ĐBQH Nguyễn Mai Bộ phát biểu thảo luận về dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
Đại biểu Nguyễn Mai Bộ cho rằng, tại khoản 1 Điều 6 quy định “Áp dụng pháp luật nước ngoài hoặc tập quán quốc tế đối với các hợp đồng dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động có yếu tố nước ngoài”.
“1. Đối với các hợp đồng dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động được ký kết giữa tổ chức, cá nhân có trụ sở chính hoặc nơi cư trú tại đặc khu, trong đó có ít nhất một bên tham gia là tổ chức, cá nhân nước ngoài, các bên được thỏa thuận trong hợp đồng việc áp dụng pháp luật nước ngoài hoặc tập quán quốc tế”.
Theo ĐB Nguyễn Mai Bộ, quy định như trên là chưa chặt chẽ. Vì về mặt ngữ nghĩa, cá nhân thì không có trụ sở chính. Do vậy cần sửa “các hợp đồng dân sự kinh doanh, thương mại, lao động được ký kết giữa tổ chức có trụ sở chính, cá nhân cư trú tại đặc khu…”.
Về khoản 2 điều này cũng quy định: “Việc áp dụng pháp luật nước ngoài hoặc tập quán quốc tế theo quy định tại khoản 1 Điều này không được gây phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng theo quy định của luật và không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự Việt Nam”.
Việc dùng từ “theo quy định của luật” là chưa chính xác vì lý do các khu vực công nghiệp, quốc phòng an ninh đó được quy định ở các văn bản pháp luật khác nhau cho nên đề nghị thay cụm từ “theo quy định của luật” bằng cụm từ “do pháp luật quy định”.
Vấn đề tiếp theo cũng được đại biểu Nguyễn Mai Bộ quan tâm là tại Điều 70 quy định Tòa án nhân dân (TAND) đặc khu đã được đại biểu này nêu ra hai vấn đề: Một là thẩm quyền thành lập giải thể; hai là nguyên tắc tổ chức hoạt động. Theo đại biểu Nguyễn Mai Bộ, nội dung này chưa trả lời được câu hỏi TAND đặc khu thuộc cấp nào trong hệ thống 4 cấp toà án, theo quy định của Luật Tổ chức TAND.
Để khắc phục bất cập này, đại biểu Nguyễn Mai Bộ đề nghị cần gộp Điều 72 nhiệm vụ, quyền hạn của TAND đặc khu vào Điều 70 và viết lại Điều 70. “1. TAND đặc khu là TAND cấp huyện do Ủy ban thường vụ (UBTV) Quốc hội thành lập, giải thể theo đề nghị của Chánh án TAND tối cao; 2. TAND đặc khu thực hiện nhiệm vụ quyền hạn theo quy định tại Điều 44 Luật Tổ chức TAND và Điều 73 của Luật này”.
Cũng liên quan đến nội dung một số quy định cơ cấu tổ chức hoạt động của TAND đặc khu, đại biểu Nguyễn Mai Bộ dẫn, tại khoản 1, Điều 71 về cơ cấu tổ chức của TAND đặc khu quy định: “TAND đặc khu có thể có Tòa kinh tế, Tòa hành chính và các Tòa chuyên trách khác theo quy định của Luật Tổ chức TAND” thì chưa đồng bộ theo quy định tại Điều 45 Luật Tổ chức TAND và chưa sát với thẩm quyền quy định tại Điều 73 của Dự thảo Luật.
Theo đại biểu Nguyễn Mai Bộ cần viết lại: “TAND đặc khu có thể có Tòa Hình sự, Dân sự, Tòa Gia đình chưa thành niên, Tòa Hành chính, Tòa Kinh tế…” thì sẽ hợp lý hơn.
Tương tự, tại Điều 75 về tổ chức hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) thì cũng với lý do đã đề cập tại Điều 70, đại biểu Nguyễn Mai Bộ đề nghị cần viết lại: “Viện KSND đặc khu là Viện KSND cấp huyện do UBTVQH thành lập, giải thể theo đề nghị của Viện trưởng Viện KSND tối cao”.
