Phát biểu trước sự hiện diện của những người đứng đầu lực lượng hải quân các nước thành viên ASEAN, Phó Đô đốc Nguyễn Văn Hiến cho rằng, có những vấn đề song phương trên Biển Đông cần được giải quyết song phương, nhưng vấn đề đa phương trên vùng biển này phải được giải quyết đa phương. “Không thể có chuyện vấn đề liên quan đến 3, 4 nước mà chỉ có hai nước ngồi bàn riêng với nhau”, Phó Đô đốc Nguyễn Văn Hiến nêu rõ.
Trên Biển Đông hiện đang tồn tại tranh chấp hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ngoài quần đảo Hoàng Sa tranh chấp song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc, quần đảo Trường Sa là tranh chấp giữa 5 nước, 6 bên (Việt Nam, Trung Quốc, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan).
Thực tế trên là rõ ràng, được khu vực và thế giới thừa nhận. Thế nhưng cho đến nay vẫn có quan điểm cho rằng các vấn đề tranh chấp trên Biển Đông, trong đó có tranh chấp chủ quyền quần đảo Trường Sa, chỉ là những tranh chấp song phương và cần phải giải quyết qua đàm phán song phương.
Chưa cần phân tích về suy tính, lý do vì sao cứ đòi đàm phán song phương để giải quyết một vấn đề tranh chấp đa phương mà chỉ nhìn vào thực trạng tranh chấp hiện nay tại quần đảo này đã thấy sự rõ sự phi lý. Vì làm sao có thể giải quyết song phương một vấn đề tranh chấp đa phương?
Biển Đông có vị trí chiến lược quan trọng liên quan tới lợi ích của không chỉ khu vực mà cả thế giới. Nơi đây có tuyến huyết mạch giao thông sống còn đối với các nền kinh tế nối giữa các bờ của Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương.
Mỗi ngày có khoảng 150-200 tàu bè vận tải lớn qua lại tuyến hàng hải này, chuyên chở 70-80% lượng hàng hóa của các nước khu vực. Đây cũng là khu vực có nền kinh tế phát triển nhanh và năng động, liên quan tới lợi ích chiến lược của nhiều nước lớn trên thế giới.
Vì thế, hòa bình và ổn định trên Biển Đông có liên quan mật thiết tới lợi ích của nhiều nước trong khu vực cũng như thế giới. Ngoài các vấn đề song phương, những vấn đề đa phương liên quan tới lợi ích của nhiều bên đều cần phải được giải quyết qua con đường đàm phán đa phương. Nói cách khác, các vấn đề đa phương trên Biển Đông tự thân nó đã là một vấn đề quốc tế.
Tại diễn đàn ANCM-5 Đô đốc Tan Sri Abdul Aziz, Tư lệnh Hải quân Malaysia, khẳng định Biển Đông là vùng biển quốc tế và vấn đề tự do, an ninh hàng hải liên quan đến nhiều quốc gia khác nhau. Tán đồng, Phó Đô đốc Tea Vinh, Tư lệnh Hải quân Hoàng gia Campuchia, cho rằng hợp tác khu vực là yếu tố căn bản để duy trì an ninh, hòa bình trên Biển Đông.
