- Cao tốc Thái Nguyên - Chợ Mới quá nhiều tai tiếng
- Nhiều đường độc đạo cũng tôn tạo để thu phí BOT, bảo sao dân không bức xúc?
Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận thanh tra tại 7 dự án đường giao thông BOT, BT
Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện một số dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng-kinh doanh-chuyển giao (BOT), hợp đồng xây dựng-chuyển giao (BT) thuộc lĩnh vực giao thông. Cụ thể, cơ quan này tiến hành thanh tra 7 dự án (5 dự án BOT, 1 dự án BT, 1 dự án kết hợp cả BOT và BT).
Theo bản kết luận này, đến tháng 9-2015, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã triển khai thực hiện 78 dự án đầu tư theo hình thức BT và BOT trong lĩnh vực giao thông với tổng mức đầu tư khoảng gần 219.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ xác định ở tất cả 78 dự án Bộ GTVT đã không lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu mà đều là chỉ định thầu. Một số nhà đầu tư được lựa chọn có năng lực hạn chế, không đáp ứng yêu cầu của dự án.
Mặt khác, qua 7 dự án bị thanh tra, Thanh tra Chính phủ phát hiện các nhà đầu tư đã phê duyệt sai, tăng về đơn giá định mức, chế độ tiền lương, phụ cấp hoặc các yếu tố phát sinh không đúng thực tế với số tiền trên 316 tỷ đồng.
Đặc biệt, kết luận thanh tra cũng cho thấy, hầu hết dự án BT và BOT đều thực hiện tại các khu vực giao thông trọng yếu, có mật độ tham gia giao thông lớn, đặt các trạm thu phí có khoảng cách gần nhau bất hợp lý, giá phí cao, tăng nhanh. Việc này khiến người tham gia giao thông không còn sự lựa chọn nào khác, điển hình là tại Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Hưng Yên và Hòa Bình.
Cũng vì điều này đã dẫn đến việc người dân né trạm thu phí, đi vào đường ngang ngõ tắt gây hư hại hệ thống giao thông địa phương, gây nguy cơ mất an toàn giao thông. Ngoài ra, việc xác định phương án, doanh thu tài chính thiếu chính xác đã gây ra gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp tham gia giao thông vì thời gian thu phí quá dài.
Chẳng hạn, với dự án nâng cấp đường Pháp Vân - Cầu Giẽ giai đoạn 1 của Bộ GTVT chỉ sửa chữa, cải tạo các yếu tố hình học và rải thảm mặt đường cũ nhưng giá phí thu tương đương với giá thu đường cao tốc xây dựng mới Cầu Giẽ - Ninh Bình (1.500 đồng/km). Theo Thanh tra Chính phủ, điều này là bất hợp lý và bất thường, cần làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân…
Trước thực trạng trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT và Bộ Tài chính phải kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan về việc quyết định đầu tư dự án, phương án thu phí bất hợp lý, phê duyệt tổng mức đầu tư sai lệch, lựa chọn nhà đầu tư, ký kết hợp đồng thiếu chặt chẽ, thỏa thuận việc đặt trạm thu phí chưa đảm bảo nguyên tắc.
