Phát biểu ngày 19-7, đại diện báo chí của Thống đốc khu vực Arkhangelsk của Nga cho biết nước này vừa mở một trạm kiểm soát biên giới mới ở vùng cực bắc thuộc quần đảo Franz Josef Land nhằm thúc đẩy ngành du lịch, thu hút khách quốc tế tới Bắc Cực. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc kiểm soát lượng tàu viễn dương tiến vào Công viên Quốc gia Bắc Cực của Nga.
Giám đốc Công viên Quốc gia Bắc Cực Roman Yershov cho biết, trạm kiểm soát biên giới sẽ cho phép các tàu biển rút ngắn được ít nhất 3 ngày trong hành trình từ đảo Swalbard tới quần đảo Franz-Josef Land. Bởi thế, sau tàu Sea Spirit đang khai thác tuyến đường biển Công viên Quốc gia ở Bắc Cực, Nga sẽ đưa vào sử dụng thêm 2 tàu trong năm nay và dự kiến sẽ lên tới 10 chiếc trong khoảng thời gian 3 năm tới.
Quân đội Nga trong một lần tiến hành tập trận tại Bắc Cực
Việc mở trạm kiểm soát biên giới ở Bắc Cực được xem là bước đi mới nhất trong chiến lược khẳng định chủ quyền của Nga tại “điểm nóng” tranh chấp mới giữa nhiều quốc gia trên thế giới. Trước đó, Nga đã có một loạt động thái được xem là nhằm đi trước các quốc gia khác trong việc khẳng định chủ quyền tại Bắc Cực.
Cùng với việc tăng đầu tư mạnh cho quốc phòng những năm qua, Nga đã đẩy mạnh việc khẳng định chủ quyền tại Bắc Cực nằm bao bọc biên giới phía Bắc của nước này. Sau động thái mang tính biểu tượng cắm cờ xuống đáy biển Bắc Cực năm 2007, Nga tiến thêm một bước dài khi đưa Bộ Tư lệnh chiến lược liên quân mới, còn gọi là Bộ Tư lệnh Bắc Cực dựa trên cơ sở lực lượng của Hạm đội phương Bắc, đi vào hoạt động từ tháng 12-2014.
Mới đây, người đứng đầu Trung tâm Quốc phòng Nga, Trung tướng Mikhail Mizintsev, thông báo nước này có kế hoạch xây dựng 13 sân bay, 1 cơ sở huấn luyện không quân, 10 trạm radar kỹ thuật và kiểm soát không lưu ở khu vực Bắc Cực. Sau khi cho biết đã đưa loại vũ khí hiện đại nhất tới khu vực Bắc Cực, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu tuyên bố nước này không loại trừ khả năng bảo vệ lợi ích quốc gia tại Bắc Cực bằng biện pháp quân sự.
Chính vì thế, bước đi mới nhất của Nga “mở cửa ngõ” vào Bắc Cực càng khiến các quốc gia đã công khai tuyên bố chủ quyền tại đây, nhất là Mỹ không thể ngồi yên bởi không chỉ có vị trí chiến lược trọng yếu, Bắc Cực còn hứa hẹn là nơi giàu tài nguyên thiên nhiên chưa khai thác, trong đó đặc biệt là “vàng đen” dầu mỏ và khí đốt.
Trong số 8 nước hiện đã đưa ra đòi hỏi chủ quyền với Bắc Cực, gồm Nga, Na Uy, Đan Mạch, Canada, Phần Lan, Iceland, Thụy Điển và Mỹ, thì Mỹ và Canada cùng với Nga là những nước “mạnh miệng” nhất. Giữa lúc Canada cho biết thành lập một hạm đội mới trị giá khoảng 3,2 tỷ USD để tuần tra Bắc Cực thì Quốc hội Mỹ cũng đã ủy quyền cho quân đội nước này triển khai một kế hoạch chiến lược để phát triển về phía Bắc Cực.
