Doanh nghiệp cá tầm Việt Nam khốn đốn vì cá tầm nhập lậu
(Trong ảnh: Thu hoạch cá tầm tại Bình Thuận)
“Rửa” cá tầm lậu
Trước thực trạng cá tầm nhập lậu từ Trung Quốc “làm mưa làm gió” thị trường nội địa thời gian gần đây, Hội nghề cá Việt Nam đã có văn bản gửi Cục An ninh Nông nghiệp và nông thôn - Bộ Công an đề nghị vào cuộc ngăn chặn tình trạng này. Ông Võ Văn Trác, Phó chủ tịch Hội nghề cá Việt Nam cho hay, thông tin từ Đoàn kiểm tra của Bộ NN&PTNT cùng phản ánh của Công ty cá tầm Việt Nam, hiện nay, xuất hiện tình trạng thương nhân Trung Quốc bắt tay với một số cơ sở nuôi ở khu vực biên giới đưa cá tầm Trung Quốc vào Việt Nam để “rửa” thành cá tầm trong nước, đưa vào nội địa tiêu thụ. Đại diện Hội nghề cá Việt Nam đưa dẫn chứng, một cơ sở nuôi cá tầm tại Tam Đường, Lai Châu đóng vai trò là trạm trung chuyển để “rửa” nguồn gốc cá tầm nhập lậu. Thậm chí, tại các cơ sở nuôi cá này có cả kỹ sư người Trung Quốc.
Kết quả kiểm tra của Tổng cục Thủy sản cũng cho thấy, tình trạng nhập lậu cá tầm vào Việt Nam thời gian qua là có thực. Việc nhập lậu chủ yếu được thực hiện qua một số tỉnh vùng biên giới phía Bắc như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai… Song, vẫn chưa rõ quy mô, các đường dây vận chuyển cụ thể ra sao. Tại tỉnh Lào Cai, trong năm 2012, đã thu giữ 2.600kg cá tầm nhập lậu, tiêu hủy. Ông Dương Tiến Thể, Phó Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản cho hay, trứng cá tầm và cá tầm giống hiện được nhập chủ yếu bằng hình thức “xách tay” qua đường hàng không.
Trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Thị Xuân Thu nhìn nhận, tình trạng nhập khẩu, vận chuyển cá tầm hiện nay không được kiểm soát. Mặc dù, cơ quan thực hiện công ước quốc tế về buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dã - Cites tại Việt Nam là đơn vị quản lý, cấp phép nhập khẩu cũng như nuôi trồng mặt hàng này, song đến nay, đơn vị này chưa hề cấp phép cho bất kỳ đơn vị nào từ trứng đến cá tầm giống. Còn, với sản phẩm cá thương phẩm, phần lớn các lô hàng không có nguồn gốc, xuất xứ đều là hàng nhập lậu, vì Cơ quan Thú y cũng chưa cấp phép cho bất kỳ một lô hàng cá tầm thương phẩm nhập khẩu nào. “Tất cả cá tầm đang được tiêu thụ trên thị trường hiện nay nếu không có nguồn gốc, xuất xứ đều là hàng nhập lậu. Thậm chí, cá tầm đang nuôi tại các cơ sở trong nước, nếu không chứng minh được nguồn gốc cũng là sản phẩm nhập lậu”, bà Nguyễn Thị Xuân Thu khẳng định.
Con voi chui lọt lỗ kim
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho rằng, việc kiểm tra, kiểm soát tại các cơ sở nuôi hiện nay là không khó, nhất là số lượng cơ sở nuôi loại cá này không nhiều, cơ quan chức năng có thể nắm rõ. “Nếu là cá tầm nuôi trong nước thì phải vận chuyển từ miền Trung ra Bắc chứ không thể có tình trạng ngược, vận chuyển từ Bắc vào miền Trung, Nam để tiêu thụ như hiện nay. Vì, cá tầm hiện được nuôi nhiều nhất tại miền Trung. Tôi chắc chắn, hiện phần lớn cá tầm thương phẩm đang tiêu thụ trên thị trường không có nguồn gốc đều là hàng nhập lậu hết”. Do đó, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT yêu cầu, Cục Thú y cần triển khai ngay việc quản lý sản phẩm này tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Bất kỳ lô hàng nào kiểm tra không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ sẽ buộc tiêu hủy. Không thể để tình trạng, cá tầm vận chuyển với số lượng lớn, phổ biến như vậy mà lại không được kiểm soát.
Ngoài ra, Tổng cục Thủy sản kiểm tra các cơ sở nuôi cá tầm trong nước ở khu vực biên giới, kê khai, giám sát theo quy định như nguồn gốc giống, ngăn ngừa tình trạng trung chuyển sản phẩm nhập lậu. Cục Quản lý chất lượng Nông lâm và thủy sản cần lấy ngay mẫu cá tầm Trung Quốc để kiểm tra. “Kiểm tra tập trung vào dư lượng chất kích thích tăng trọng. Theo thông tin, cá tầm Trung Quốc chỉ nuôi trong thời gian rất ngắn nhưng trọng lượng đạt cao. Nhiều nguy cơ tồn dư chất tăng trọng trong thịt”, bà Nguyễn Thị Xuân Thu nhận định.
Đối với doanh nghiệp nuôi trong nước, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đề nghị cần đăng ký, khuyến khích chăn nuôi, phát triển nuôi trồng nhưng không thể buông lỏng. Nếu tiếp tục phát hiện vi phạm sẽ cấm nuôi nhằm giảm bớt tình trạng lợi dụng để “rửa” cá tầm lậu.
