"Sản xuất" "gà nòi" hay đào tạo nhân tài?

ANTD.VN - Bà Lê Thị Oanh, Hiệu trưởng trường THPT chuyên Hà Nội - Asmterdam cho rằng, dư luận “kết tội” cho trường chuyên chỉ tạo ra sản phẩm “gà nòi”, học sinh chỉ toàn “mọt sách” nhưng thực tế, các trường đang trong quá trình đổi mới, đào tạo ra nguồn nhân lực toàn diện. 

Mô hình trường chuyên đang đổi mới theo hướng đào tạo toàn diện

Hiểu sai về trường chuyên

Bà Lê Thị Oanh nhấn mạnh, trường chuyên cần trở thành mô hình giáo dục chất lượng cao, cơ bản, toàn diện, tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao. “Học sinh trường chuyên đang nhận được sự đánh giá cao của các trường đại học nổi tiếng thế giới. Thậm chí học sinh chuyên được coi là mục tiêu cạnh tranh của các trường quốc tế này” - bà Lê Thị Oanh cho biết.

Tuy nhiên, chính thói quen báo cáo về số giải thưởng, huy chương trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế, số thủ khoa, tỷ lệ tốt nghiệp THPT... hay nói cách khác là chỉ nêu ra giá trị gia tăng của trường nên dư luận xã hội không thể hình dung đầy đủ các hoạt động của nhà trường. 

Ông Vũ Đức Thọ, Hiệu trưởng trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Nam Định cũng cho rằng, nhiều người đang hiểu sai về hệ thống đào tạo trường chuyên.

“Trường chuyên đào tạo ra học sinh giỏi, nhưng không chỉ giỏi một môn mà giỏi toàn diện. Ngoài việc đào tạo mũi nhọn, các trường chuyên cũng rất chú trọng hướng tới việc đào tạo học sinh phát triển toàn diện, điều này thể hiện rõ nhất ở việc trường quan tâm nhất đến việc đào tạo ngoại ngữ cho học sinh, điểm yếu của đa số học sinh hiện nay” - ông Thọ chia sẻ.

Cần cơ chế đặc biệt

Mặc dù các trường chuyên đang tích cực đổi mới, song mục tiêu đầu ra của các trường này vẫn đang gây tranh cãi. Việc phải khẳng định tên tuổi của mình qua các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế vẫn là một trong những “nhiệm vụ” nặng nề với giáo viên và học sinh chuyên, trong khi đó, nhiều chuyên gia giáo dục cho biết, trường chuyên ở các nước phát triển như Mỹ, Anh... không nhằm mục tiêu thành lập đội tuyển thi Olympic mà chỉ tập trung vào đào tạo các nhà nghiên cứu chuyên sâu theo năng khiếu đặc biệt của học sinh chuyên.

TS Lê Thống Nhất, Tổng Giám đốc trường Bigschool cho biết, so sánh với mục tiêu ban đầu mà cố Bộ trưởng Bộ Giáo dục Tạ Quang Bửu đặt ra khi xây dựng mô hình chuyên Toán nói riêng, hệ chuyên nói chung  là để đào tạo nhân tài trở thành các nhà nghiên cứu khoa học thì hiện nay, mục tiêu đào tạo chuyên đã thay đổi.

Phần lớn các trường chuyên đều tuyển hàng nghìn chỉ tiêu và mục tiêu nhiều khi chỉ tập trung cho các kỳ thi quốc gia, quốc tế. “Mục tiêu đoạt giải trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế không sai nhưng chỉ phù hợp với mô hình đào tạo chất lượng cao. Còn với trường chuyên thì cần hướng tới những mục tiêu xa hơn, không đơn giản chỉ là vào được đại học mà còn là hướng nghiệp, đi vào nghiên cứu khoa học cơ bản, sáng tạo để trở thành nguồn nhân lực mũi nhọn”. 

Để làm được việc này, TS Lê Thống Nhất cho rằng, chương trình đào tạo của các trường THPT chuyên phải giảm bớt chương trình phổ thông đại trà, tăng cường chương trình chuyên riêng biệt dành cho những đối tượng học sinh có năng khiếu đặc biệt.

Học sinh đặc biệt cần có cơ chế đặc biệt, có thể được “đi tắt” để đạt được mục tiêu đúng với năng lực. Có như vậy, Việt Nam mới có những nhà khoa học, nhà nghiên cứu tầm cỡ quốc gia, quốc tế chứ không chỉ dừng lại ở những tấm huy chương.