Minh họa truyện “Dế mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài
Dành cả cuộc đời cho thiếu nhi
Ở tuổi 80, sức khỏe của họa sỹ Ngô Mạnh Lân đã giảm sút , bước đi đã chậm chạp nhưng sự tinh tường dường như vẫn còn nguyên vẹn. Cha đẻ của những khuôn hình hoạt họa biểu cảm, chuẩn mực và đầy sức sống ấy đã dành cả cuộc đời gắn bó với các tác phẩm dành cho thiếu nhi. Nhiều người không thể quên hình ảnh sinh động trong “Trê Cóc”, “Chuyện ông Gióng”… Những bộ phim hoạt hình dù ra đời đã lâu nhưng mỗi khi xem lại, trẻ nhỏ hay người lớn đều bị hấp dẫn bởi sự ý nhị và thuần Việt đậm nét. Một điều dễ nhận thấy là dù minh họa truyện tranh hay sáng tác phim hoạt hình cho thiếu nhi thì họa sỹ Ngô Mạnh Lân luôn quan tâm đến yếu tố bản sắc dân tộc. Điều đó được thể hiện trong việc ông tạo dựng tính cách, nét hình cho các nhân vật rất gần gũi với các em thiếu nhi nói riêng và người Việt Nam nói chung. Những khuôn hình luôn thấm đẫm hình ảnh làng quê Việt Nam thân thương.
Sự rung động trong trái tim người nghệ sỹ khi cầm bút vẽ cho các em thiếu nhi được bộc lộ qua từng nét phác thảo và sự tỉ mỉ đến từng chi tiết trong mỗi nhân vật. Các câu chuyện được ông minh họa hay dựng thành phim đều được nghiên cứu tạo hình rất kỹ càng. Ông vẽ hình ảnh “Đám cưới chuột” khéo léo đến mức người xem có cảm tưởng mỗi con chuột trong đám cưới là một con người với từng tính cách khác nhau. Chuột mẹ cũng mặc áo dài, chân đi giày màu đỏ, có điểm hoa trên tóc, cũng tô son điểm phấn chải chuốt, một tạo hình bắt mắt. Vì thế không khó hiểu khi các bộ phim hoạt hình do ông làm đạo diễn, những tác phẩm đồ họa trên sách báo do ông minh họa luôn nhận được thích thú của các em nhỏ. Họa sỹ Ngô Mạnh Lân tâm sự: “Gương mặt ngây thơ của bọn trẻ khi chăm chú xem phim hoạt hình, đó là nguồn động viên cổ vũ lớn cho các sáng tác tiếp theo”.
Người thầy trẻ mãi
Thế nhưng, với sự lấn lướt của phim hoạt hình nước ngoài, ông bày tỏ sự lo lắng cho thế hệ trẻ Việt đang bị văn hóa ngoại lai bao trùm. Ông đã chỉ ra sự yếu kém về nguồn nhân lực, phương tiện kỹ thuật và đặc biệt là chiến dịch quảng bá mạnh mẽ của phim hoạt hình nước ngoài đã khiến cho nền hoạt hình nước nhà đang ở thế yếu. Làm công việc sáng tác cho thiếu nhi cũng bởi ông đặc biệt yêu trẻ con và có duyên với các em nhỏ. Phải chăng vì thế mà họa sỹ Ngô Mạnh Lân dường như trẻ hơn rất nhiều so với tuổi 80 của mình.
Để kỷ niệm mốc 80 năm cuộc đời, ông vừa cho ra mắt triển lãm một số phác thảo chưa có điều kiện thể hiện thành phim. Triển lãm đang diễn ra tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Biết tin này, nhiều người trong giới và công chúng yêu nghệ thuật đã tới dự và chia vui. Trong ánh mắt và nụ cười mỗi người đến dự triển lãm đều dành cho ông sự khâm phục và nể trọng. Điều này cũng dễ hiểu khi họa sỹ Ngô Mạnh Lân là người đã biến những khuôn hình hoạt họa trở nên sống động và gần gũi với các em thiếu nhi qua nhiều bộ phim hoạt hình nổi tiếng của Việt Nam. Có lẽ không chỉ nhiều lớp sinh viên, thạc sỹ, nghiên cứu sinh ở các trường Điện ảnh hay Mỹ thuật phải cảm ơn ông-một người thầy (PGS.TS, NSND Ngô Mạnh Lân) mà nhiều thế hệ độc giả và khán giả còn in đậm trong ký ức tuổi thơ những tác phẩm đồ họa trên sách báo, những phim hoạt hình đã góp phần làm nên một tên tuổi tài hoa.
