Biến thách thức thành cơ hội

Biến thách thức thành cơ hội

(ANTĐ) - Trước thềm Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, đồng chí Phạm Quang Nghị - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội luôn trăn trở với khối lượng công việc đồ sộ của một năm mới đầy ắp các sự kiện lớn. Trong suốt cuộc gặp gỡ với chúng tôi, người đứng đầu thành phố luôn suy tư làm thế nào để trong năm Đại lễ sắp tới, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày một tốt lên và bức xúc phải ngày một giảm đi.

Đồng chí Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị (hàng đầu, thứ hai từ trái sang) kiểm tra tiến độ dự án trục kinh tế - xã hội Bắc - Nam

Tuy trách nhiệm rất nặng nề, ông vẫn tràn đầy lạc quan bởi “Hà Nội sẽ biến thách thức thành cơ hội” và “cả nước luôn hướng về Hà Nội với tình yêu lớn trong trái tim”. Nhìn về tương lai, Bí thư Thành ủy Hà Nội mong mỗi người dân Thủ đô hãy luôn tự đặt cho mình câu hỏi: “Sẽ đóng góp gì cho Hà Nội năm thứ 1011, năm 1012 và những năm tiếp sau...”.

Tổ lái vững vàng

- PV: - Thưa đồng chí Bí thư Thành ủy, nhìn lại hơn một năm mở rộng địa giới hành chính, Hà Nội đã có chuyển biến như thế nào?

- Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị: Năm 2009 là một năm đáng nhớ, ấn tượng. Một đồng chí Thành ủy viên đã ví “Hà Nội như vừa trải qua một chuyến bay trong điều kiện thời tiết bất thường, có bão. Mặc dù tốc độ chậm nhưng từ tổ lái tới hành khách đều đáp đỗ an toàn”. Đồng chí đó còn muốn nhấn mạnh khía cạnh lãnh đạo, chỉ đạo và sự điều hành của tổ lái vững vàng, bay đúng hướng. Sự so sánh như vậy ít nhiều cũng phản ánh đúng tình hình thực tế của năm qua.

Ngoài những khó khăn chung như phải đối mặt với khủng hoảng kinh tế - tài chính, thiên tai, dịch bệnh... Thủ đô Hà Nội còn có 2 việc rất lớn và khó. Thứ nhất là tiếp tục thực hiện Nghị quyết 15 của Quốc hội về mở rộng Thủ đô Hà Nội. Năm nay, bộ máy phải vận hành, giải quyết công việc của đơn vị hành chính mới, rất lớn cả về diện tích, dân số và khối lượng công việc... Bên cạnh đó, có một việc rất lớn đã, đang và sẽ làm, đó là kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Dù có nhiều diễn biến bất thường nhưng thành tựu đạt được của năm 2009 rất khả quan và tương đối đồng đều trên các lĩnh vực. GDP Hà Nội vẫn đạt 6,7%, cao hơn bình quân cả nước. Những chỉ số về kinh tế quan trọng như thu ngân sách vẫn vượt 4,7% so với chỉ tiêu Chính phủ giao; thu hút đầu tư cũng tăng so với năm trước 18%... Hà Nội đã thực hiện được chủ trương “biến thách thức, khó khăn thành cơ hội”. Đó là kết quả rất quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành.

- Cùng với phát triển kinh tế, thành phố đã thực hiện các giải pháp an sinh xã hội như thế nào, thưa đồng chí Bí thư?

- Chăm lo cho cuộc sống người dân chính là thành công thứ hai của Hà Nội trong năm 2009. Các chủ trương về an sinh xã hội đã được thành phố thực hiện rất tốt, có trọng tâm, trọng điểm. Đầu năm, nhiều người vẫn lo kinh tế khủng khoảng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống người dân. Thế nhưng, năm 2009, tiêu dùng của người dân lại có xu hướng lành mạnh, tích cực.

Người thu nhập khá và cao đã điều tiết tiêu dùng hợp lý, không xa hoa, lãng phí. Trong khi đó, số người thu nhập thấp được thành phố hết sức quan tâm. Những hộ nghèo, bị thiệt hại do thiên tai, gia đình chính sách, đối tượng người có công đều được chăm lo. Mức phụ cấp, hỗ trợ cho các đối tượng năm 2009 cao hơn năm 2008. Đầu tư cho nông dân, nông thôn cũng cao hơn, nhất là khu vực mới mở rộng.

Văn hóa, xã hội cũng có nhiều tiến bộ. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội rất tốt, được nhân dân ghi nhận, bạn bè thế giới đánh giá cao. Trong chỉ đạo, lãnh đạo, điều hành ở các cấp, nhất là ở thành phố cũng là một nội dung có nhiều chuyển biến, thể hiện tinh thần chỉ đạo tập trung, quyết liệt, dứt điểm, đối diện với những vấn đề lớn, khó với tinh thần không lùi bước.

Từ những vụ việc liên quan tới khách sạn SAS, dự án chợ 19-12, sân golf tới xử lý vi phạm trật tự xây dựng ở Mỹ Đình (Từ Liêm), tuyên chiến với rác thải, nạn ô nhiễm môi trường... đều được giải quyết với quyết tâm xử lý tới cùng.

Nói như thế không có nghĩa mọi việc đều tốt cả. Hà Nội luôn nghiêm túc, khách quan khi nhìn về những tồn tại, yếu kém trên tất cả các lĩnh vực. Chẳng hạn, kinh tế phát triển khá nhưng lãnh đạo thành phố không thể hài lòng khi Hà Nội chưa phát huy hết tiềm năng, thế mạnh vốn có về vốn, nhân lực, đất đai... Đặc biệt, sự năng động chưa được như mong muốn.

Chất lượng tăng trưởng chưa bền vững, chi phí lớn song hiệu quả đầu tư chưa cao, sức cạnh tranh còn thấp, sản phẩm chủ lực mới thiên về số lượng, chất lượng chưa cao. Môi trường, giao thông, bệnh dịch... cũng là những vấn đề bức xúc, không thật trầm trọng nhưng chưa giải quyết dứt điểm được.

Trí tuệ cả nước góp vào quy hoạch Hà Nội

- Dù thành phố đã cố gắng nhưng một số vấn đề bức xúc đô thị vẫn chưa làm người dân hài lòng, thưa đồng chí, vì sao những lĩnh vực này chưa thể chuyển biến mạnh mẽ?

- Những yếu kém, tồn tại nêu trên đều là vấn đề lớn. Mỗi vấn đề đều có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Khách quan là thiếu những điều kiện để giải quyết một cách triệt để từng vấn đề. Giao thông chẳng hạn. Tỷ lệ, chất lượng đường hiện nay không đáp ứng số lượng phương tiện tham gia giao thông. Đáng lẽ Hà Nội phải có đường trên cao, đường tàu điện ngầm nhưng mới chỉ có hệ thống đường bộ, lại rất chật chội. Phải có thời gian, kinh phí đầu tư để bổ sung cho hệ thống hạ tầng.

Cơ sở hạ tầng như thế, ý thức của phần đông người tham gia giao thông cũng chưa được nâng lên trong khi khối lượng phương tiện tham gia giao thông quá lớn nên khó tránh khỏi ùn tắc. Yếu tố chủ quan ở đây là những dự báo về quy mô, tốc độ tăng trưởng kinh tế, tăng phương tiện giao thông cá nhân không tốt và chúng ta cũng chưa nhất trí về quan điểm giải quyết vấn đề này... nên ưu tiên đầu tư cho giao thông chưa tương xứng. Bên cạnh đó, các cấp, ngành dù đã rất cố gắng, đề ra nhiều giải pháp song cũng chỉ là những giải pháp tạm thời...

- Để giải quyết căn cơ những bức xúc đô thị, quy hoạch vẫn là gốc. Vậy Hà Nội sẽ tham góp như thế nào vào bản Quy hoạch chung xây dựng Hà Nội?

- Đó là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng đối với Hà Nội, lúc bình thường cũng như sau mở rộng. Đòi hỏi trước hết là phải làm khẩn trương và có chất lượng, bởi quy hoạch sẽ quyết định tính chất bền vững, văn minh, hiện đại của Hà Nội. Hiện nay, các cơ quan liên quan đã báo cáo Chính phủ lần 3 và dự kiến trình Quốc hội xem xét bản quy hoạch này vào kỳ họp giữa năm 2010.

Tiến độ sẽ cố gắng để đáp ứng, nhưng điều mọi người quan tâm nhất là chất lượng quy hoạch sẽ như thế nào? Điều này phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó, quan trọng là phải huy động được trí tuệ của toàn xã hội, của cả đất nước tham góp vào quy hoạch chứ không chỉ của riêng Hà Nội hay Bộ Xây dựng. Tới đây, phải tiếp tục lấy ý kiến các nhà khoa học, giới chuyên môn, rồi triển lãm, trưng bày quy hoạch lấy ý kiến nhân dân...

Dám quyết, dám làm

- Năm 2010, Hà Nội sẽ tổ chức Đại hội Đảng các cấp, thành phố sẽ lựa chọn nhân sự như thế nào để có được bộ máy tinh gọn, chất lượng?

- Hà Nội đang tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp, đảm bảo đúng tiến độ và đạt yêu cầu cao nhất về chất lượng. Đầu tiên là chất lượng văn kiện. Phải đề ra được những chủ trương, biện pháp, quyết sách đúng đắn, phù hợp thực tiễn, đáp ứng mong muốn của nhân dân.

Với Thủ đô Hà Nội, đòi hỏi triển khai mọi công việc phải đồng bộ, toàn diện, không thể chỉ làm việc này mà không làm việc kia, nhưng điều khó khăn và cần thiết hơn là phải tìm ra được những nhiệm vụ trọng tâm và khâu đột phá. Toàn diện, đồng bộ nhưng không có nghĩa là dàn trải, là chia đều các nguồn lực mỗi nơi một ít.

Thứ hai là, những ai sẽ đứng ra tổ chức thực hiện chủ trương đó, có nghĩa là phải chọn được những con người tiêu biểu cho ý chí của Đảng bộ, nhân dân, những người gương mẫu, tích cực, hăng hái, sáng tạo, nhiệt tình nhất. Cả hai vấn đề đó muốn làm được phải phát huy tối đa dân chủ, từ dân chủ trong xây dựng chủ trương, đường lối cho tới lựa chọn cán bộ.

Hà Nội sẽ tích cực đi đầu trong chủ trương đổi mới mà Trung ương đề ra. Chẳng hạn, Trung ương yêu cầu số lượng Đảng bộ bầu trực tiếp bí thư từ 15-20%, Hà Nội sẽ phấn đấu nhiều hơn con số đó. Và Hà Nội cũng sẽ xin đăng ký để làm việc đó ở Đại hội cấp thành phố. Đại hội Đảng các cấp ở Hà Nội sẽ đặc biệt coi trọng phát huy dân chủ nội bộ. Mọi đề xuất, kiến nghị của đại biểu để đại hội dân chủ hơn đều được ủng hộ.

- Bí thư có nói tới đổi mới công tác chỉ đạo, điều hành, năm 2010, thành phố vẫn sẽ chú trọng vấn đề này?

- Trước mỗi việc khó, nhiều người thường băn khoăn liệu có khả thi, có thành công không? Chúng ta nhiều lúc có quyết tâm nhưng không đủ cao trong khi nguồn lực, mong muốn của người dân và những người đồng tình ủng hộ rất cao. Nói như thế không phải không có người cản trở. Ngay như xử lý vi phạm trật tự xây dựng ở Mỹ Đình, trước khi phá dỡ cũng có người cản trở.

Thành phố có dám chịu trách nhiệm không? Vừa qua, thành phố vẫn quyết làm và đã thành công. Nạo vét bùn ở hồ Gươm gần đây cũng thế. Bao nhiêu năm bàn thảo vẫn không làm được bởi nhiều lý do rất khó kiểm chứng. Nếu cứ nghe là dừng thì sẽ lặp lại như cũ. Nhưng rồi làm thử và thấy tốt. Tôi muốn nhấn mạnh rằng, phải dám vì cái chung mà quyết chứ việc tưởng nhỏ nhưng cũng không đơn giản.

Tự hào song phải đóng góp nhiều hơn

- Năm tới, Hà Nội bề bộn công việc, thành phố có cách nào để vừa chỉn chu với sinh nhật 1.000 năm tuổi, vừa chăm lo tốt cho các mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội?

- Thực ra 2 nhiệm vụ ấy nếu gắn kết tốt với nhau thì không những không gây trở ngại mà còn bổ sung, tạo điều kiện thuận lợi cho thực hiện từng mục tiêu. Hà Nội đang làm theo hướng đó. Ví dụ, nếu chỉ đạo, lãnh đạo, điều hành tổ chức giải ngân tốt, triển khai thành công các dự án, hạng mục, công trình kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội cũng là góp phần tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, đời sống cho người lao động... Thêm công trình đưa vào khai thác, sử dụng cũng giúp nâng cao điều kiện sống về vật chất và tinh thần cho người dân.

- Năm tới, Thủ đô vừa tròn 1.000 tuổi, theo đồng chí, mỗi người dân, cán bộ Hà Nội cần làm gì để xứng đáng với niềm tự hào đó?

- Năm 2010, tất cả công dân Thủ đô đều nên đặt ra cho mình câu hỏi: “Chúng ta là lớp người được thừa hưởng rất nhiều giá trị văn hóa - lịch sử - truyền thống đáng tự hào của Thủ đô 1.000 năm văn hiến, mình sẽ đóng góp gì cho năm thứ 1011, thứ 1012 và những năm tiếp theo?”. Với tinh thần đó, mỗi người phải làm nhiều hơn, tốt hơn phần việc đang làm, phải đóng góp nhiều hơn cho tương lai...

Ai cũng nên suy nghĩ và thấy trách nhiệm như vậy chứ không phải chỉ tự hào về quá khứ, truyền thống. Như vậy, năm 2010 mới có ý nghĩa đặc biệt. Cán bộ, đảng viên càng phải gương mẫu trong lao động, đóng góp. Năm 2010 đâu phải chỉ là mít tinh, lễ hội, kỷ niệm mà phải lao động, học tập, phấn đấu, cống hiến để góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.

Thành phố mong muốn sự kiện 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội được mỗi người đón nhận và tham gia với tư cách là chủ thể. Muốn như thế, phải bắt đầu từ cơ sở. Năm tới, nhiều sự kiện văn hóa - nghệ thuật... cũng phải làm từ cơ sở chứ không phải chỉ ở cấp thành phố. Từng thôn, làng, ngõ, xóm... đều phải khang trang, sạch đẹp hơn chứ không phải chỉ làm đẹp xung quanh hồ Gươm.

- Hà Nội, trái tim của cả nước - cả nước luôn hướng về Hà Nội với những tình cảm cao quý. Bí thư đánh giá như thế nào về mối quan hệ hữu cơ đó?

- Tình yêu Hà Nội từ xưa tới nay đều có sẵn trong mỗi người Việt Nam. Thủ đô thật sự là của mình, là của người Việt Nam. Dù ở Lạng Sơn, Hà Giang hay Cà Mau, Hậu Giang... đều có chung tình cảm ấy. Các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, tổ chức ở các địa phương cũng đang có rất nhiều công trình, dự án đang làm vì 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Số lượng rất phong phú, không thể kể hết được. Tất cả những hoạt động ấy thể hiện tình yêu Hà Nội của mỗi người dân ở mọi miền đất nước đúng với tinh thần Hà Nội luôn trong trái tim ta.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Bí thư Thành ủy!

Chính Trung