"Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam" - Hồ Chí Minh
Vì hiếm có học sinh nào tự nguyện đăng ký dự thi học sinh giỏi môn Lịch sử nên giáo viên các trường phải thực hiện sách lược “vừa cứng rắn vừa mềm dẻo”, tức là vừa dụ dỗ vừa “chỉ mặt đặt tên”, cho nên kết quả mang lại thường không cao.
Chưa bao giờ kết quả thi môn Lịch sử đáng báo động như vài năm gần đây. Không chỉ học sinh mà cả giáo viên lẫn nhà trường, phụ huynh đều quan niệm đây là môn phụ, môn học thuộc bài, chỉ cần học thuộc không cần tư duy dù đó là môn đang “cõng” điểm cho các môn khác theo quan niệm là chính yếu (toán, lý, hóa...), trong các kỳ thi tốt nghiệp.
Tài liệu lịch sử của Bộ GD-ĐT cũng là một trong những nguyên nhân làm khổ cả thầy lẫn trò trong việc học Lịch sử. Cụ thể là ngoài những tài liệu đồ sộ trước đây, nay lại có tài liệu chuẩn kiến thức, chuẩn kỹ năng, nếu giáo viên không dạy bám sát theo đó thì sẽ không đạt yêu cầu. Học sinh thì chẳng biết chọn tài liệu nào mà học vì trên thị trường có quá nhiều sách, sách nào cũng có tiêu đề hấp dẫn.
Để môn Lịch sử có vị trí xứng đáng trong việc dạy và học, cần biên soạn lại sách giáo khoa và nhất quán các tài liệu dậy và học lịch sử. Chương trình dạy cần có các trò chơi Lịch sử như giải mật mã, đoán ý đồng đội, thi trả lời nhanh, thi ghi nhớ Lịch sử, giải ô chữ Lịch sử, sưu tầm và thuyết minh về những hình ảnh Lịch sử, đoán các sự kiện qua một đoạn phim...
Nhưng quan trọng hơn hết là sự thay đổi trong quan niệm về môn Lịch sử. Một khi học sinh, nhà trường và cả phụ huynh vẫn quan niệm Lịch sử là môn học thứ yếu thì rất khó để có nhiều học sinh hiểu và biết Lịch sử dân tộc.
