, thiết bị, tranh ảnh phụ trợ hầu như không có gì.
Cô giáo Mai Thị Trái đang dạy các em
Thương học sinh, cô giáo Mai Thị Trái, giáo viên trường thôn Bãi Hương, xã đảo Tân Hiệp, TP Hội An, nhiều lần có ý định xin đồ chơi mang về trường nhưng việc vận chuyển và cất giữ cũng không dễ dàng. Vậy là, sau mỗi giờ học, cô trở thành bạn cùng chơi của học sinh.
Cô giáo Mai Thị Trái tâm sự: "Học sinh thiệt thòi, thiếu thốn đủ thứ, từ sân chơi, truyện đọc, sách vở, nên sau mỗi giờ lên lớp, tôi thường tổ chức cho các em chơi những trò chơi đơn giản. Các em rất là thích, nhiều em thậm chí còn không muốn về...".
Gần 25 năm ở Bãi Hương, cô Trái đảm nhận hầu hết công việc của điểm trường này. Từ chào cờ, sinh hoạt chung, hoạt động ngoài giờ đến dạy tất cả các môn chương trình lớp 5 (mà đúng ra phải có giáo viên khác) như: Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục, Tiếng Việt, Toán...
Những khi mưa bão, không có giáo viên nam hoặc bảo vệ, cô Trái đã cùng phụ huynh chèn chống, thu dọn trường lớp. Ngày thường, cư dân xóm chài đánh bắt hải sản đến khuya. Vậy là, cô lại đến từng nhà, kiểm tra, nhắc nhở việc học hành của học sinh. Khi phát hiện các em học yếu, cô tự nguyện phụ đạo.
Gần gũi với học trò như con của mình, đến nỗi, cô Trái cũng trở thành một “nha sỹ “. Chuyện nhỏ như học trò thay răng sữa cũng chạy đến nhờ cô nhổ giúp. Bà con quý mến. Được con cá, con cua hoặc mớ rau, họ đều sẻ chia cùng các cô làm thức ăn, giảm bớt sự thiếu thốn khi chỉ mua hàng khô hoặc thực phẩm đất liền đưa ra.
Bà Phạm Thị Thôi, người dân ở thôn Bãi Hương, xã Tân Hiệp, TP Hội An, vui vẻ nói: “Cô Trái đã gắn bó với người dân xã đảo chúng tôi suốt 30 năm qua. Người dân nơi đây coi cô Trái như người thân trong gia đình, như người chị, người em ruột thịt..."
Tàu thuyền có khi 1 tháng mới ra vào xã đảo một lần
Được bà con, học trò thương quý nhưng có lẽ cô Trái vẫn khó vơi bớt những niềm riêng trong đời sống gia đình. Những năm đầu đến với thôn Bãi Hương cũng là lúc con lớn của cô Trái vào tiểu học, vợ chồng cô phải gửi con vào đất liền với gia đình bên nội. Xa con không đành, chồng cô trở về quê cũ Cẩm An, thay vợ nuôi con. Giao thông cách trở, nhiều năm nay, cô Trái chỉ đoàn tụ với gia đình vào dịp Tết và hè.
Nhớ thương chồng con nhưng đành chịu. Bởi muốn về, cô phải đi bộ hoặc thuê xe thồ, băng qua 6km đường núi đang xuống cấp nghiêm trọng từ Bãi Hương đến trung tâm xã rồi mới vượt biển vào đất liền.
Bao nhiêu năm qua, bổn phận làm dâu, làm vợ, làm mẹ cũng theo đó mà ít vẹn toàn. Những khi con ốm đau, không được mẹ chăm sóc, nhận được thư của chồng (bây giờ tiện hơn là nghe điện thoại), lòng cô cũng héo hắt.
“Mùa đông, Cửa Đại là nơi rất khó khăn, tàu ra vô, tháng hoặc hơn 1 tháng tôi không về được. Có khi nhà cúng giỗ cũng nhờ các cô hàng xóm đi chợ, giúp giùm. Vợ chồng có chỉ gần nhau vào dịp tết với hè. Con thì thằng nhỏ giờ nó cũng vô đất liền học. Cũng nóng ruột lắm, muốn vô đi họp cho con mà cũng không được. Không biết tình hình con học như thế nào...”, cô giáo Mai Thị Trái cười buồn.
Những sẻ chia của cô Mai Thị Trái cũng là tâm tình của nhiều nhà giáo ở đảo Cù Lao Chàm nói riêng và nhiều vùng miền biên giới hải đảo cả nước nói chung. Hiểu được sự hy sinh thầm lặng này chúng ta càng trân trọng, quý mến hơn những thầy cô giáo đã không quản ngại cách trở khó khăn, kiên cường bám trụ trên đảo vì sự nghiệp trồng người...
