Phim Việt tranh giải Oscar 2015: Tham dự chỉ để… góp vui

ANTĐ - Sau 2 năm gián đoạn, điện ảnh Việt lại có phim tham gia tranh giải Oscar và thú vị hơn cả bởi đó lại là một bộ phim hài. Chỉ có điều khác so với các phim được xếp vào thể loại này, “Trúng số” được ghi nhận là phim hài “sạch”, không nhảm nhí và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Phim Việt tranh giải Oscar 2015: Tham dự chỉ để… góp vui ảnh 1Bộ phim hài của của đạo diễn Dustin Nguyễn còn ghi điểm nhờ giá trị nhân văn sâu sắc… 

Nhà sản xuất không mặn mà với Oscar

Ban đầu khi hay tin bộ phim của đạo diễn Dustin Nguyễn được chọn tranh giải Oscar 2015, nhiều người khá bất ngờ. Bởi từ trước đến nay điện ảnh Việt chưa có tiền lệ gửi phim hài đến một sân chơi điện ảnh lớn như Oscar. Minh chứng là các phim “nội” từng có vinh dự đến với Oscar kể ra toàn là phim gây chú ý về mặt nghệ thuật hoặc phim do Nhà nước đặt hàng sản xuất như: Mùa len trâu, Áo lụa Hà Đông, Chuyện của Pao, Đừng đốt, Khát vọng Thăng Long, Mùi cỏ cháy. Đấy là chưa kể, “Trúng số” lại hoàn toàn là phim thương mại do tư nhân đứng ra sản xuất. Thế nên việc sang Mỹ để tranh giải Oscar 2015 với bộ phim này được nhiều người nói vui giống như là…trúng số.

Tuy nhiên đi tìm lý do của việc “Trúng số” được chọn đến với Oscar mới thấy ngoài bộ phim này ra thì đúng là không còn sự lựa chọn nào khả dĩ hơn. Theo đó cũng như các lần trước, yêu cầu bắt buộc của Oscar năm nay là các phim dự thi phải được cấp phép phổ biến rộng rãi, được chiếu trong nước từ sau 1-10-2014 đến trước 30-9-2015 và chiếu thương mại ngoài rạp ít nhất 7 ngày liên tục. Nhẩm tính ra thì có tới hơn 20 phim Việt “ra lò” trong thời gian này, chiếm phần lớn là các phim giải trí đơn thuần.

Song như tiết lộ của một nghệ sĩ  trong Hội đồng Quốc gia tuyển chọn phim tham dự vòng sơ tuyển giải thưởng Oscar lần này thì: “Giải Oscar có nhiều yêu cầu riêng mà không phải phim nào trong số hơn 20 bộ phim trên cũng đáp ứng được, đó là chưa kể nhiều nhà sản xuất không để ý lắm đến việc đi dự Oscar nên số lượng phim vừa đạt tiêu chuẩn, vừa có sự nhiệt tình của nhà sản xuất không nhiều”. Về điều này, đại diện một đơn vị sản xuất phim tâm sự thật rằng họ không mấy mặn mà với việc gửi phim đi xét duyệt để tìm cơ hội đến với Oscar cũng vì biết rõ phim của mình chỉ có tính giải trí và thương mại đơn thuần, có gửi cũng không được chọn. 

So bó đũa, chọn cột cờ

Theo tìm hiểu, sự không nhiều kể trên dừng lại ở con số khoảng 7 phim, trong đó chỉ có một phim do Nhà nước đặt hàng sản xuất là “Những đứa con của làng”. Được biết, bộ phim này cũng được Hội đồng Quốc gia tuyển chọn phim chấm điểm cao song không được chọn vì câu chuyện về hiện thực xã hội Việt Nam thời hậu chiến mà phim đề cập tới bị đánh giá là hơi “riêng”. Theo chia sẻ của nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã – Ủy viên Hội đồng Quốc gia tuyển chọn phim thì những bộ phim Việt làm về đề tài chiến tranh hay cuộc sống hậu chiến có thể nhận được thiện cảm của người xem trong nước nhưng đến với giới chuyên môn và khán giả của Oscar thì e khó hiểu.

Về việc chọn “Trúng số”, nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã khẳng định đây chưa phải bộ phim hoàn hảo nhưng đối chiếu với tiêu chí xét duyệt thì bộ phim này đáp ứng được hơn cả. Cũng theo chia sẻ của nữ biên kịch gạo cội thì “Trúng số” được chấm điểm cao hơn các phim xét duyệt còn lại còn bởi về mặt nội dung, bộ phim của đạo diễn Dustin Nguyễn có dấu ấn văn hóa vùng miền rõ ràng và để lại dấu ấn đẹp về con người Việt Nam. Lý giải về sự băn khoăn của nhiều người về việc “Trúng số” bị xem là phim giải trí, nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã cho rằng điện ảnh căn bản là để giải trí, chỉ có điều giải trí có mang lại ý nghĩa nào không, mà “Trúng số” thì lại kết hợp được cả 2 yếu tố này – vừa giải trí lại vừa nhân văn. Cả hai yếu tố này của phim được Hội đồng duyệt đánh giá là tiệm cận được mức độ thành công nhất định nên cho điểm nhiều hơn phim khác. 

Có nên “cố đấm ăn xôi”?

Đến thời điểm này, điện ảnh Việt ngoại trừ bộ phim “Mùi đu đủ xanh” của đạo diễn người Pháp gốc Việt – Trần Anh Hùng từng lọt vào Top 5 đề cử giải Oscar năm 1994 cho phim nói tiếng nước ngoài hay nhất thì chưa có bất cứ bộ phim được gửi đi tranh giải Oscar mà lọt vào vòng tuyển chọn.

Cần phải nhắc lại “Mùi đu đủ xanh” được làm hoàn toàn tại Pháp nhưng do êkip là người Việt nên đến với Oscar với danh nghĩa đại diện điện ảnh Việt Nam. Cho tới giờ, việc gửi phim tham dự Oscar với điện ảnh Việt gần như chỉ để góp vui, kể cả những phim được giới chuyên môn trong nước đánh giá cao về mặt nghệ thuật. Vì thế việc “Trúng số” dừng chân ở vòng sơ tuyển Oscar là điều hoàn toàn có thể thấy trước.

Trước ý kiến cho rằng nếu quả thực Hội đồng duyệt không tìm ra bộ phim nào hơn “Trúng số” để đi dự Oscar năm nay thì nên lỗi hẹn với sân chơi điện ảnh danh giá này chứ không nên “cố đấm ăn xôi”, một thành viên của Hội đồng xét duyệt cho rằng từ trước đến nay chưa thấy quốc gia nào từ chối gửi phim tham dự khi được mời tham gia Oscar cả. Vả lại, nghệ thuật vốn rất trừu tượng, chẳng ai có thể nói trước được điều gì nên đã được mời thì cứ chọn phim để gửi đi tham dự, còn được hay không lại là việc khác. Âu đây cũng là cơ hội để điện ảnh Việt biết được mình đang đứng ở đâu trên bản đồ điện ảnh khu vực và thế giới.