Tỷ lệ doanh nghiệp phải "lót tay" cho hải quan tăng

ANTD.VN - 31% doanh nghiệp cho biết phải trả chi phí không chính thức trong thực hiện thủ tục hành chính hải quan so với 28% năm 2015. Đây là khẳng định trong Báo cáo đánh giá cải cách thủ tục hành chính (TTHC) Hải quan năm 2016 vừa được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), phối hợp với Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) công bố chiều nay (27-4).

31% doanh nghiệp cho biết phải trả chi phí không chính thức trong thực hiện thủ tục hành chính hải quan so với 28% năm 2015.

Đây là thông tin trong Báo cáo đánh giá cải cách thủ tục hành chính (TTHC) Hải quan năm 2016 vừa được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), phối hợp với Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) công bố chiều nay (27-4).

Kết quả khảo sát này dựa trên đánh giá từ 1.035 doanh nghiệp trong tổng số hơn 3.500 doanh nghiệp được VCCI lấy mẫu ngẫu nhiên. Theo đó, báo cáo đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải cách môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hoạt động của ngành hải quan đã thay đổi đáng kể. Trong đó, đặc biệt là giảm thời gian nộp thuế; giảm thời gian, số vụ kiểm tra chuyên ngành liên quan đến Hải quan; đơn giản hóa TTHC và áp dụng công nghệ thông tin; số hóa vào giải quyết thủ tục xuất nhập khẩu, thông quan, nộp thuế cho DN…

Thủ tục hành chính Hải quan đã có rất nhiều tiến bộ, song vẫn còn nhiều vướng mắc

Phần đông DN cho rằng thực hiện những TTHC không quá khó, chỉ mức bình thường. Cụ thể, việc tiếp cận thông tin về hải quan và TTHC hải quan đã có chuyển biến đáng kể so với năm 2015.

Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế như các quy định phát luật liên quan đến thủ tục hải quan thường xuyên thay đổi có rất nhiều quy định về chính sách thủ tục hải quan, hoanh nghiệp không thể cập nhật kịp thời, sự kết nối giữa DN và cơ quan hải quan nhiều lúc còn hạn chế. Doanh nghiệp đôi khi bị chậm tiến độ ra tờ khai do chưa cập nhật kịp thời sự thay đổi về thủ tục, chính sách mới.

Về những vướng mắc khi tìm hiểu thông tin, báo cáo cho thấy năm 2016 tỷ lệ doanh nghiệp gặp vướng mắc đã giảm so với năm 2015 (47% so với 54%). Tuy nhiên, vẫn còn hạn chế khi công văn trả lời cho các vấn đề vướng mắc của doanh nghiệp còn chung chung, chủ yếu đưa ra các thông tư, nghị định mà không có câu trả lời rõ ràng và các hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp.

Về đánh giá chung việc thực hiện thủ tục hải quan, doanh nghiệp tương đối thuận lợi trong thực hiện TTHC hải quan nhưng vẫn có trên 20% doanh nghiệp gặp khó khăn trong thực hiện các thủ tục như hoàn thuế, không thu thuế, kiểm tra sau thông quan, thủ tục xét miễn thuế và giải quyết khiếu nại.

Riêng kiểm tra sau thông quan, tỷ lệ doanh nghiệp gặp khó khăn tăng khá mạnh so với năm 2015 (26% so với 19% năm 2015). Cụ thể, có tới 38% doanh nghiệp cho biết nội dung kiểm tra bị chồng chéo, trùng lặp. 36% cho biết thời gian kiểm tra luôn bị kéo dài hơn so với kế hoạch đã thông báo. 35% doanh nghiêp phải chi trả chi phí không chính thức trong các lần kiểm tra.

Sự phục vụ của công chức hải quan chưa được đánh giá tích cực, thậm chí mức độ thực hiện kỷ cương của cơ quan hải quan được đánh giá thấp hơn so với năm 2015, mức độ am hiểu chuyên môn, nghiệp vụ cũng chưa cải thiện so với năm 2015. Một số công chức hải quan chưa nắm bặt kịp thời các thông tư quy định mới nên khâu giải quyết các thủ tục hải quan cho doanh nghiệp còn chậm, dẫn đến là mất thời gian cho doanh nghiệp, vì thế làm tăng chi phí phát sinh ngoài quy định. Thái độ phục vụ của công chức hải quan đối với doanh nghiệp đôi khi còn chưa tốt…

Đáng nói, chi phí không chính thức trong thực hiện TTHC hải quan có dấu hiệu tăng nhẹ. 31% doanh nghiệp cho biết phải trả chi phí không chính thức trong thực hiện TTHC hải quan so với 28% năm 2015. “Doanh nghiệp vẫn e sợ thủ tục hải quan do công chức cán bộ hải quan có thể viện lý do quá tải, giải quyết hồ sơ tồn đọng trước đó mà làm chậm hồ sơ của mình hoặc hay bắt lỗi nhỏ nhặt của doanh nghiệp để làm khó, nên doanh nghiệp phải tự mình bồi dưỡng cho công chức cán bộ hải quan ở hầu hết các khâu công chức cán bộ hải quan có tiếp xúc người làm thủ tục xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

Chi phí ngoài quy định quá nhiều vì còn quá nhiều khâu doanh nghiệp phải trực tiếp làm việc với phía hải quan” – ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI thông tin. Tuy nhiên, có tới 44% doanh nghiệp cho biết không bị phân biệt đối xử nếu không “lót tay” cho cán bộ hải quan, chỉ có 17% cho biết có bị phân biệt đối xử.

Về kiểm tra chuyên ngành, 25% cho biết gặp khó hoặc rất khó, trong đó tỷ lệ cao nhất rơi vào kiểm tra văn hóa 50%, 40% kiểm tra y tế… Cụ thể, có tới 93% doanh nghiệp cho rằng quy định về kiểm tra chuyên ngành quá nhiều, 89% cho rằng quy định không phù hợp thực tế, 82% doanh nghiệp cho rằng các cơ quan phối hợp chưa tốt, thời gian kiểm tra chuyên nhành kéo dài so với quy định…