Thanh tra đừng để "qua mặt"

ANTĐ - Năm 2008, khi trả lời báo chí về viễn cảnh tươi đẹp của Hà Tĩnh có Formosa, người đứng đầu tỉnh này khẳng định, ngân sách sẽ thu hàng chục tỷ USD, người dân có việc làm… Nhưng sau sự cố môi trường, ngư dân điêu đứng. Vấn đề dư luận thắc mắc vẫn là nguyên nhân sâu xa vì sao để xảy ra thảm kịch môi trường với những hậu quả tai hại trước mắt và lâu dài?

Lục lại hồ sơ vụ việc này cho thấy, sau khi tỉnh Hà Tĩnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Tập đoàn Formosa căn cứ theo Luật Đầu tư, Luật Đất đai và 2 quyết định, nghị định của Chính phủ, các bộ, ngành đã có ý kiến, đặc biệt còn có 2 đoàn kiểm tra.

Báo cáo tác động môi trường cũng đã được Bộ Tài nguyên - Môi trường phê duyệt. Phía Formosa cũng cam kết tuân thủ luật pháp Việt Nam, đầu tư hàng triệu USD cho hệ thống xử lý nước thải.

Tuy nhiên, cuối năm 2015 và đầu năm 2016, khi Formosa lắp đặt thiết bị xử lý, nhất là hệ thống ống xả thải ngầm dưới đáy biển và chạy thử, thì các cơ quan chức năng cũng như đoàn thanh tra, kiểm tra đã không để mắt kiểm tra, giám sát quy trình vận hành.

Chỉ đến khi cá chết trắng hàng loạt dọc ven biển 4 tỉnh miền Trung, các cơ quan chức năng mới “giật mình” đi tìm “thủ phạm”. Lãnh đạo các bộ, ngành, các chuyên gia trong nước, kể cả nước ngoài và rất nhiều cuộc họp hành kéo dài suốt mấy tháng trời, cuối cùng mới phát hiện ra nguyên nhân gây thảm họa môi trường chưa từng có này chính là từ hệ thống nước thải độc hại của Formosa xả thẳng ra biển.

Có thể nói, cả hệ thống đã vào cuộc với nỗ lực cao và hết sức kiên quyết đấu tranh, đại diện Formosa đã cúi đầu nhận lỗi trước Chính phủ và nhân dân ta. Sự việc tưởng đã yên, gần đây dư luận lại phát hiện Formosa đã chôn lấp rác ngay trong lòng đất, thậm chí ký kết hợp đồng với một số đơn vị ngành tài nguyên - môi trường địa phương.

Được biết, đoàn công tác của Bộ Tài nguyên - Môi trường vừa đề xuất với Hà Tĩnh thành lập một đoàn công tác thường xuyên trực tiếp làm việc tại Formosa, giám sát toàn bộ hệ thống xử lý chất thải của công ty này gồm chất thải rắn, lỏng, khí. Hy vọng với “trạm gác” này, mọi chất thải của Formosa sẽ khó “qua mặt” thanh tra.