- Nhật Bản - Hàn Quốc bất ngờ leo thang căng thẳng thương mại
- Nhật Bản - Hàn Quốc "đấu khẩu" về động cơ phi nhân hóa của Triều Tiên
- Tiêm kích Nhật Bản, Hàn Quốc cùng chặn máy bay do thám Trung Quốc
Quận Shin-Okubo, nơi sinh sống của một cộng đồng lớn người Hàn Quốc tại Nhật Bản
Hàn Quốc - Nhật Bản: Mâu thuẫn ảnh hưởng đến kinh doanh
Vào tháng 7 vừa qua, Nhật Bản đã đặt lệnh hạn chế xuất khẩu các vật liệu bán dẫn, vốn có vai trò thiết yếu cho lĩnh vực công nghệ cao của Hàn Quốc. Tiếp đó, Chính phủ Nhật Bản cũng loại bỏ Hàn Quốc ra khỏi “White List” (danh sách trắng) của mình, chính thức chấm dứt ưu đãi của nước này về đơn giản hóa thủ tục xuất khẩu.
Những động thái trên gây phản ứng dữ dội tại Hàn Quốc - nơi vẫn còn nhiều người phẫn uất vì quá khứ thuộc địa của Nhật Bản trên bán đảo Triều Tiên trong thời kỳ những năm 1910-1945 thế kỷ trước. Chính phủ Hàn Quốc coi biện pháp này là đòn trả đũa cho quyết định của Tòa án Tối cao và lập tức loại bỏ tên Nhật Bản ra khỏi “danh sách trắng” của riêng mình. Nhiều người dân Hàn Quốc cũng đã hưởng ứng lời kêu gọi tẩy chay các loại hàng hóa Nhật Bản như mỹ phẩm, bia và quần áo. Con số khách du lịch từ Hàn Quốc tới Nhật Bản trong tháng 8-2019 cũng đã giảm tới 48% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đối với nhiều chủ cửa hàng gốc Hàn tại quận Shin-Okubo, sự xấu đi trong quan hệ hai nước cũng làm ảnh hưởng nhiều đến sinh kế của họ. “Lượng khách hàng trong nước đã giảm đi hơn nửa trong vài tháng gần đây. Lớp khách hàng nữ còn trẻ vẫn còn mua sắm ở đây, nhưng những người cao tuổi hơn thì chỉ nhìn lướt qua rồi bỏ đi luôn. Trước đây không bao giờ có chuyện như vậy cả” - một chủ cửa hàng bán mỹ phẩm Hàn Quốc có thâm niên hơn 20 năm cho biết - “Nhật Bản luôn khẳng định mọi đền bù cho thời chiến đã được dàn xếp ổn thỏa, nhưng tôi sẽ phải cảm thấy thế nào nếu như, giả dụ, ông tôi là một người lao động khổ sai?”. Bên cạnh đó, cũng có một số chủ cửa hàng nói rằng việc kinh doanh của họ vẫn có thể chống chịu được với những đợt sóng gió căng thẳng trong quan hệ hai nước. Chủ một cửa hàng bán đồ lưu niệm K-Pop, ông Choi Dong-Han, vẫn lạc quan rằng mâu thuẫn giữa hai nước chưa thực sự ảnh hưởng đến họ vì giới trẻ phần lớn là thiếu quan tâm đến chính trị. Ông Choi giữ hy vọng rằng quan hệ hai nước sẽ dần cải thiện và quay trở lại là hàng xóm thân thiện.
Không nhiều triển vọng tích cực trong tương lai gần
Tuy vậy, vào thời điểm hiện tại, mối quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc vẫn còn tồn tại nhiều mâu thuẫn trước khi có thể thực sự quay trở về trạng thái quan hệ ôn hòa. Chỉ mới đây, Hàn Quốc kêu gọi Tổ chức Thế vận hội Quốc tế cấm lá cờ Mặt trời mọc của Nhật Bản với lý do lá cờ là biểu trưng cho chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản. Một khảo sát gần đây còn cho thấy nhiều người Hàn Quốc đặt nhiều niềm tin vào Triều Tiên hơn là Nhật Bản.
Giới truyền thông hai nước bị đánh giá là lạm dụng nhiều rập khuôn văn hóa nhằm khơi dậy lòng tự tôn dân tộc. Một bài xã luận gần đây trên tờ báo Nhật Bản Asahi Shimbun chê trách một bộ phận trong giới truyền thông Nhật Bản “đang cố tình kích động lòng thù hằn đối với Hàn Quốc”. Bài báo nhanh chóng nhận nhiều chỉ trích, nhất là từ tuần báo Shukan Post, nơi “chạy” một loạt bài mang tên “Tạm biệt người hàng xóm khó chịu: Tại sao chúng ta không cần Hàn Quốc”. Tờ này cũng trích dẫn một nghiên cứu cho rằng người Hàn Quốc vốn không có khả năng kiểm soát được tâm trạng của mình - một kiểu mẫu bài Hàn điển hình trong phe bảo thủ tại Nhật Bản.
Dù những cuộc thử tên lửa của Triều Tiên trước đây đã gây ra làn sóng biểu tình đường phố dữ dội bởi phía những người cực đoan bảo thủ đối với cộng đồng người Hàn Quốc, Triều Tiên tại Nhật Bản, tình trạng này vẫn chưa diễn ra trong thời điểm này, nhờ vào một đạo luật năm 2016 giúp giảm thiểu phát ngôn thù hận. “Chúng tôi chỉ là người dân thường đang cố gắng kiếm sống tại Nhật Bản” - ông Yuh Keun-Je, Chủ tịch Hiệp hội Kiều bào Hàn Quốc tại Nhật Bản thổ lộ - “Nhưng cứ mỗi khi quan hệ Nhật Bản - Hàn Quốc xấu đi, chúng tôi lại nhận nhiều lời đe dọa, thậm chí với cả con cháu chúng tôi”.
