"Bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền phải là ưu tiên số 1 của luật"

ANTD.VN - "80% nguồn vốn của các tổ chức tín dụng do người dân gửi vào song trong các phương án cơ cấu lại chưa quy định quyền lợi của người gửi tiền trong trường hợp tổ chức tín dụng giải thể hoặc phá sản", đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) đặt vấn đề.

4 triệu tỷ đồng tiền dân gửi vào các TCTD

Sáng 26-10, tham gia thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD), đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) cho rằng, luật phải xem việc bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền phải là ưu tiên số 1 vì đây mới thực sự là cổ đông của các TCTD.

"Tiền người gửi vào ngân hàng chiếm 80% nguồn vốn. Tuy nhiên trong các phương án cơ cấu lại TCTD chưa quy định quyền lợi của người gửi tiền trong trường hợp TCTD giải thể hoặc phá sản", bà Thủy đặt vấn đề.

ĐB Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) cho rằng luật phải xem việc bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền phải là ưu tiên số 1

ĐB Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) đưa ra thống kê: Tổng tài sản của các hệ thống TCTD đã lên tới trên 9 triệu tỷ đồng, trong đó tổng tài sản hệ thống ngân hàng trên 8 triệu tỷ đồng, tiền gửi nhân dân trong các TCTD gần 4 triệu tỷ đồng. "Độ lớn, độ sâu tài chính của các TCTD đã chiếm 120% GDP, do đó khi xử lý các tổ chức này cần rất lưu ý độ sâu tài chính", ĐB Ngân lưu ý. 

Bày tỏ đồng tình, ĐB Bùi Thanh Tùng (đoàn Hải Phòng) cho rằng cần làm rõ quyền lợi của người lợi của người gửi tiền sẽ xử lý như thế nào khi thực hiện phá sản TCTD yếu kém. "Theo kinh nghiệm quốc tế, nhiều nước không thực hiện phá sản các ngân hàng để đảm bảo quyền lợi người gửi tiền cá nhân và ổn định hệ thống", ông Tùng nói.

Cần dự liệu chính sách xử lý từng trường hợp cụ thể

Băn khoăn với trường hợp ngân hàng có quy mô khách hàng lớn nếu thực hiện phá sản nguy cơ ảnh hưởng hệ thống, trật tự an toàn xã hội cao, ĐB Bùi Thanh Tùng đặt vấn đề sẽ làm gì với những ngân hàng này?

Nhiều ĐB quan tâm quyền lợi người gửi tiền khi tái cơ cấu các TCTD

"Trường hợp này, ở các nước nhà nước sẽ thực hiện vai trò người mua cuối cùng, nhận chuyển giao ngân hàng yếu kém này để xử lý. Do vậy tôi đề nghị cân nhắc bổ sung thêm quy định xử lý trường hợp không thực hiện việc chuyển giao bắt buộc nhưng không thể thực hiện phá sản TCTD yếu kém do bất lợi nó mang lại thì nhà nước cần có dự liệu về mặt chính sách để có thể xử lý từng trường hợp cụ thể, tránh rủi ro", ông Tùng nói.

Về phạm vi điều chỉnh của dự án luật, ĐB Tùng đề nghị trước mắt cần hoàn thiện ngay các quy định về xử lý các tổ chức tín dụng (TCTD) yếu kém để kịp thời xử lý các bất cập tồn tại trong thời gian vừa qua tránh ảnh hưởng tới an toàn hoạt động của toàn hệ thống TCTD và nền kinh tế.

"Không ai dũng cảm xung phong giải cứu vì rủi ro"

Theo ĐB Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai), nhìn lại các vụ đại án liên quan các TCTD đưa ra xét xử trong những năm gần đây chứng tỏ thực trạng hết sức phức tạp, khó khăn khi giải quyết xử lý hậu quả các TCTD yếu kém và hậu quả pháp lý của những người liên quan. Vì vây, việc phân công con người đảm nhận nhiệm vụ này cũng phải có cơ chế đặc biệt, bởi lẽ cán bộ đang “ăn ngon ngủ yên” thì không ai dũng cảm xung phong giải cứu các TCTD được kiểm soát đặc biệt, tức là mức độ khó, rủi ro cho họ và gia đình là rất lớn.

ĐB Đinh Duy Vượt cho rằng, nhân tố con người quyết định tính hiệu quả khi tái cơ cấu TCTD

"Nhiều cán bộ có năng lực, trách nhiệm giao làm việc này họ ví như đang tháo ngòi nổ quả bom, bởi việc cơ cấu lại tổ chức TCTD yếu kém rất phức tạp và phụ thuộc nhiều yếu tố. Theo tôi cần có quy định cụ thể về trách nhiệm đối với người tham gia cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém nhằm đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng vì nhân tố con người vẫn là yếu tố quyết định để tái cơ cấu các TCTD hiệu quả", ĐB Vượt kiến nghị.

Dùng ngân sách giải cứu TCTD phá sản, nên hay không?

Đưa ra băn khoăn của người dân là việc sử dụng ngân sách hay không trong xử lý các tổ chức TCTD, song ĐB Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) cho biết nhiều nước trên thế giới thừa nhận sử dụng tiền thuế của dân.

"Nhưng họ có cơ chế tái cơ cấu, phục hồi rồi đến lúc nào đó họ bán lại có lời. Toàn bộ quá trình này họ kiểm soát rất chặt chẽ. Cựu Tổng thống Mỹ Obama từng cam kết với cử tri khi giải cứu ngân hàng rằng cử tri sẽ được kiểm soát từng đồng đô-la trong gói giải cứu đó. Đó mới là vấn đề quyết định. Chúng ta giải cứu để đạt mục đích gì, hiệu quả ra sao. Không nên né tránh, hoàn toàn có thể thiết kế cơ chế minh bạch cho người dân giám sát”, ông Nghĩa nói.

ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng, có thể dùng ngân sách để giải cứu TCTD phá sản nhưng cần kiểm soát đồng tiền và thiết kế cơ chế minh bạch cho người dân giám sát

Tham gia thảo luận, ĐB Nguyễn Văn Thắng (đoàn Hà Nội) cho rằng phải cân đối việc có bỏ tiền ngân sách ra không để đảm bảo lợi ích rất lớn là đảm bảo an ninh, an toàn cho khách hàng gửi tiền. "Đề nghị Quốc hội cho phép Chính phủ được sử dụng nguồn lực nhà nước để thực hiện việc hỗ trợ các TCTD trong các trường hợp khẩn cấp như phá sản", ĐB Thắng nói.

Về phương án phá sản TCTD, ĐB Nguyễn Tạo (đoàn Lâm Đồng) cho rằng giữa dự thảo luật và Luật Phá sản 2014 đã có sự khác nhau về điều kiện và thủ tục phá sản, do đó cần xem xét lại sao cho thống nhất. Ngoài ra, dự thảo luật ngăn ngừa hệ thống ngân hàng yếu kém mới phát sinh. Nhưng qua báo cáo giải trình, xét tổng thể chưa tính đến phương án kỹ thuật luật sửa đổi này sẽ tác động đến hơn 60 bộ luật, làm thay đổi nội dung cơ bản liên quan đến hoạt động của Luật Các TCTD.

“Với tính chất quan trọng và phức tạp của quy định chuyển tiếp, đề nghị Quốc hội ban hành một nghị quyết riêng về luật này để đảm bảo tính khả thi cao hơn”, ĐB Tạo đề nghị.