Đại diện nguyên đơn và bị đơn đứng nghe tòa tuyên án
Bất ngờ đòi nhà sau hơn chục năm từ bỏ…
Trước đơn kháng cáo bản án sơ thẩm của ông Nguyễn Khắc Thân (SN 1968, trú tại phòng 205, nhà số 9, khu tập thể Nhà máy chế tạo điện cơ, phường Hàng Bột, quận Đống Đa, Hà Nội), trong 2 ngày (22 và 23-9), TAND TP Hà Nội đã xét xử phúc thẩm vụ kiện đòi quyền sử dụng nhà tại phường Hàng Bột. Theo đó, ông Nguyễn Khắc Thân bị bà Đặng Thị Yến (SN 1949, trú ở phường Văn Chương, quận Đống Đa, hiện đang sống tại nước ngoài) khởi kiện đòi lại căn nhà 12m2 mà gia đình bị đơn đang ở. Vì lý do đang ở nước ngoài nên bà Yến đã ủy quyền cho con trai là anh Phan Anh Tuấn (SN 1976, trú tại phường Hàng Bột, quận Đống Đa) tham gia tố tụng.
Quá trình xét xử phúc thẩm cho thấy, bà Đặng Thị Yến vốn là nhân viên của Nhà máy chế tạo điện cơ nên năm 1991 được cơ quan phân cho gian nhà 12m2, nay là căn nhà mà gia đình ông Thân đang là chủ sở hữu hợp pháp. Sau đó không lâu, bà Yến được cơ quan cử sang châu Âu làm việc. Năm 1995, bà Yến có đơn ly hôn với chồng và năm 1997 vụ án ly hôn này được khép lại với phán quyết của tòa án là nguyên đơn tiếp tục được sử dụng gian nhà nêu trên. Tuy nhiên, kể từ thời điểm đó, bà Yến không hề giao nhà cho ai quản lý và sử dụng. Và rắc rối bắt đầu xảy ra khi có một ai đó (hiện không xác định được) đã mạo chữ ký của bà Yến bán gian nhà này cho bà Nguyễn Thị Tuyết Nga (SN 1958), trú cùng phường Văn Chương. Tiếp đến, bà Tuyết Nga đã bán lại căn hộ cho bà Nguyễn Thị Nga (SN 1944), hiện trú ở Trung tâm Bảo trợ xã hội III - Hà Nội.
Giữa năm 2006, gia đình ông Thân tiếp tục mua lại căn phòng 12m2 này từ bà Nga. Sau khi mua nhà, gia đình ông Thân vẫn trả tiền thuê nhà cho Nhà nước đều đặn và đến năm 2009 thì được mua lại căn hộ này theo Nghị định 61 và sau đó được UBND quận Đống Đa cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà hợp pháp. Sự việc tiếp tục rắc rối hơn bởi năm 2011, gia đình ông Thân lại chuyển nhượng ngôi nhà này cho ông Nguyễn Khắc Sơn (SN 1980), trú ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. Hai bên cũng đã làm giấy tờ theo đúng quy định của luật pháp. Hiện tại, ngôi nhà này đã được đứng tên ông Sơn, song ông này vẫn cho gia đình ông Thân ở nhờ và trông coi giúp.
Ông Nguyễn Khắc Thân trong căn nhà 12m2 hợp pháp của mình
Bác đơn khởi kiện của nguyên đơn
Diễn biến phiên tòa phúc thẩm cho thấy phía nguyên đơn đã rất đuối lý khi đưa ra yêu cầu đòi lại quyền sử dụng căn nhà 12m2 trong vụ án. Trước tòa, đại diện nguyên đơn chỉ khẳng định được chữ ký bán nhà cho bà Tuyết Nga là không phải của mẹ anh này. Mặt khác, anh Tuấn cũng thừa nhận, sau khi bà Yến ly hôn thì anh không nắm rõ ai là người quản lý, sử dụng ngôi nhà 12m2 đang tranh chấp. Năm 2010, cơ quan thi hành án dân sự Hà Nội đã có văn bản từ chối yêu cầu thi hành bản án ly hôn của bà Yến với lý do đã hết thời hiệu thi hành án, anh Tuấn cũng không nắm được.
Để làm sáng tỏ các tình tiết của vụ án, HĐXX phúc thẩm đã công bố nhiều tài liệu liên quan. Trong đó, đáng chú ý là quyết định giao nhà cho nguyên đơn sử dụng đã nêu rõ bà Yến chỉ được phép sử dụng gian nhà 12m2 vào mục đích để ở, hoàn toàn không có quyền dịch chuyển. Trường hợp không sử dụng đến thì bà Yến phải trả lại nhà cho cơ quan.
Tiếp đến là các văn bản thể hiện gian nhà 12m2 mà gia đình ông Thân đang ở vốn đã được các cơ quan có thẩm quyền bàn giao cho đơn vị quản lý nhà của Nhà nước theo Nghị định 61, trong thời gian bà Yến bỏ bẵng. Về phía bị đơn thì khẳng định, quá trình nhận quyền sử dụng nhà từ bà Nga và sau này được mua nhà trực tiếp của Nhà nước đều thực hiện đúng và đầy đủ các quy định pháp luật. Từ đó, phía bị đơn khẳng định mọi giao dịch đến căn nhà 12m2 không liên quan gì đến bà Yến.
Tham gia phiên xử, đại diện VKSND TP Hà Nội cũng có quan điểm bà Yến không phải là chủ sở hữu nhà đang tranh chấp mà chỉ là người được phép sử dụng. Tuy nhiên, quá trình sử dụng bà Yến đã không thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình. Do đó, việc Nhà nước thu hồi lại căn nhà này và giải quyết theo Nghị định 61 là hoàn toàn có căn cứ, đúng pháp luật.
Sau 2 ngày xét xử và nghị án, chiều qua (23-9), HĐXX phúc thẩm đã khẳng định việc bà Yến được giao sử dụng căn nhà 12m2 trên là hoàn toàn có thật. Nhưng nguyên đơn đã không sử dụng và cũng không bàn giao cho ai quản lý, sử dụng trong một thời gian dài. Vì thế, việc các cơ quan có thẩm quyền đã thu hồi căn nhà này để thực hiện theo Nghị định 61 là hoàn toàn phù hợp với quy định pháp luật. Trên cơ sở đó, TAND TP Hà Nội đã quyết định sửa lại toàn bộ bản án sơ thẩm, đồng thời bác đơn khởi kiện của bà Đặng Thị Yến.
