- Bộ Quốc phòng Mỹ chỉ trích Trung Quốc bay thử nghiệm ở Trường Sa
- Philippines mời Mỹ sử dụng 8 căn cứ quân sự trên biển Đông
- Philippines và Malaysia phản đối máy bay Trung Quốc ra Trường Sa
Sỹ quan Hải quân Mỹ giám sát từ trên máy bay do thám P-8A các hoạt động bồi đắp và xây dựng phi pháp của Trung Quốc trên các đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam
Trang mạng The Diplomat (Nhật Bản) ngày 17-1 vừa gây chú ý dư luận khi đăng tải bài phân tích, đồng thời đưa ra các giải pháp mà Mỹ, quốc gia tự nhận là cường quốc gắn bó lợi ích sống còn với châu Á-Thái Bình Dương, cần phải thực thi để ngăn chặn Trung Quốc đang ngày càng bành trướng trên Biển Đông. Vùng biển chiến lược này có tầm quan trọng ngày càng lớn với chính sách tái cân bằng của Mỹ trên toàn cầu.
Mỹ từ khi thực hiện chính sách xoay trục, chuyển trọng tâm ưu tiên chiến lược về châu Á-Thái Bình Dương đã có hàng loạt điều chỉnh lớn về chính sách cũng như bố trí binh lực và nguồn lực, trong đó một phần đáng kể dành cho khu vực Biển Đông. Tuy nhiên, những điều chỉnh và răn đe của Mỹ chưa đủ nhanh, đủ mạnh để ngăn chặn tham vọng bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông. Bằng chứng là bất chấp những cảnh báo, răn đe của Mỹ, Trung Quốc vẫn ráo riết đẩy nhanh các hoạt động bồi đắp và xây dựng phi pháp nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông để hiện thực hóa tham vọng độc chiếm vùng biển chiến lược này mà biểu hiện mới nhất là việc khánh thành và đưa vào sử dụng sân bay xây dựng trái phép trên Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Vì thế, bài phân tích trên The Diplomat đã đưa ra 6 nhóm giải pháp trên 3 bình diện ngoại giao, kinh tế và quân sự mà Mỹ có thể thực thi để ngăn chặn sự bành trướng ngày càng mạnh của Trung Quốc trên Biển Đông. Trong đó, về ngoại giao, Mỹ cần đưa thực hiện 3 giải pháp nhằm nâng cấp quan hệ ngoại giao với các nước đối tác mới trong khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, lên cấp đối tác chiến lược. Bài viết trên trang mạng này cho rằng, nếu Mỹ không tỏ rõ cam kết đủ mạnh để tăng cường quan hệ với các nước đồng minh và các nước đối tác gần gũi trong khu vực thì Mỹ nhường dần “sân chơi” cho Trung Quốc hiện đang đầu tư nhiều nguồn lực để lôi kéo các quốc gia ASEAN thông qua sáng kiến Ngân hàng Đầu tư hạ tầng châu Á (AIIB), Con đường Tơ lụa trên biển và Quỹ con đường tơ lụa.
Về kinh tế, The Diplomat cho rằng, bên cạnh Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Mỹ cần xây dựng một tuyến vận tải đường biển nhằm kết nối Mỹ với các cảng thương mại trong khu vực, đồng thời hỗ trợ cho các công ty dầu mỏ trong việc lập ra các liên doanh để khai thác dầu mỏ tại các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của các nước có cùng tuyên bố chủ quyền, đặc biệt tại các khu vực nhạy cảm - nơi “đường 9 đoạn” phi lý của Trung Quốc
chồng lấn.
Về quân sự, The Diplomat cho rằng, nếu Trung Quốc huy động các tàu cảnh sát biển và bán quân sự để thách thức hoạt động khai thác của các công ty dầu khí Mỹ.
Washington với sự đồng thuận của các nước khu vực có thể cùng lúc triển khai Lực lượng cảnh sát biển (USCG), hải quân và máy bay để bảo vệ. Điều này không chỉ bảo vệ các lợi ích kinh tế mà còn giúp duy trì luật pháp quốc tế và vô hiệu hóa yêu sách “đường 9 đoạn” đi ngược tinh thần Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS).
The Diplomat kết luận, Mỹ cần mạnh mẽ, quyết đoán và ứng phó với tình hình một cách toàn diện hơn nếu muốn ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông.
