Các bị cáo tại phiên tòa
Theo bản án sơ thẩm, để có tiền chi phí cho các hoạt động thường xuyên và xây dựng các công trình công ích của địa phương, ngày 6-9-2005, cuộc họp mở rộng các thành phần của xã Tú Sơn gồm Chủ tịch UBND Nguyễn Đức Hữu, Phó Chủ tịch UBND Phạm Văn Thanh, Phó Bí thư Thường trực Trần Văn Nhân, Phó Chủ tịch HĐND Bùi Văn Thiết, cán bộ địa chính xây dựng Nguyễn Đức Cường, cán bộ tài chính Phạm Văn Nghi cùng một số cán bộ xã khác dưới sự chủ trì của Bí thư Đảng ủy xã Tú Sơn Bùi Văn Tông đã đi đến thống nhất: Sẽ tạo nguồn vốn cho xã bằng cách cấp đất làm nhà ở và thu sinh lời từ việc giao đất chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền. Tiếp đó, Bùi Văn Tông lại triệu tập cuộc họp với các thành phần như trên để giao cho UBND xã thành lập hội đồng cấp đất và định giá bán đất tại một số tuyến đường với giá bán từ 70 - 130 triệu đồng/lô. Để xúc tiến những phần việc tiếp theo, Chủ tịch UBND xã Tú Sơn Nguyễn Đức Hữu đã chỉ đạo Phạm Văn Thanh, Nguyễn Đức Cường, Phạm Văn Nghi tiến hành khảo sát khu vực đất thu hồi của 190 hộ dân đang canh tác, khảo sát giá thị trường rồi lập danh sách giao đất, định giá đất. Sau đó, Hữu đã ký các quyết định về phê duyệt phương án hỗ trợ bồi hoàn thu hồi đất nông nghiệp, các quyết định phê duyệt phương án tạm thu tiền sử dụng đất. Phạm Văn Thanh ký tờ trình đề nghị phê duyệt phương án bồi thường tiền đất, thu hồi thực hiện kế hoạch giao đất cho công dân làm nhà và cùng với Nguyễn Đức Cường lập phương án thu tiền cấp quyền sử dụng đất ở. Ngoài ra, Thanh, Cường còn cùng Phạm Văn Nghi thực hiện việc lập phương án tính toán đền bù trưng dụng đất nông nghiệp làm quy hoạch đất ở. Từ năm 2006 đến tháng 5-2008, 183 lô đất với diện tích 19.927m2 đã được các “quan xã” ở Tú Sơn giao cho các hộ dân, thu về số tiền là 13.597.546.000đ. Đến cuối năm 2008, những “quan xã” này cùng các ban, ngành, đoàn thể của xã họp bàn, thống nhất tiếp tục giao đất cho các hộ dân làm nhà ở tại khu vực đường 401 của làng Hồi Xuân (giáp đê Bàng La), thu tiền với giá 1 triệu đồng/m2 và thu 1,6 triệu đồng/m2 tại khu vực đường sau sân vận động xã. Tiếp đó, trong thời gian từ cuối năm 2008 đến tháng 10-2010, Bùi Văn Tông đã chỉ đạo Thanh, Cường, Nghi tiến hành khảo sát, thu hồi đất canh tác của 28 hộ dân rồi tiến hành lập hồ sơ phân lô, khảo sát giá thị trường để định giá đất. Bùi Văn Tông đã ký các quyết định về phê duyệt phương án tạm thu tiền sử dụng đất; còn Thanh, Cường, Nghi trực tiếp ký các quyết định, biên bản, trích đo như thời kỳ trước. Cũng trong thời gian từ tháng 6-2008 đến 10-2010, UBND xã Tú Sơn đã giao 66 lô đất cho các hộ dân với tổng diện tích là 6.804m2 và thu được số tiền 5.678.600.000đồng. Sau khi nhận được đơn tố cáo của người dân về những việc làm sai trái trên của lãnh đạo xã Tú Sơn, Cơ quan CSĐT - CATP Hải Phòng đã vào cuộc điều tra, làm rõ: Từ năm 2006 - 10-2009, UBND xã Tú Sơn đã thực hiện việc giao đất làm nhà trái phép 249 lô đất với diện tích 26.731m2 là đất nông nghiệp thu hồi của 218 hộ dân đang canh tác. Những người được UBND xã Tú Sơn giao đất trái phép là các cán bộ UBND xã Tú Sơn và người nhà của các “quan xã” như gia đình và người nhà của Nguyễn Đức Hữu được giao 8 lô đất; gia đình và người nhà Bùi Văn Tông được giao 4 lô… Cũng từ năm 2006 đến tháng 4-2011, UBND xã Tú Sơn đã thu tổng số tiền do giao đất trái phép là 19.258.546.000đồng, đã tự chi không qua kho bạc 15.640.313.200đồng; trong đó có các khoản chi cho giải phóng mặt bằng thu hồi đất, tham quan, chi phí khác cho UBND xã Tú Sơn; tạm ứng hoạt động cho các ban, ngành, đoàn thể… Mặc dù UBND huyện Kiến Thuỵ đã ra Quyết định số 236 ngày 10-3-2011 thu hồi đất giao trái thẩm quyền, nhưng cho đến nay không thể thu được vì các hộ dân đã san lấp 232 lô; làm nhà ở 72 lô và đã có 81 hộ sang tên đổi chủ cho các hộ khác. Quá trình điều tra cơ quan Công an còn làm rõ, toàn bộ phiếu thu tiền giao đất trái pháp luật, các chứng từ chi, tạm ứng đều được Hữu, Tông, Thanh, Nghi ký duyệt, nhưng trong các báo cáo quyết toán ngân sách xã hàng năm không báo cáo thu chi. Đến nay, số tiền đã sử dụng vào việc xây dựng công trình và chi hoạt động khác của UBND xã Tú Sơn đã không thể thu hồi lại được. Tại phiên tòa sơ thẩm, HĐXX tuyên phạt bị cáo Bùi Văn Tông, Nguyễn Đức Hữu mức án 5 năm tù giam, bị cáo Phạm Văn Thanh 4 năm tù giam, Nguyễn Đức Cường 3 năm 6 tháng tù giam. Ba bị cáo còn lại là Phạm Văn Nghi, Trần Văn Nhân và Bùi Văn Thiết cùng nhận mức án 3 năm tù giam. Ngay sau phiên tòa Sơ thẩm, 5 bị cáo gồm Hữu, Cường, Nghi, Nhân, Thiết đã đồng loạt làm đơn kháng cáo, nhưng sau đó lại thay đổi nội dung xin giảm nhẹ hình phạt. Tại phiên tòa Phúc thẩm, 2 bị cáo Cường, Nghi xin rút kháng cáo. Với lý do đều là cán bộ, có nhiều thành tích đóng góp cho địa phương nên HĐXX đã sửa bản án sơ thẩm cho nguyên Bí thư xã Bùi Văn Tông được hưởng án treo; nguyên Chủ tịch xã Nguyễn Đức Hữu từ 5 năm xuống còn 3 năm 6 tháng; nguyên Phó Chủ tịch HĐND xã Bùi Văn Thiết từ 3 năm xuống còn 2 năm.
