Dược liệu kém chất lượng tràn lan, tìm đâu thuốc sạch?

ANTĐ - Thời gian gần đây báo chí và các cơ quan chức năng liên tục phát hiện những sai phạm về thuốc đông dược kém chất lượng, thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc bị làm giả... 

Điều đó khiến người bệnh giảm niềm tin vào thuốc đông dược. Trước thực tế đó, việc tìm ra những địa chỉ khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền (YHCT) uy tín, chất lượng là vô cùng cần thiết. Với mong muốn tìm cho người bệnh địa chỉ điều trị bằng YHCT uy tín và chất lượng nhóm phóng viên chúng tôi vào cuộc.

Trước hết chúng tôi tìm hiểu: Thuốc “sạch” – Thuốc đảm bảo chất lượng  và thuốc “bẩn” – thuốc giả, thuốc rác, không đảm bảo chất lượng có thể phân biệt được hay không?

Chúng tôi có cuộc trao đổi với nhiều lương y và những người có chuyên môn về thuốc đông dược thì đa số đều có chung một quan điểm: Nếu để người bệnh phân biệt được thuốc “sạch” và thuốc “bẩn” thì rất khó, vì họ không có chuyên môn. Thầy thuốc có nhiều năm trong nghề, kinh nghiệm dày dặn thì đa số có thể nhận biết được đâu là thuốc đảm bảo chất lượng, đâu là thuốc không đảm bảo chất lượng.

Tuy nhiên, hiện nay do công nghệ làm giả thuốc ngày càng tinh vi, kèm theo sự ra đời của một số máy móc hiện đại mà nhiều vị thuốc đã bị rút hết tinh chất sau đó được sấy khô và chuyển về Việt Nam để tiêu thụ (thuốc rác) thì nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm cũng chưa đủ, cần phải có sự hỗ trợ của một số thiết bị, máy móc. Nhưng muốn kiểm nghiệm như vậy thì không phải cơ sở nào cũng đủ kinh phí để làm.

Dược liệu kém chất lượng tràn lan, tìm đâu thuốc sạch? - Ảnh 1

Tất cả công đoạn sơ chế đến bốc thuốc được lương y Toàn trực tiếp kiểm tra

Vậy thuốc “bẩn” đi về đâu?

Thuốc đông dược là một trong số những mặt hàng nông phẩm được nhập vào nước ta qua đường tiểu ngạch tương đối lớn. Mỗi ngày có tới vài chục tấn thuốc đông dược được nhập qua con đường này. Không ai có thể biết được trong số đó bao nhiêu % là thuốc không đảm bảo chất lượng?

Thống kê của các cơ quan chức năng, báo đài cho thấy 60% thuốc đông dược là không đảm bảo chất lượng, thuốc giả, thuốc loại 3,4,5, thuốc rác...Vậy những thuốc này sẽ tiêu thụ ở đâu? Một đầu mối chuyên cung cấp các loại thuốc đông dược tiết lộ: Mặt hàng nào cũng thế, thật có, giả có, loại 1 có loại 3,4,5 cũng có.

Tùy theo túi tiền của người mua mà người bán cung cấp các loại hàng hóa phù hợp. Ví dụ như vị thuốc tam thất chẳng hạn nếu là hàng đẹp, hàng loại 1 chất lượng tốt thì giá thành khoảng 2 triệu đồng/1kg củ. Còn nếu loại củ nhỏ, chất lượng kém hơn nhiều thì giá chỉ khoảng 600.000 đến 700.000đ/1 kg cũng có.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết thuốc đông dược không đảm bảo chất lượng, thuốc giả, thuốc rác sẽ có 2 địa chỉ để đến: Thứ nhất: Đến với những cơ sở đông y nhỏ, kinh nghiệm lựa chọn phân biệt thuốc chưa tốt. Thứ hai: Đến với những cơ sở YHCT tham lợi nhuận hoặc những nơi các cơ quan chức năng làm ngơ cho đông dược giả hoành hành.

Như vậy có thể thấy không phải tất cả đều là thuốc đông dược “bẩn”. Vẫn có những địa chỉ uy tín, ở đó người thầy thuốc không chỉ có tài, có kinh nghiệm dày dặn mà còn có cả tấm lòng vì người bệnh. Do đó để yên tâm điều trị, người bệnh nên lựa chọn các cơ sở uy tín, lâu năm, và có giấy phép hoạt động.

Dược liệu kém chất lượng tràn lan, tìm đâu thuốc sạch? - Ảnh 2

Bệnh nhân nên đến các phòng khám uy tín để được khám bệnh, bốc thuốc

Kiểm nghiệm thuốc đạt chất lượng mới sử dụng

Phóng viên chúng tôi tìm đến một địa chỉ khám chữa bệnh bằng YHCT có tiếng ở Hải Phòng, (số 481- 482 lô 22c, Lê Hồng Phong, Ngô Quyền, Hải Phòng) - nơi mà rất nhiều người quen, bạn bè đã và đang uống thuốc ở đây và họ rất yên tâm về chất lượng thuốc khi điều trị tại đây. Vậy cơ sở nào giúp cho bệnh nhân có niềm tin như vậy?

Trò chuyện với lương y Nguyễn Hữu Toàn (Giám đốc Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn) về vấn đề này chúng tôi nhận được câu trả lời: Quả thực vấn đề thuốc đông dược mà báo chí đưa tin thời gian qua không phải là vấn đề mới trên thị trường thuốc đông dược. Hiện tượng thuốc giả, thuốc kém chất lượng, thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc xông lưu huỳnh để bảo quản,...không phải là không có. Tuy nhiên, nó không phải là tất cả, vẫn có thuốc đông dược “sạch” - đảm bảo chất lượng được các cơ sở đông y uy tín sử dụng để điều trị bệnh. Để chứng minh điều mình vừa nói ông Toàn cho chúng tôi tận mắt chứng kiến quy trình lựa chọn và chế biến thuốc của phòng khám.

Cảm nhận chung của chúng tôi khi bước vào khu vực cắt thuốc cho bệnh nhân đó là mùi thơm nức của các loại dược liệu hòa trộn với nhau. Các vị thuốc đều sạch sẽ, khô ráo được đựng trong từng ngăn gỗ có ghi tên vị thuốc rõ ràng.

Về nguồn gốc thuốc Lương y Nguyễn Hữu Toàn cho biết: Các loại dược liệu cơ sở chúng tôi đều nhập ở địa chỉ uy tín, có hóa đơn, chứng từ rõ ràng. Nhiều năm trước khi nhập dược liệu về chúng tôi chỉ cần kiểm tra dựa trên kinh nghiệm là được, nhưng thời gian gần đây bên Trung Quốc họ làm giả thuốc rất tinh vi do đó ngoài việc kiểm tra dựa trên kinh nghiệm, một số vị thuốc nghi ngờ, có sự khác thường, hay bị làm giả chúng tôi đều mang đến Trung tâm kiểm nghiệm dược phẩm thuộc Sở Y tế Hải Phòng để kiểm nghiệm.

Thực ra việc nghiệm này không có cơ quan chức năng nào bắt buộc bời mỗi lần kiểm nghiệm chi phí cũng khá cao, tuy nhiên vì sức khỏe của người bệnh, vì hiệu quả điều trị phòng khám vẫn tiến hành. Một số loại dược liệu không tìm mua được, dựa trên kinh nghiệm điều trị nhiều năm, chúng tôi lựa chọn một số loại dược liệu khác có cùng tác dụng chữa bệnh để thay thế, chứ không dùng các loại dược liệu không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng.

Dược liệu kém chất lượng tràn lan, tìm đâu thuốc sạch? - Ảnh 3

Hãy yêu cầu xem kiểm nghiệm thuốc nếu không cảm thấy yên tâm

Khi được hỏi về hiện tượng xông lưu huỳnh để bảo quản thuốc đông dược, Lương y Nguyễn Hữu Toàn không ngần ngại chia sẻ: Từ trước tới nay việc bảo quản thuốc đông dược đều dùng phương pháp xông lưu huỳnh. Tuy nhiên người bệnh có thể yên tâm khi điều trị tại cơ sở chúng tôi vì dược liệu khi nhập về đều là dược liệu dưới dạng thô (có thể là thực vật, động vật, hoặc khoáng vật), sau khi được kiểm tra đúng và đạt chất lượng sẽ được chuyển lên bộ phận chế biến, lúc này các loại dược liệu sẽ được loại bỏ tạp chất, rửa sạch, phơi khô, sấy khô, hoặc có thể phải sao tẩm với nước gừng, giấm, rượu, muối, mật,...  Nếu có xông lưu huỳnh thì sau khi được bào chế tại phòng khám cũng không còn.

Vừa nói ông vừa bốc một nắm thuốc đưa cho chúng tôi và bảo “các anh cứ ngửi thì biết”. Việc bào chế thuốc là khâu vô cùng quan trọng. Bào chế thuốc giúp khử độc và loại bỏ tạp chất trong các vị thuốc. Công đoạn này không chỉ giúp làm giảm tác dụng không có lợi khi điều trị mà còn làm tăng tác dụng của một số thành phần có lợi cho điều trị, giúp dẫn thuốc quy kinh hay hỗ trợ cho các vị thuốc tại kinh vị. Thay đổi cấu trúc cơ học của vị thuốc, giúp cho việc chiết xuất hoạt chất tốt hơn. Cùng 1 loại dược liệu nhưng khi được bào chế khác nhau thì tính vị, quy kinh cũng khác nhau, tác dụng điều trị bệnh vì thế khác nhau.

“Phòng khám chúng tôi đặt ra một bộ tiêu chuẩn riêng về chất lượng của các vị thuốc gọi là bộ tiêu chuẩn NHT. Các vị thuốc khi đến tay bệnh nhân đều được kiểm định đạt tiêu chuẩn NHT mới được sử dụng để điều trị bệnh. Do đó, những bệnh nhân điều trị tại Phòng khám Đông y NHT  có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng thuốc, có thể xem kết quả kiểm nghiệm thuốc chất lượng trước khi sử dụng ”, ông Toàn chia sẻ. Ông bảo, ông có thể tự hào nói rằng hiếm có nhà thuốc đông y nào thực hiện được công việc như vậy trước khi cung ứng cho bệnh nhân. Dù việc làm đó tốn kém về kinh phí, tiêu tốn nhiều thời gian, nhưng vì người bệnh ông vẫn quyết tâm làm.

Khi tìm hiểu về việc chế biến đông dược cho người bệnh sử dụng ở các nhà thuốc đông y, chúng tôi dành khá nhiều công sức tìm hiểu quy trình chế biến dược liệu  của nhà thuốc NHT. Thú thực chúng tôi đi khắp trong Nam, ngoài Bắc, nhưng chưa thấy nhà thuốc đông y nào làm việc chuyên nghiệp và khoa học như vậy.

Theo lương y Nguyễn Hữu Toàn, hành nghề y đức rất cần cái tâm- cái tài của người thầy thuốc. Người thầy thuốc có tài thôi chưa đủ, bởi cái tài đó đôi khi chỉ phục phụ lợi ích của họ, chưa vì sức khoẻ người bệnh. Là nhà thuốc lâu đời ở đất cảng Hải Phòng, Phòng khám NHT từ lâu đã là địa chỉ tin cậy cho người dân khám chữa bệnh. Ngoài ra ông còn cùng các nhân viên trong phòng khám châm cứu chữa bệnh miễn phí cho người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn quận Ngô Quyền. Nhiều năm liền được Trung ương Hội chữ Thập đỏ Việt Nam tặng bằng khen. Điều làm nên tên tuổi của phòng khám chính từ cái tâm và cái tài của những thầy thuốc nơi đây. Họ sẵn sàng làm tất cả để mang lại sức khoẻ cho người bệnh.

Theo lãnh đạo Hội Y dược tư nhân TP Hải Phòng, nhà thuốc của lương y Nguyễn Hữu Toàn kiểm nghiệm chặt chẽ nguồn dược liệu khi cung ứng cho bệnh nhân. Nhà thuốc thường xuyên mang mẫu thuốc đến cơ quan chức năng kiểm nghiệm chất lượng. Nhờ đó chữa bệnh hiệu quả, người bệnh yên tâm chữa trị. Hiện nay, để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh người dân, lương y Nguyễn Hữu Toàn xây dựng cơ sở 2 khám chữa bệnh tại địa chỉ số 16, lô 1B, Trung Yên 11, Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội. Điện thoại tư vấn: 19006834. Bạn đọc tham khảo thêm trên Website: thaythuoccuaban.com