Mỹ thông báo cho đồng minh về kế hoạch tuần tra ở biển Đông

ANTĐ - Tờ New York Times ngày 12-10 đưa tin, Mỹ đang thông báo cho các nước đồng minh ở châu Á về kế hoạch triển khai tàu hải quân thực hiện các cuộc tuần tra “tự do hàng hải” sát với các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp phi pháp ở biển Đông.

Cuộc tuần tra sẽ diễn ra trong phạm vi 12 hải lý xung quanh ít nhất một trong các đảo nhân tạo này, nhằm phản đối mưu toan của Trung Quốc giành phần lớn chủ quyền của Biển Đông bằng cách bồi đắp trái phép các bãi đá ngầm thành các đảo đủ lớn, để xây dựng các đường băng quân sự cũng như lắp đặt radar.

Theo lập trường của Mỹ, việc Trung Quốc tự ý  thiết lập chủ quyền xung quanh các đảo nhân tạo là đặc biệt yếu về mặt pháp lý vì Công ước LHQ về Luật biển (UNCLOS) khẳng định các đảo nhân tạo không được hưởng các quyền về chủ quyền trong phạm vi 12 hải lý tính từ đường cơ sở.

Mỹ thông báo cho đồng minh về kế hoạch tuần tra ở biển Đông ảnh 1

Đô đốc Harry B. Harris, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của hải quân Mỹ đứng bên cạnh bức ảnh phóng to một đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp trái phép trên bãi đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam

Các quan chức Philippines cho biết họ đã được thông báo về kế hoạch tuần tra của hải quân Mỹ ở biển Đông từ vài ngày trước. 

Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và an ninh quốc gia thuộc Thượng viện Philippines Antonio F. Trillanes bày tỏ sự hoan nghênh đối với kế hoạch của Mỹ, đồng thời nói rằng, ông không lo ngại động thái như vậy sẽ làm gia tăng nguy cơ xung đột trong khu vực. Ông Antonio

khẳng định: “Mỹ đã tính toán và họ sẽ không làm như vậy nếu căng thẳng leo thang vượt mức họ dự kiến”.

Ông Antonio cũng cho rằng, động thái tuần tra như vậy khá rủi ro nhưng cần thiết để thăm dò xem Trung Quốc sẵn sàng bảo vệ các đảo nhân tạo ở mức độ nào.

Ngoại trưởng Philippines Albert F. del Rosario cho biết, triển khai tàu hải quân Mỹ đến trong phạm vi 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo sẽ giúp duy trì ổn định trong khu vực. Ông nhấn mạnh: “Không phản đối các tuyên bố chủ quyền giả mạo này sẽ làm tổn hại đến sự ổn định này và khiến Trung Quốc nhầm tưởng rằng các tuyên bố chủ quyền đó được chấp nhận như 'sự đã rồi' ”.

Trong khi đó, theo các quan chức Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton B. Carter và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng có kế hoạch gặp gỡ những người đồng cấp Úc vào ngày 12 và 13-10 ở TP Boston, Mỹ để thảo luận kế hoạch tuần tra của hải quân Mỹ.

Chuyên gia phân tích quốc phòng Úc Hugh White nhận định, mặc dù khi chưa nhậm chức, tân Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull từng nói việc bồi đắp đảo của Trung Quốc là “phản tác dụng” nhưng ông sẽ thận trọng về việc đối đầu với Trung Quốc ở biển Đông.

Biên tập viên James Hardy ở  tạp chí quốc phòng IHS Janes Defense Weekly cũng đưa ra nhận định, Mỹ có vài sự lựa chọn về loại tàu sẽ triển khai để tuần tra tùy theo mức độ cứng rắn mà Mỹ muốn thể hiện.

Lựa chọn nhẹ nhàng nhất là triển khai một tàu tác chiến duyên hải. Mỹ cũng có thể triển khai tàu khu trục lớp Arleigh Burke kèm theo một vài tàu hải quân nhỏ hơn để gửi thông điệp cứng rắn hơn đến Trung Quốc.

Ông Hardy cho biết, Trung Quốc cũng có một vài lựa chọn về cách phản ứng. Họ có thể triển khai máy bay chiến đấu hay trực thăng bay vòng vòng trên các tàu Mỹ hoặc có thể chĩa radar kiểm soát hỏa lực nhắm vào tàu Mỹ như cách họ đã làm với các tàu của Nhật ở biển Hoa Đông. Các sự lựa chọn khác bao gồm triển khai các tàu cảnh sát biển đến đeo bám tàu Mỹ hoặc sử dụng các tàu cá gây cản trở cuộc tuần tra.

Trước đó, hôm 9-10, phản ứng trước thông tin hải quân Mỹ sắp điều tàu đến tuần tra sát các đảo nhân tạo ở Biển Đông, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố Trung Quốc sẽ không bỏ qua cho bất kỳ nước nào lấy cớ duy trì tự do hàng hải và quyền bay qua để xâm phạm chủ quyền biển và không phận Trung Quốc.

Trong cuộc họp báo với Tổng thống Mỹ Obama tại Nhà Trắng ngày 25-9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng, Trung Quốc không có ý định quân sự hóa các đảo ở Biển Đông. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ chính xác ý của ông Tập muốn truyền đạt bởi vì ông không hề nói những điều gì tương tự như vậy trong các cuộc gặp riêng với ông Obama và các trợ lý cấp cao của Tổng thống Mỹ.

Một quan chức Lầu Năm Góc cho biết một trong những mục đích của kế hoạch tuần tra ở biển Đông là nhằm kiểm tra lời phát biểu của ông Tập.