Phạm tội hiếp dâm hay cưỡng dâm?

ANTĐ - Vợ chồng chị N.T.L có thời gian thuê nhà trọ ở gần nhà Nguyễn Văn H tại xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi, TP.HCM. Hai gia đình có mối quan hệ thân thiết, thậm chí chị L còn nhận Nguyễn Văn H là anh kết nghĩa. Tháng 1-2016, gia đình chị L chuyển đến nơi khác thuê nhà nhưng cũng ở gần đó nên vợ chồng Nguyễn Văn H thường xuyên đến chơi. Tối 4-5-2016, Nguyễn Văn H đến nhà chị L tìm vợ con nhưng không thấy. H vào nhà mượn điện thoại của chị L liên lạc nhưng không gọi được vợ. Sau đó, H nằm luôn xuống ghế xếp trong phòng khách ngủ.

Phạm tội hiếp dâm hay cưỡng dâm? ảnh 1Minh họa: Internet

Chị L khuyên H về nhà nhưng không được. Ngay sau đó, H đứng dậy ôm chị L và sàm sỡ. Bị kháng cự, H đẩy chị L vào phòng rồi dùng vũ lực xâm hại chị L nhiều lần. Rạng sáng hôm sau, lợi dụng lúc H đang mặc quần áo, chị L nói đi ra ngoài mua thuốc uống rồi nhờ người đến cơ quan công an trình báo. Theo kết quả giám định, chị L bị thương tật với tổng tỉ lệ 20%. 

Vấn đề đặt ra là Nguyễn Văn H phạm tội hiếp dâm hay cưỡng dâm? Nguyễn Văn H có phải truy cứu thêm tội cố ý gây thương tích hay không?

Ý kiến bạn đọc 

Nguyễn Văn H đã phạm tội hiếp dâm 

Trong vụ việc này, Nguyễn Văn H khởi đầu bằng việc ôm và sàm sỡ chị L. Sau khi bị chị L kháng cự, H đẩy chị L vào phòng rồi dùng vũ lực, buộc chị L phải quan hệ tình dục ngoài ý muốn với mình. Tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm là vốn quý nhất của con người. Trong thực tế hiện nay cùng với sự phát triển của xã hội tình hình tội phạm ngày càng diễn biến phức tạp, nhất là đối với tội phạm gây nguy hại lớn cho xã hội như tội hiếp dâm. Chính vì vậy cần phải nghiêm trị Nguyễn Văn H theo Điều 111, Bộ luật Hình sự với tội danh hiếp dâm. 

Phạm Văn Mỹ (Đường Cát Dài, TP Hải Phòng)

Phạm tội cưỡng dâm

Lợi dụng lợi dụng mối quan hệ thân thiết là anh kết nghĩa với nạn nhân, Nguyễn Văn H đã tìm cách ở lại nhà chị L chơi và sau đó bắt ép chị L phải quan hệ tình dục với mình. Theo quy định của Bộ luật Hình sự về hành vi cưỡng dâm đó là: dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu. Trong vụ việc này, trên cơ sở mối quan hệ là anh em kết nghĩa tôi cho rằng giữa H và chị L có quan hệ phụ thuộc. Hơn nữa trong trường hợp này, H bằng vũ lực đã buộc chị L phải quan hệ tình dục với mình. Do đó Nguyễn Văn H đã phạm tội cưỡng dâm và phải bị truy tố theo Điều 113, Bộ luật Hình sự.

Nguyễn Thị Thu Ba (P8, Q3, TP.HCM)

Phải chịu thêm tội cố ý gây thương tích

Về trách nhiệm của Nguyễn Văn H đối với thương tật của chị L được xác định là 20%, theo tôi cần xác minh chính xác xem nguyên nhân dẫn đến thương tích trên. Nếu thương tích do H gây ra với chị L từ việc dùng vũ lực như đánh, đấm, đâm, chém... khiến chị L sợ buộc phải giao cấu với H và việc dùng vũ lực đó đã dẫn đến thương tích cho nạn nhân thì ngoài việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi giao cấu với chị L, hành vi của Nguyễn Văn H còn cấu thành một tội danh độc lập khác là tội cố ý gây thương tích được quy định tại Điều 104, Bộ luật Hình sự.

Nguyễn Tuấn Anh (Liên Chiểu, Đà Nẵng)

Bình luận của luật sư 

Theo quy định tại Điều 113, Bộ luật Hình sự, tội cưỡng dâm là: “Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu…”.

Như vậy, người phạm tội cưỡng dâm là có hành vi ép buộc hoặc bằng những thủ đoạn khác nhau buộc người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng chịu giao cấu với mình. Quan hệ lệ thuộc ở đây có thể là quan hệ lệ thuộc về mặt công tác (như quan hệ lệ thuộc giữa thủ trưởng và nhân viên); về mặt kinh tế (như quan hệ giữa người nuôi dưỡng và người được nuôi dưỡng); về mặt tín ngưỡng (cha xứ và con chiên) hay gia đình (cha mẹ và con)... Người đang ở trong tình trạng quẫn bách là trường hợp người đang ở trong tình trạng hết sức khó khăn, tự mình không thể hoặc khó có thể khắc phục được, mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của người khác (như trường hợp người thân trong gia đình bị mắc bệnh hiểm nghèo khi hoàn cảnh lại đang túng thiếu nghiêm trọng...).

Trong vụ việc này, mối quan hệ giữa Nguyễn Văn H và chị L là mối quan hệ anh em kết nghĩa trên cơ sở sự thân thiết của hai gia đình. Đây không thể coi là mối quan hệ phụ thuộc mà chỉ là mối quan hệ xã hội đơn thuần. Thêm nữa chị L khị bị H thực hiện hành vi giao cấu cũng không ở trong tình trạng quẫn bách. Do đó hành vi của Nguyễn Văn H đối với chị L không cấu thành tội cưỡng dâm mà phải là tội hiếp dâm.

Theo Điều 111, Bộ luật Hình sự hành vi hiếp dâm được quy định như sau: “Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ...”. Như vậy, người phạm tội hiếp dâm là dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ, diễn ra giữa những người khác giới. Theo hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao, đe dọa dùng vũ lực là dùng lời nói, cử chỉ, động tác chưa tác động vào người nạn nhân, nhưng làm cho nạn nhân hiểu rằng nếu người phạm tội không giao cấu được thì sẽ sử dụng ngay tức khắc vũ lực. Trong vụ việc này, Nguyễn Văn H đã có hành vi ôm chị L và sàm sỡ, sau khi bị chị L kháng cự, H đẩy nạn nhân vào phòng rồi dùng vũ lực xâm hại. Tội phạm hiếp dâm trong trường hợp này được coi là hoàn thành từ thời điểm có các hành động nhằm giao cấu, không cần phải có căn cứ là đã giao cấu được hay chưa được. 

Ngoài ra, theo khoản 1, Điều 105, Bộ luật Tố tụng hình sự quy định đối với vụ án về tội hiếp dâm được quy định tại khoản 1 Điều 111, Bộ luật Hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại. Chị L đã trình báo tới cơ quan công an, do đó đã có đủ cơ sở để truy cứu trách nhiệm hình sự H. Trong vụ việc này, sau khi điều tra, xác minh, nếu cơ quan pháp luật đủ căn cứ kết luận H đã sử dụng vũ lực để thực hiện hành vi giao cấu với chị L trái với ý muốn của chị L thì hành vi của H đã có đủ căn cứ cấu thành tội hiếp dâm.

Đối với hành vi gây thương tích cho chị L của H, nếu quá trình điều tra, xác minh kết luận thương tích của nạn nhân là do quá trình H đã thực hiện hành vi giao cấu trái với ý muốn nạn nhân thì trong trường hợp này, việc gây ra thương tích đó sẽ không cấu thành một tội độc lập mà sẽ được coi là một tình tiết tăng nặng trong tội hiếp dâm. Bởi bản thân cấu thành tội hiếp dâm đã có yếu tố người phạm tội “dùng vũ lực” giao cấu với nạn nhân trái ý muốn của họ (khung hình phạt cơ bản từ hai đến bảy năm tù). Việc dùng vũ lực có thể gây ra thương tích cho nạn nhân và điều luật cũng quy định tình tiết “gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỉ lệ thương tật từ 31% đến 60%” là tình tiết định khung thuộc điểm h, khoản 2 (khung hình phạt tù từ bảy đến 15 năm). Tình tiết “gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỉ lệ thương tật từ 61% trở lên” là tình tiết định khung tại điểm a, khoản 3 (khung hình phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân). Như vậy, hành vi cố ý gây thương tích đã bị thu hút vào tội hiếp dâm và trở thành tình tiết tăng nặng định khung nếu đủ tỉ lệ thương tật (từ 31% trở lên). Trường hợp xử bị cáo về hai tội hiếp dâm và cố ý gây thương tích chỉ xảy ra khi hai hành vi này độc lập với nhau. Ví dụ, ban đầu bị cáo đánh nạn nhân gây thương tích và hành vi này đã cấu thành tội cố ý gây thương tích. Ngay sau đó, bị cáo mới nảy sinh ý đồ xấu và thực hiện hành vi hiếp dâm nạn nhân.

Điều 111. Tội hiếp dâm 

1. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Có tổ chức;

b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

c) Nhiều người hiếp một người;

d) Phạm tội nhiều lần;

đ) Đối với nhiều người;

e) Có tính chất loạn luân;

g) Làm nạn nhân có thai;

h) Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%;

i) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên;

b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

4. Phạm tội hiếp dâm người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.