Bộ Tài chính: Tăng thuế VAT ảnh hưởng không đáng kể đến người nghèo

ANTD.VN - Bộ Tài chính cho rằng người thu nhập thấp chi gần 60% cho lương thực, thực phẩm là những mặt hàng không bị tăng thuế giá trị gia tăng (GTGT – VAT) nên việc tăng thuế VAT từ 10% lên 12% không ảnh hưởng nhiều đến nhóm đối tượng này.

Cụ thể, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho biết, để giảm bớt tính lũy thoái của thuế gián thu, các nước trên thế giới - trong đó có Việt Nam - quy định một số nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT nhưng ở mức thuế suất ưu đãi để giảm bớt gánh nặng thuế cho người có thu nhập thấp.

Hiện theo Luật Thuế GTGT thì nước ta có 25 nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế và 15 nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT ở mức thuế suất ưu đãi 5%. Các mặt hàng lương thực thực phẩm trực tiếp sản xuất và bán ra, giáo dục, y tế... đều không phải chịu thuế GTGT. Các loại hàng hóa, dịch vụ như thuốc chữa bệnh, phòng bệnh; hàng hóa, dịch vụ là đầu vào của sản xuất nông nghiệp; lương thực thực phẩm qua khâu thương mại… sẽ chịu thuế GTGT ở mức ưu đãi 5%.

Trong khi đó, kết quả khảo sát mức sống dân cư Việt Nam năm 2014 của Tổng cục Thống kê cho thấy, đối với nhóm thu nhập thấp nhất thì dành tới 59,6% thu nhập để chi mua lương thực, thực phẩm, y tế, giáo dục – là những mặt hàng không phải chịu thuế VAT. Ngược lại, nhóm thu nhập cao nhất chỉ dành 39,6% tổng thu nhập để chi cho các hàng hóa, dịch vụ trên.

Người nghèo chi tiêu tới gần 60% thu nhập cho những mặt hàng không chịu thuế

Ông Phạm Đình Thi lấy ví dụ, với một hộ gia đình có thu nhập 7 triệu đồng/tháng thì chi khoảng 3,5 triệu đồng/tháng cho mặt hàng không phải chịu thuế GTGT (không bị ảnh hưởng bởi việc tăng thuế GTGT) như lương thực, thực phẩm, y tế, giáo dục. Đối với khoản chi còn lại cho hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT 5% và 10% là 3,5 triệu đồng.

Theo tính toán của đại diện Bộ Tài chính, việc tăng thuế GTGT từ 10% lên 12% khiến gia đình này trả thêm mỗi tháng cao nhất là 70.000 đồng, do vậy không ảnh hưởng nhiều đến những hộ gia đình có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, với những hộ có thu nhập thấp dễ bị tổn thương thì theo đại diện Bộ Tài chính, cần có những giải pháp hỗ trợ về an sinh, xã hội như: chi cho giáo dục, y tế, cơ sở hạ tầng,... để đem lại lợi ích nhiều hơn cho người nghèo. Hiện nay, Chính phủ đã có những chính sách hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ chính sách như: hỗ trợ tiền điện 49.000 đồng/tháng; hỗ trợ xây dựng nhà ở; hỗ trợ người đơn thân, người cao tuổi thuộc hộ nghèo, người cao tuổi không có trợ cấp bảo hiểm xã hội, người tàn tật…

Về việc tăng thuế GTGT có thể thiết lập một mặt bằng giá mới, tác động đến lạm phát, ông Phạm Đình Thi cho rằng đề xuất tăng thuế GTGT hiện nay sẽ dẫn đến tăng chỉ số CPI một lần trong khoảng 0,06-0,39%. “Như vậy, trừ khi Chính phủ nới lỏng chính sách tiền tệ hoặc tăng lương bất thường trùng với giai đoạn tăng thuế GTGT thì mới phát sinh tăng lạm phát. Lạm phát của Việt Nam hiện nay và dự báo trong tương lai vẫn ở mức thấp, do vậy năm 2019 là thời điểm tốt để thực hiện cải cách thuế” – Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế nói.

Ông Thi cũng cho biết thêm, hiện Bộ Tài chính cũng đã có đánh giá tác động đến lạm phát của đề xuất sửa đổi về thuế GTGT. Tuy nhiên, do giá chi phí đầu vào luôn biến động, thuế nhập khẩu cắt giảm theo cam kết, nên để thận trọng và có đánh giá khách quan Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp với Ngân hàng thế giới phân tích đánh chi tiết về nội dung này.