Thú chơi nguy hại
Súng cồn (hay còn gọi là súng hơi cồn) là loại súng hơi tự tạo xuất hiện ở nhiều tỉnh thành ở nước ta trong khoảng thời gian vài năm trở lại đây. Loại súng này ban đầu chỉ giống như một thú chơi cho những người thích sự hiếu kỳ, tò mò tìm hiểu để tự chế, tuy nhiên thời gian gần đây nó đã trở nên khá phổ biến. Chỉ cần vào trang tìm kiếm Google và gõ từ khóa “súng cồn” sẽ cho ra rất nhiều kết quả khác nhau với những lời quảng cáo gây tò mò như: “Súng hơi tự chế giá cả rất kinh tế, đảm bảo có thể bắn chết một con vật nặng khoảng 12kg trong phạm vi trên dưới 30m. Bạn đã thử chưa?”...
Tuy nhiên đáng chú ý nhất là những clips hướng dẫn cách chế tạo súng hơi cồn trên trang mạng xã hội Facebook hay trên trang chia sẻ YouTube. Theo những lời hướng dẫn này với số tiền khoảng 100.000 đồng là đã đủ để mua nguyên vật liệu để chế tạo ra một khẩu súng cồn chỉ trong khoảng thời gian 2 tiếng đồng hồ. Những clips với lượng người xem khá đông đảo này đã trở thành những địa chỉ tiếp tay cho nhiều người học hỏi cách chế tạo ra những loại súng này.
Súng cồn được chế tạo bằng những vật liệu khá đơn giản, dễ mua. Chỉ cần một đoạn ống nhựa, ống inox, IC đánh lửa (là bộ phận đánh lửa của bếp gas mini), nam châm, cồn 90 độ và sử dụng viên bi xe đạp, xe máy làm đạn là đã có nguyên liệu để chế tạo một khẩu súng hoàn chỉnh. Nguyên lý hoạt động của súng cồn khá đơn giản. Khi sử dụng, lượng cồn được đổ vào bên trong khoang chứa cồn ở báng súng, thổi ít hơi rồi đậy kín nắp khoang, sau đó bi sắt dùng làm đạn được nhét vào nòng. Cò súng là bộ phận đánh lửa có dây dẫn nối vào trong khoang chứa cồn ở báng súng. Khi bóp cò, bộ phận đánh lửa hoạt động sẽ đốt cháy cồn trong khoang chứa, tạo nên sức nén của khí đốt, đẩy viên bi sắt bắn ra khỏi nòng súng, có sức mạnh như một khẩu súng hơi. Thậm chí nếu được sử dụng bằng những vật liệu tốt với cự ly khoảng từ 10 - 15m, độ sát thương của loại súng cồn này còn lớn hơn nhiều so với các loại súng hơi thông thường khác.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, nếu không muốn mất công sức, thời gian để chế tạo thì người chơi có thể dễ dàng tìm mua loại súng cồn này trên mạng Internet với giá thành dao động từ 200.000 đồng đến 2 triệu đồng tùy theo mẫu mã, nguyên liệu. Để trang trí cho súng cồn thêm phần giống súng thật có thể đặt thợ mộc làm báng gỗ với giá khoảng 500.000 đồng, thậm chí người chơi có thể trang bị thêm một ống ngắm quang học.
Theo lời giới thiệu của một thành viên trong hội những người chơi súng cồn, người này đã làm một clip giới thiệu về chiếc súng cồn được coi là tốt nhất của mình từ trước đến nay. Chiếc súng cồn này có chiều dài 110cm, chiều dài nòng súng 80cm, cân nặng 2,5kg, cỡ đạn 6ly, sức nén của hơi 12kg, dùng bơm tay mini, nạp đạn một lần 120 viên, đổ 1 xilanh cồn bắn được khoảng 35 phát. Có cả thước ngắm cơ khí nhìn qua đầu ruồi và có cả ống ngắm quang học. Nếu ở khoảng cách 8m, khẩu súng cồn này có thể bắn thủng chai bia Hà Nội mà chai bia không vỡ, không nứt.
Chết người vì súng cồn
Chính vì lý do đơn giản, rẻ tiền, vật liệu dễ kiếm, dễ chế tạo nên nhiều người, đặc biệt là thanh thiếu niên đã lén lút chế tạo để sử dụng súng cồn. Mặc dù lấy lý do cho việc chế tạo, sử dụng loại súng này vào mục đích bắn chim, thú... tuy nhiên do đây là loại súng cực có độ sát thương cao nên có thể gây ra những nguy hiểm trong quá trình sử dụng. Đã có khá nhiều vụ việc gây hậu quả nghiêm trọng chết người. Ngày 3-2-2015, ông Hà Văn Quê (56 tuổi) và Hà Văn Ót (45 tuổi) cùng trú tại xã Văn Nho, huyện Bá Thước (Thanh Hóa) rủ nhau đi săn thú rừng bằng súng cồn tự chế. Trong khi đang săn, do bất cẩn, ông Quê bị ngã làm khẩu súng cồn tự chế cướp cò, nổ găm đạn vào cánh tay trái gần nách của ông Ót khiến ông Ót tử vong trước khi đến bệnh viện.
Trước đó, vào ngày 26-12-2014, trên địa bàn xã Hòa Sơn (huyện Krông Bông, Đắk Lắk) đã xảy ra vụ dùng súng cồn tự chế bắn chết người. Nạn nhân tử vong là em Trần Quốc Vương (SN 2002). Trước đó khi Trần Quốc Vương và Võ Đức Nhật (SN 2000) rủ nhau đi chơi và mang theo súng bắn hơi cồn tự chế. Quá trình đi chơi, Nhật đưa súng cồn tự chế bên trong có đạn thủy tinh kê vào đầu em Vương để bắn thử. Sau tiếng nổ, viên đạn xuyên đầu khiến Vương gục tại chỗ và chết trên đường đi cấp cứu.
Mặc dù với những lời quảng cáo, cam kết “không gây sát thương cao” nhưng trên thực tế, những người chơi súng hơi cồn vẫn thừa biết mức độ nguy hiểm của loại súng này. Thậm chí trên các diễn đàn, vẫn có những lời dặn dò người chơi súng rằng “tuyệt đối không được bắn vào người”. Tuy nhiên, trong khi xảy ra mâu thuẫn súng cồn lại trở thành công cụ gây án nghiêm trọng. Mới đây, trên địa bàn huyện Krông Búk (tỉnh Đắk Lắk) đã xảy ra vụ việc thanh niên dùng súng hơi cồn bắn người. Sau khi uống rượu say về, Y Dhô Niê (SN 1992, trú buôn Khal, xã Cư Pơng, huyện Krông Búk) gặp anh rể là Y The M’lô, (SN 1966, trú buôn Ea Sin) ở cùng huyện sang chơi. Sẵn hơi men trong người Y Dhô Niê gây gổ rồi xách khẩu súng cồn dùng để bắn chim bắn thẳng vào mặt anh rể. Rất may, Y The M’lô chỉ bị thương và khâu 5 mũi trên mặt. Tại cơ quan công an, Y Dhô Niê khai đã mua khẩu súng với giá 300 nghìn đồng của một người quen và dùng để bắn chim, bắn gà chứ không có mục đích gì khác.
Tiềm ẩn nguy cơ phức tạp về ANTT
Như vậy có thể thấy việc chế tạo và sử dụng súng cồn tiềm ẩn những nguy cơ gây phức tạp về tình hình ANTT. Với đặc tính của mình súng cồn là loại vũ khi có tính sát thương cao, việc chế tạo và sử dụng súng hơi cồn là đặc biệt nguy hiểm, vi phạm quy định tại khoản 2, Điều 5, Pháp lệnh số 16/2011/UBTVQH12 ngày 30-6-2011 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự. Nếu phạm tội nghiêm trọng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 233 Bộ luật Hình sự về “Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí thô sơ hoặc công cụ hỗ trợ”.
Để phòng ngừa, ngăn chặn các vụ tai nạn, thương tích và khắc phục nguy cơ mất an toàn về an ninh trật tự liên quan đến súng tự chế, trong đó có súng cồn, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tác hại của súng cồn để người dân biết, chấp hành, đồng thời kết hợp tăng cường kiểm tra, thu giữ, vận động người dân tự tiêu hủy, giao nộp súng cồn cho cơ quan chức năng. Ngoài ra cũng cần đẩy mạnh phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn các hoạt động sản xuất, mua, bán, tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ trái phép, đồng thời cần có những biện pháp xử lý, răn đe những người cố tình vi phạm để đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn, tránh những hiểm họa đáng tiếc có thể xảy ra.
