Du khách về trẩy hội Xoan để thưởng thức hát xoan Phú Thọ

ANTD.VN -Từ ngày 22-2 đến ngày 25-2-2018 (tức mùng 7 đến mùng 10 tháng Giêng năm Mậu Tuất) hội Xoan tưởng nhớ Xuân Nương, một nữ tướng tài giỏi của Hai Bà Trưng được tổ chức tại làng Hương Nha, huyện Tam Thanh, tỉnh Phú Thọ.

 

Du khách về trẩy hội Xoan để thưởng thức hát xoan Phú Thọ ảnh 1

Hát xoan Phú Thọ được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Theo truyền thuyết dân gian vùng đất tổ Phú Thọ, nghệ thuật hát xoan có từ thời các vua Hùng dựng nước (hơn 2000 năm trước Công nguyên), sau đó truyền rộng rãi trong dân chúng và được tổ chức thành các phường hát.

Mỗi phường Xoan thường có từ 15 đến 18 người hoặc đông hơn. Trừ trùm phường, các thành viên khác thường là trai gái tuổi 16-18. Nam gọi là kép, nữ gọi là đào, số đào thường đông hơn số kép. Người ta tổ chức hát xoan để cầu mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt, ca ngợi cảnh vật thiên nhiên, mô tả lao động, sinh hoạt ở nông thôn...    

Bắt đầu hội Xoan là tiệc cầu Xuân dâng Thành hoàng, trong ngày này có dọn cỗ chay, củ mài và mật ong. Trong ngày hội, các phường hát thường tổ chức hát tại cửa đình. Nét đặc sắc nhất là tục giữ cửa đình.

Tục giữ cửa đình cũng có ý nghĩa là tránh sự tranh chấp và dẫm chân nhau giữa các phường xoan. Từ tục này đã dẫn đến tục kết nghĩa họ xoan và người địa phương của đình sở tại. Tình nghĩa ấy rất được coi trọng.

Đặc biệt, trong hội Xoan còn có tục mổ trâu “nồi da xáo thịt” diễn lại tích năm tướng của vua Hùng thờ thần sông mà thoát nạn, khi lên bờ tìm trâu mổ thịt, lấy da làm nồi nấu tế thần sông.

Vào mùng 10 tháng Giêng (Âm lịch), tại đây sẽ diễn ra trò trình nghề ở bãi sông trước đình làng, trong đó có nhiều vai diễn như: tát nước, cày, bừa, gieo mạ, con ngài tằm, bán bông... hứa hẹn hấp dẫn các du khách thập phương về trẩy hội.

Năm 2011, hát Phú Thọ được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Ngày 8-12-2017, Hát Xoan là di sản đầu tiên trên thế giới được UNESCO đưa ra khỏi Danh sách di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp để vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ngày 3-2 vừa qua, tại miếu Lãi Lèn, xã Kim Đức, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Phú Thọ đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận bằng UNESCO ghi danh “Hát xoan Phú Thọ” là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tới dự buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã biểu dương các cấp ủy, chính quyền, 4 phường Xoan và cộng đồng dân cư Phú Thọ cùng tất cả các tổ chức, cá nhân đã bằng trí tuệ, bằng tấm lòng hiếu nghĩa hướng về tiên tổ, bằng trách nhiệm đối với thế hệ mai sau cùng chung sức bảo tồn, phát huy một di sản văn hóa chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc và độc đáo.