Vụ lừa thế kỷ?

(ANTĐ) - Hôm qua, 11-1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có những thông điệp chính thức về các vấn đề xung đột quyền lợi, sau khi Hội đồng châu Âu thành lập Ủy ban điều tra về vai trò lobby của các hãng dược phẩm đối với các chuyên gia y tế trong việc hối lộ quan chức của WHO để thổi phồng mức độ báo động dịch cúm A/H1N1 thành “đại dịch thế kỷ”.

Dịch cúm A/H1N1 bị thổi phồng:

Vụ lừa thế kỷ?

(ANTĐ) - Hôm qua, 11-1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có những thông điệp chính thức về các vấn đề xung đột quyền lợi, sau khi Hội đồng châu Âu thành lập Ủy ban điều tra về vai trò lobby của các hãng dược phẩm đối với các chuyên gia y tế trong việc hối lộ quan chức của WHO để thổi phồng mức độ báo động dịch cúm A/H1N1 thành “đại dịch thế kỷ”.

Đại dịch cúm A/H1N1 đã khiến các quốc gia hoảng sợ

Đại dịch cúm A/H1N1 đã khiến các quốc gia hoảng sợ

Đại dịch giả tạo

Ngày 8-1, nhiều tờ báo trên thế giới đưa tuyên bố của ông Wolfgang Wodarg - Chủ tịch Ủy ban Y tế của Hội đồng châu Âu (EU) rằng “đại dịch cúm H1N1” là hoạt cảnh được các công ty dược dựng nên và kiếm hàng tỷ USD trên sự sợ hãi của thế giới. Theo đó, Tiến sĩ Wodarg đã đặt tên cho vụ việc H1N1 là “Chúng ta đã mắc một loại cúm nhẹ - một đại dịch không có thật”. Các hãng dược lớn đã “cài” người của họ vào trong WHO và những tổ chức có ảnh hưởng khác, khiến WHO nới lỏng hơn các định nghĩa về đại dịch, dẫn đến lời tuyên bố đại dịch bùng phát trên thế giới vừa qua.

Tiến sĩ Wodarg còn cho rằng, để thúc đẩy sáng chế về vaccine và thuốc kháng virus, các công ty dược đã tác động đến các nhà khoa học và các cơ quan Chính phủ, vốn chịu trách nhiệm công bố các tiêu chuẩn y tế và cảnh báo các Chính phủ trên thế giới. Bầu không khí sợ hãi đại dịch đã khiến các nước đổ xô dự trữ thuốc kháng virus Tamiflu và đặt trước những đơn hàng cho hàng triệu liều vaccine... Khả năng đây sẽ là “một trong những vụ scandal y tế lớn nhất của thế kỷ”.

Không nói quá tác hại của đại dịch? 

Trước những thông tin trên, ngày 11-1, Văn phòng WHO tại Việt Nam đã lên tiếng cho rằng, WHO không thay đổi định nghĩa về đại dịch mà công bố đại dịch cúm A/H1N1 vì đây là một dịch rất mới, bản thân WHO cũng không đánh giá được chính xác bản chất dịch. TS Jean-Marc Olivé, Trưởng đại diện WHO cho biết: “Các quyết định sớm được thực hiện trong tình trạng hoàn toàn không chắc chắn. Đây không phải là một lời biện minh mà là sự thực. Trong giai đoạn đầu của đại dịch, khi không biết liệu đó là một căn bệnh nặng hay nhẹ, WHO đã phải có những hành động và khuyến nghị”.

Theo TS Jean-Marc Olivé, WHO không hề thay đổi định nghĩa đại dịch trong suốt tiến trình vụ bùng phát dịch này. “Một số nhầm lẫn có thể xuất phát từ thực tế là đã có một tài liệu trên trang web của WHO trong một vài tháng nói rằng một đại dịch có thể bao gồm số lượng rất lớn các ca mắc và các ca tử vong... Thông tin này không bao giờ là một phần trong định nghĩa chính thức về một đại dịch và chưa bao giờ là một phần trong các tài liệu gửi tới các quốc gia thành viên nhằm phục vụ công tác chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với đại dịch” - TS Jean-Marc Olivé nói.

Cũng theo ông Olivé, WHO luôn kiên định đánh giá tác động của đại dịch cúm hiện tại là vừa phải, nhắc nhở cộng đồng y tế, người dân, và các phương tiện truyền thông đại chúng rằng đại đa số bệnh nhân bị bệnh tương tự cúm nhẹ và phục hồi hoàn toàn trong vòng một tuần, thậm chí không cần bất kỳ hình thức điều trị y tế nào.

Tồn tại nhiều nghi ngờ

Cho rằng đại dịch cúm A/H1N1 ở quy mô vừa phải, đa số bệnh nhân ở thể nhẹ, vậy tại sao WHO lại khuyến cáo các nước trên thế giới tiêm chủng vaccine phòng bệnh này? TS Jean-Marc Olivé cho biết: “Chúng tôi cần những công cụ tốt nhất và các giải pháp tốt nhất để bảo vệ tính mạng con người và những công cụ đó bao gồm các vaccine và thuốc kháng virus. Chúng tôi làm việc với các công ty dược phẩm bởi vì họ là những người sản xuất ra vaccine”.

Nghi ngờ xung quanh việc “có sự tác động nào từ các công ty dược phẩm tới WHO nhằm tiêu thụ vaccine do họ sản xuất?”, ông Olivé lý giải:  “WHO yêu cầu tất cả các chuyên gia tư vấn cho tổ chức phải tuyên bố tất cả các quyền lợi về mặt chuyên môn và tài chính, bao gồm nguồn tài chính thu được từ các công ty dược phẩm hoặc các cơ quan tư vấn hay các hình thức liên hệ về chuyên môn khác với các công ty dược phẩm. Thông tin này được chia sẻ với các thành viên khác trong nhóm tư vấn và được WHO lưu tâm khi quyết định xem liệu các chuyên gia này có thể tiếp tục cung cấp tư vấn cho tổ chức hay không. Các cáo buộc về xung đột quyền lợi không công bố được WHO xử lý rất nghiêm túc và được điều tra ngay lập tức”.

Tiến Hưng

Cảnh báo của Hội đồng châu Âu rất đáng chú ý

Trao đổi với ANTĐ chiều 11-1 về thông tin các công ty dược phẩm lobby các chuyên gia y tế để thổi phồng đại dịch cúm A/H1N1 nhằm bán vaccine, GS.Viện sĩ Phạm Song - Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam cho rằng, đây là những phát hiện rất đáng chú ý.

Là người rất dày công nghiên cứu về cúm A/H1N1 từ khi đại dịch này bùng phát, ông Song cho biết: “Việc WHO công bố đại dịch cúm A/H1N1/2009 là hoàn toàn hợp lý. Có những căn cứ để khẳng định điều này như virus gây bệnh là chủng hoàn toàn mới, tốc độ lây lan nhanh, gây tử vong tại nhiều quốc gia... Song nói vậy không phải là loại trừ khả năng WHO lobby cho 1 loại thuốc, vaccine nào đó. Bản thân tôi cũng thấy họ đã đưa vai trò của thuốc kháng virus Tamiflu lên quá cao trong đại dịch này”.

Sẽ đề nghị WHO xác minh rõ thông tin

Trả lời báo chí xung quanh vụ việc này vào chiều 11-1, Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho biết, trong ngày hôm nay (12-1), Bộ Y tế sẽ có thư gửi WHO tại Việt Nam, đề nghị xác minh thông tin này và sớm đưa ra khuyến cáo để Việt Nam tiếp tục các hoạt động phòng chống dịch cúm A/H1N1.

Về diễn biến dịch trong nước, Thứ trưởng Huấn cho biết, hầu hết 15 điểm giám sát trọng điểm cúm quốc gia trong thời gian gần đây đều giảm cả về số mắc, dương tính với cúm A/H1N1 lẫn số người có cúm thường. Các BV trên toàn quốc cũng ít ghi nhận các ca cúm nặng nhập viện. Nhìn chung, dịch cúm A/H1N1 đã chững lại, không rầm rộ như tháng 7, tháng 8 - 2009, cũng khó bùng phát làn sóng thứ 2 của dịch như các dịch bệnh khác trước đây.

Duy Tiến