Khai thác khoáng sản: Chi phí ngầm luôn cao hơn lĩnh vực khác

ANTD.VN - Hội thảo “Minh bạch trong lĩnh vực khoáng sản: Đo lường khoảng cách từ chính sách đến thực tiễn” diễn ra sáng nay (21-3) đã chỉ ra ngoài các loại thuế, phí chưa được minh bạch, lĩnh vực khoáng sản còn chưa công khai trong hoạt động đấu thầu.

Theo “Báo cáo về mức độ tuân thủ các quy định pháp luật về minh bạch trong lĩnh vực khoáng sản” được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố, chi phí không chính thức của các doanh nghiệp khoáng sản luôn cao hơn từ 2% trở lên so với các doanh nghiệp khác ngành.

Ông Nguyễn Minh Đức- Ban Pháp chế VCCI cho rằng rất khó hiểu trong bối cảnh ngành khai khoáng có kết quả kinh doanh không tốt nhưng vẫn muốn mở rộng quy mô.

“Mặt hàng khoáng sản có khoảng 15 loại thuế, phí với cách tính tương đối phức tạp. Khi chúng ta áp dụng quá nhiều khoản thu, với cách tính phức tạp thì nguồn thông tin và cách tính không chính xác”- ông Nguyễn Minh Đức nói.

Chẳng hạn về cách tính thuế, do không thống nhất về khái niệm sản phẩm khác hay sản phẩm công nghiệp nên chưa rõ ràng. Hoặc phí bảo vệ môi trường đóng chung vào ngân sách, không phân chia được nên không minh bạch việc thu chi.

Theo ông Lê Ái Thụ - Chủ tịch Hội Địa chất Việt Nam, cách thu ngân sách hiện hành đối với tài nguyên khoáng sản dẫn tới tổn thất tài nguyên nhiều hơn, vì mối quan hệ thu ngân sách với tài nguyên không được xác định theo cơ sở khoa học.

Đối với hoạt động đấu giá khoáng sản, quy định buộc phải thực hiện khâu này, chỉ trừ một số trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, trên thực tế, số mỏ khoáng sản được đấu giá rất thấp. Ví dụ 12 mỏ cát làm vật liệu xây dựng ở Quảng Bình, Kon Tum… đấu giá chỉ được 3,6 tỷ đồng. Trong khi đó, thông tin về mỏ xin cấp phép thăm dò không qua đấu giá cũng rất mù mờ, thiếu thời gian ngày bắt đầu và ngày hết hạn để các doanh nghiệp tham gia.

“Doanh nghiệp tiếp cận thông tin tốt hơn là phải có mối quan hệ với cơ quan Nhà nước. Câu trả lời thường thấy là do “sếp có mối quan hệ với nhà nước nên được biết”- đại diện VCCI nói.