8 điểm chốt trong Thông điệp Liên bang 2015 của Tổng thống Obama

ANTĐ - Khoảng 9h15 sáng 21-1 theo giờ Việt Nam, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đọc Thông điệp Liên bang năm 2015 tại phiên họp chung của lưỡng viện Quốc hội, cùng với sự tham gia của hàng trăm khách mời và khoảng 30 triệu người trên khắp hành tinh qua sóng truyền hình trực tiếp.

Bài diễn văn này là cơ hội để ông Obama đánh giá tình hình nước Mỹ trong một năm qua và trình bày các mục tiêu chính sách đối nội, đối ngoại trong năm thứ 7 làm Tổng thống. Bài phát biểu là tâm điểm của đời sống chính trị nước Mỹ đầu năm 2015 và có thể sẽ định hình chương trình nghị sự của chính quyền và Đảng Dân chủ từ nay tới cuộc bầu cử Tổng thống 2016, cũng như định hình những di sản mà ông Obama sẽ để lại sau 8 năm giữ vai trò ông chủ Nhà Trắng.

Bên cạnh các vấn đề về kinh tế, giáo dục đại học, an ninh mạng, thì chính sách đối ngoại của nước Mỹ với Nga, các quốc gia Hồi giáo, Cuba và Iran là những nội dung chính được Tổng thống Obama đề cập trong Thông điệp Liên bang năm 2015:
Những giá trị và sự khác biệt của nước Mỹ

Tổng thống Obama đã ca ngợi các giá trị Mỹ mà trong đó, phẩm giá con người được tôn trọng, ngay cả khi bị đe dọa. Cũng bởi lẽ đó mà ông Obama nói rằng ông "cấm việc tra tấn", và đảm bảo rằng các kỹ thuật mới như máy bay do thám đều được kiểm soát phù hợp.

Ông Obama tuyên bố bảo vệ quyền tự do ngôn luận, và bênh vực cho các tù nhân chính trị, lên án việc ngược đãi phụ nữ hoặc các tôn giáo thiểu số, hoặc những phụ nữ đồng tính, nam giới đồng tính, lưỡng tính và chuyển giới.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đọc Thông điệp Liên bang 2015 tại Quốc hội

Tổng thống Mỹ đưa ra quan điểm về "khả năng lãnh đạo thông minh hơn" của Mỹ, khi kết hợp sức mạnh quân sự với ngoại giao mạnh mẽ; khi nâng tầm sức mạnh cùng với xây dựng các liên minh. Đây cũng là điều mà nước Mỹ đang làm trên khắp thế giới, để tạo nên sự khác biệt.

"Thứ nhất, Mỹ đoàn kết với nhân dân trên khắp thế giới vốn đang bị khủng bố tấn công - từ ngôi trường ở Pakistan cho tới các con phố ở Paris", ông Obama nói và cam kết sẽ tiếp tục săn lùng khủng bố và phá hủy các mạng lưới này, kể cả phải "hành động đơn phương".

Tổng thống Mỹ cho rằng, một điều mà thế kỷ mới đã dạy cho nước Mỹ, đó chính là việc “không thể tách rời các công việc trong nước và những thách thức bên ngoài”. “Nhiệm vụ đầu tiên của tôi trong vai trò là Tổng tư lệnh đó là bảo vệ nước Mỹ. Khi làm việc đó, vấn đề không phải là liệu nước Mỹ có dẫn dắt thế giới hay không, mà là bằng cách nào”, ông nói.

Kinh tế trung lưu và giáo dục đại học

Về nền kinh tế Mỹ, ông Obama cho biết, sau một năm đột phá, kinh tế nước này đang phát triển và tạo công ăn việc làm ở mức cao nhất kể từ năm 1999. Thất nghiệp giảm bớt so với thời kỳ trước khủng hoảng còn tỷ lệ học sinh tốt nghiệp cao nhất từ trước đến nay. Ngày càng nhiều người Mỹ có bảo hiểm đầy đủ.

Theo Obama, nhờ kinh tế tăng trưởng mà ngày càng nhiều người được hưởng lợi. Tuy nhiên, ông kêu gọi hành động nhiều hơn nữa để phục hồi mối quan hệ giữa làm việc chăm chỉ và cơ hội gia tăng cho tất cả các công dân.  

Giải thích tác dụng của nền kinh tế trung lưu sẽ giúp cho các gia đình lao động ổn định hơn trong một thế giới liên tục thay đổi, Obama cho rằng phải giúp người dân Mỹ đủ khả năng chăm sóc con cái, chi trả học phí, có nhà ở và về hưu. Ông Obama cam kết kế hoạch của ông sẽ giúp cho vấn đề chăm sóc trẻ em chất lượng dễ tiếp cận hơn với các gia đình trung lưu và thu nhập thấp có trẻ nhỏ ở Mỹ - bằng cách tạo thêm nhiều công việc và một khoản cắt giảm thuế mới lên tới 3.000 USD/trẻ mỗi năm.

Nhấn mạnh lương cao sẽ giúp cho các gia đình xoay sở cuộc sống, Tổng thống Mỹ cho rằng trong năm 2015, Quốc hội vẫn cần thông qua một bộ luật đảm bảo phụ nữ được trả lương như đàn ông cho cùng một công việc, và đảm bảo người lao động được hưởng tiền làm ngoài giờ.

Theo ông, vào cuối thập niên này, cứ 3 công việc thì có 2 đòi hỏi có bằng cấp cao hơn. Trong khi đó, nước Mỹ vẫn có quá nhiều người thông minh nhưng nghèo khó không đủ tiền đi học. Đó là điều không công bằng và không tốt cho tương lai quốc gia. Tổng thống Mỹ nói đó là lý do ông sẽ đệ trình Quốc hội một kế hoạch mới miễn phí cho hệ Cao đẳng Cộng đồng trong 2 năm.

An ninh mạng                                                                              

Tổng thống Obama tuyên bố không có một quốc gia ngoại bang nào, kẻ tin tặc nào có thể đánh sập các mạng lưới của Mỹ, đánh cắp các bí mật thương mại, xâm lấn vào đời sống cá nhân của các gia đình người Mỹ, đặc biệt là với trẻ em.

Tổng thống Mỹ cho biết, Washington đang tìm cách đảm bảo khả năng đối phó với các mối đe dọa trên mạng, như những gì họ đã làm trong cuộc chiến chống khủng bố. "Nếu không hành động thì đất nước và nền kinh tế của chúng ta sẽ rất dễ bị tấn công", ông Obama nói.

Quan hệ với Liên bang Nga

Trong Thông điệp Liên bang, Tổng thống Barack Obama khẳng định, những vấn đề mà Nga đang phải đối mặt sau khi sáp nhập Crimea cho thấy sức mạnh và ngoại giao của nước Mỹ.

“Chúng ta giữ vững nguyên tắc rằng các nước lớn không được bắt nạt các quốc gia nhỏ - bằng việc ủng hộ nền dân chủ của Ukraine, và trấn an các nước đồng minh NATO...”, ông Obama nói, đồng thời khẳng định rằng nước Mỹ “đang đứng vững và đoàn kết với đồng minh, trong khi nước Nga bị cô lập cùng với nền kinh tế suy yếu do các lệnh trừng phạt”.

Một mặt nhấn mạnh các biện pháp cứng rắn với nước Nga, Tổng thống Barack Obama tái khẳng định vai trò lãnh đạo của Mỹ, rằng “nước Mỹ đang lãnh đạo - không phải bằng sự khoác lác, mà với quyết tâm vững vàng, bền bỉ”, và rằng “năng lực lãnh đạo của Mỹ đã trở nên linh hoạt hơn khi biết kết hợp sức mạnh quân sự với ngoại giao mạnh mẽ, nâng tầm sức mạnh cùng với xây dựng các liên minh”.

Quan hệ với Cuba

Về việc bình thường hóa quan hệ với Cuba, Tổng thống Obama kêu gọi Quốc hội Mỹ nên bắt đầu thực hiện các bước theo lộ trình kết thúc cấm vận của Mỹ đối với Cuba ngay trong năm nay. Tổng thống Obama nói: "sự thay đổi trong chính sách với Cuba có thể chấm dứt di sản của sự hoài nghi ở Tây bán cầu; giữ vững các giá trị dân chủ; và mở rộng bàn tay hữu nghị với người dân Cuba".

Quan hệ với Iran

Về chương trình hạt nhân của Iran, ông Obama nói rằng ngoại giao của Mỹ hoạt động cùng với sự tôn trọng Iran, và lần đầu tiên trong một thập kỷ, Mỹ "đã khiến Iran tạm thời không có tiến triển trong chương trình hạt nhân và giảm số lượng nguyên liệu hạt nhân" của Tehran.

Mặc dù không đảm bảo rằng mọi cuộc đàm phán với Iran sắp tới sẽ thành công, nhưng ông Obama cam kết sẽ tránh rơi vào một cuộc xung đột khác tại Trung Đông, bảo toàn cho Israel, trong khi vẫn ngăn chặn một nước Iran có hạt nhân. Ông Obama cũng tuyên bố sẽ phủ quyết bất kỳ dự luật trừng phạt mới nào của Quốc hội Mỹ nhằm vào Iran mà có nguy cơ làm ảnh hưởng đến tiến triển trong vấn đề hạt nhân vốn đạt được thông qua ngoại giao.

Đối với cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo IS

Trong một năm chứng kiến những biến động khôn lường từ các quốc gia Hồi giáo, Tổng thống Obama khẳng định Mỹ đang có những tiến bộ nhất định trong nỗ lực nhằm chống lại “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng (IS) ở Iraq và Syria.

Ông Obama đã lên tiếng bảo vệ "quyền hành động đơn phương" của Mỹ nhằm truy lùng những kẻ khủng bố, đồng thời yêu cầu Quốc hội thông qua một nghị quyết cho phép sử dụng vũ lực quân sự chống lại IS trong thời gian tới.

Tổng thống Barack Obama cũng nói thêm rằng, những nỗ lực của Mỹ, cùng với các đối tác Arập và các thành viên liên minh khác, giúp Mỹ “tránh bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh mặt đất ở Trung Đông”.

"Thay vì sa vào một cuộc chiến tranh trên bộ khác ở Trung Đông, chúng ta đang dẫn đầu một liên minh lớn, trong đó có các nước Arập, nhằm làm suy yếu và cuối cùng là xóa sổ nhóm khủng bố này. Chúng ta cũng đang hỗ trợ cho phe đối lập ôn hòa ở Syria để họ có thể giúp chúng ta trong nỗ lực này và giúp người dân ở khắp nơi có tư tưởng đứng lên phá bỏ chủ nghĩa cực đoan bạo lực", ông nói.

Đóng cửa nhà tù Guantanamo

Về nhà tù Guantanamo, Tổng thống Obama khẳng định sẽ đóng cửa nhà tù gây tranh cãi này. Ông Obama cho biết, số tù nhân bị giam ở nhà tù Guantanamo đã được giảm một nửa kể từ khi ông trở thành Tổng thống.

“Thật là điều vô nghĩa khi chi 3 triệu USD cho mỗi tù nhân để vận hành một nhà tù mà thế giới lên án… Tôi sẽ không thay đổi quyết tâm đóng cửa nhà tù này”, ông Obama nói về nhà tù của Mỹ tại vịnh Guantanamo ở Cuba.