Bí lối ra với hơn 4.000 đường ngang dân sinh tự mở

ANTD.VN - Với hơn 4.000 đường ngang dân sinh không có rào chắn, ngành đường sắt vẫn đang loay hoay với bài toán giảm tai nạn giao thông, đưa đường sắt tiến lên hiện đại.

Số liệu của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho thấy, trên toàn quốc có 5.564 điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt. Trong đó, đường ngang hợp pháp là 1.516 điểm, còn đường dân sinh, lối đi dân sinh tự mở là 4.048 điểm.

Bí lối ra với hơn 4.000 đường ngang dân sinh tự mở ảnh 1Ngành đường sắt loay hoay xử lý hơn 4.000 đường ngang tự mở

Muốn hiện đại phải xóa đường ngang

Với 1.564 đường ngang hợp pháp, có đến 86% không đủ tiêu chuẩn quy định của Bộ GTVT (tầm nhìn hạn chế, độ dốc và góc giao cắt của đường bộ qua đường sắt vượt quá quy định…). Đặc biệt, một số địa phương còn rất nhiều đường ngang tại các vị trí đường bộ song song, liền kề đường sắt và ra vào các khu dân cư, khu công nghiệp...; trang thiết bị tại nhiều đường ngang có gác lạc hậu, xuống cấp, phòng vệ đường ngang chủ yếu dùng nhân công.

Tại Hà Nội, ông Ngô Mạnh Tuấn, Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội thông tin, thành phố có 162km đường sắt chạy qua, với 570 vị trí đường ngang giao cắt nhưng chỉ có 185 đường ngang hợp pháp, còn lại các lối đi dân sinh tự mở. Hiện nay, địa phương cũng mới chỉ cảnh giới được tại 19 vị trí. 

Đánh giá về tình trạng TNGT liên quan tới đường sắt, ông Phạm Nguyễn Chiến, Trưởng Ban ATGT đường sắt (VNR) cho biết, trung bình cứ 1,8km đường sắt có 1 vị trí giao cắt với đường ngang. Thực trạng này cùng với ý thức tham gia giao thông của người dân chưa cao làm gia tăng nguy cơ TNGT đường sắt. Theo thống kê của VNR, 70% số vụ TNGT đường sắt xảy ra tại lối đi dân sinh giao cắt. “Với hơn 4.000 lối đi dân sinh, nguy cơ xảy ra tai nạn luôn thường trực. Giải quyết lối đi dân sinh giao cắt với đường sắt là giải pháp cấp bách, tác động trực tiếp đến tình hình TNGT đường sắt và hiện đại hóa đường  sắt”, ông Phạm Nguyễn Chiến nói.

Từ năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 994/QĐ-TTg về việc phê duyệt kế hoạch lập lại trật tự hành lang an toàn đường bộ, đường sắt giai đoạn 2014-2020, nhưng tính đến nay cũng mới xóa được 391 vị trí lối đi tự mở. Ông Đới Sỹ Hưng, Phó Tổng giám đốc VNR cho rằng, dù VNR đã làm việc với các địa phương về việc xóa đường ngang tự mở, ngăn chặn tình trạng phát sinh mới nhưng việc phối hợp còn nhiều bất cập. Nhiều địa phương chưa triển khai đầy đủ các nội dung quy chế phối hợp đã ký kết với Bộ GTVT. Đặc biệt, 10 tỉnh chưa tổ chức cảnh giới tại các lối đi tự mở có nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông cao…

Địa phương đứng ngoài cuộc?

Đứng trước thực trạng đường dân sinh giao cắt đường sắt phát sinh ngày càng phức tạp, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho rằng, trên 4.000 lối đi dân sinh tự phát là trách nhiệm từ quy hoạch, quản lý, chính quyền các cấp có tuyến đường sắt đi qua. “Đường sắt có hàng trăm năm nay rồi tại sao trước không phát sinh, sao bây giờ để phát sinh nhiều thế? Vỉa hè xây nhà chỉ cần đổ vật liệu xây dựng ra buổi sáng là buổi chiều bị nhắc nhở nhưng tại sao nhiều đường ngang phát sinh như vậy mà chính quyền địa phương không có ý kiến gì? Có những vị trí TNGT đường sắt xảy ra thường xuyên mà địa phương không hề có giải pháp ngăn chặn!”, ông Lê Đình Thọ đặt vấn đề.

Đại diện Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cũng cho rằng, việc quản lý đường ngang dân sinh thuộc trách nhiệm của địa phương là chính. “Khi lực lượng chức năng đi kiểm tra phát hiện đường ngang dân sinh tự mở mới nhưng không đủ thẩm quyền để giải tỏa, thậm chí đã rào chắn rồi nhưng người dân lại phá. Dường như, một số địa phương đã “quên” trách nhiệm bảo vệ ATGT đường sắt”, đại diện Cục Cảnh sát giao thông nói. 

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch VNR cho biết, giai đoạn 2017-2020, ngành đường sắt cần đến 1.700 tỷ đồng để có thể thực hiện Dự án nâng cấp, cải tạo, sửa chữa các đường ngang; xây dựng hàng rào cách ly, đường gom để đóng 2.000 lối đi dân sinh và nâng cấp cải tạo 452 đường ngang biển báo thành đường ngang lắp cần chắn tự động. 

Tuy nhiên, Thứ trưởng Lê Đình Thọ khẳng định, ngân sách Nhà nước để làm những thứ thiết yếu hơn, còn bảo đảm hành lang an toàn đường sắt có những hạng mục không cần đến quá nhiều tiền. “Ngân sách rất khó khăn. Chúng ta không có nhiều tiền nhưng ít tiền ta vẫn phải làm. Dùng biện pháp hành chính xử lý thì khó nhưng phát động phong trào để cả hệ thống vào cuộc thì hiệu quả sẽ cao. Do đó, đẩy mạnh tuyên truyền là điều cần thiết, việc này cũng cần tiền nhưng không nhiều”, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho biết.