Ngồi mát ăn… bát vàng
Trước đây, các công việc ở những quán bar thường được giới trẻ chọn để làm bán thời gian như phục vụ, PG quảng cáo tiếp thị rượu bia, hay nhảy múa phụ họa… Làm PG tiếp thị rượu bia ngoài số tiền lương cứng được hưởng khá thấp, nhân viên còn được hưởng % hoa hồng từ số tiền bán rượu, bia. Còn nhân viên phục vụ thì thu nhập cũng không hơn là bao, ngoài việc được thêm đồng ra đồng vào tiền “bo” của khách. Xét cho cùng, những công việc trong quán bar đó tưởng nhẹ nhàng, dễ dàng nhưng thực tế không phải vậy. Và không ít người trong số họ đã bỏ việc, tuy nhiên, nắm bắt thị hiếu của những người này đã có môi trường cọ xát với cái thế giới ồn ào của nhạc, cồn, khói thuốc và lắc lư, nhiều chủ các quán bar, club sẵn sàng đưa ra lời đề nghị họ chuyển sang “nghề”… làm khách.
Dạo quanh phố phường, đi dọc những tuyến phố lớn tại trung tâm sẽ dễ dàng bắt gặp những tấm biển nhiều màu sắc, những ánh đèn Led nhấp nháy, âm thanh vọng ra từ cánh cửa hẹp… - đó chính là các quán bar thu hút mọi ánh nhìn và sự quan tâm của người qua lại. Và những quán bar mới càng đông xe xếp ở ngoài, nườm nượp lượt bạn trẻ sành điệu bước vào thì sẽ càng có nhiều cơ hội thu hút thêm những khách hàng khác.
Quan người quen giới thiệu, tôi gặp Tuấn (SN 1985), một thanh niên có thâm đi làm khách tại các quan bar tại trung tâm. Tuấn chia sẻ: “Làm khách vừa được uống rượu, vừa được vui chơi không mất tiền. Cuối buổi còn được bồi dưỡng tiền ăn phở. Nghề này đang “hot” lắm!”. Nói xong Tuấn tiếp tục “quay” theo điệu nhạc với những người bạn của mình. Được biết Tuấn là một nhân viên văn phòng, phong cách sống có hướng cởi mở, ngoài công việc chính làm nhân viên văn phòng, mỗi tối Tuấn còn đi làm khách tại những quán bar.
Nhưng chẳng phải ai muốn làm khách ở những quán bar đều được đồng ý, Tuấn giải thích: “Muốn làm khách quán bar cũng không đơn giản. Đầu tiên hình thức phải hợp mắt, ăn mặc phải hiện đại, không được quá luộm thuộm. Tiếp theo là phải quen với không khí âm thanh mạnh, khói thuốc nghi ngút và quan trọng nhất là phải biết uống rượu. Đầy đủ yêu cầu đó mới được qua “vòng gửi xe”. Sau vòng này còn một số yêu cầu khác, tuy không quan trọng bằng yêu cầu đầu tiên, nhưng cũng cần thiết để làm khách tại quán bar”. Nghe đến đây, chúng tôi mới hiểu tại sao “nghề” làm khách quán bar lại trở nên thu hút giới trẻ đến vậy. Với tâm lý vừa được chơi, vừa được tiền, các bạn trẻ đua nhau vào “nghề” làm thêm này.
Nghề đi đêm, về hôm
Khác với những công việc làm thêm khác, giờ làm khách tại những quán bar cũng đặc biệt hơn rất nhiều. Công việc có thể bắt đầu từ 21h đến 21h30, người làm khách sẽ đến nhận ca, nhận bàn, rượu và chuẩn bị cho một tối làm… khách. Các quán bar thường phải đến 22h mới thực sự đông khách và sôi động nhất, nên người làm khách quán bar phải đến sớm hơn và khuấy động phong trào “ăn chơi nhảy múa” khi lượng khách đến đông nhất. Còn nếu hôm nào vắng khách, bàn của những người làm khách quán bar sẽ ít sôi động hơn. Các chủ quán bar đưa ra loại hình lao động kiểu mới này vì cho rằng “nghề” này được coi là làm “mồi” cho khách hàng khác.
Công việc chỉ gói gọn trong vài giờ đồng hồ, từ 21h cho đến khi xuống nhạc, thường là vào 23h30 đến 24h. Tuấn cho biết: “Thường thi sau mỗi buổi đi bar, cả nhóm lại đi ăn uống tiếp. Và khi về đến nhà để nghỉ ngơi, lúc đó cũng phải tầm 2h-3h sáng rồi”. Mệt mỏi, thiếu ngủ là vậy, nhưng Tuấn dường như chẳng bao giờ bỏ qua bất cứ một buổi làm khách nào cả. Thường thì những quán bar mới mở sẽ trả lương theo tháng, theo tuần hoặc theo yêu cầu của từng cá nhân. Tuấn nói: “Đa số những người làm khách quán bar đều muốn chơi và vui, nên họ cũng không quá quan tâm tới số tiền được trả. Bởi vì số tiền đó lại được họ quay vòng chạy sang quán bar khác chơi tiếp”. Người làm khách quán bar thường được trả từ 50.000-70.000 đồng/tối. Cá biệt có những nơi mới mở cần lượng khách nhiều sẽ trả 100.000 đồng/tối. Như vậy, 1 tháng người làm khách có thể kiếm được vài triệu đồng cho công việc này. Nếu nghỉ buổi nào thì sẽ bị trừ tiền buổi đó. Và những tối cuối tuần nếu đông khách, lực lượng làm khách quán bar cũng không cần có mặt. Tuấn tiếp tục chia sẻ: “Các quán bar khi ít khách thì cần những người làm khách để thêm đông vui, kéo khách hàng đến với mình. Nhưng khi quán bar có lượng khách ổn định, những người làm khách quán bar sẽ trở nên “thất nghiệp” ngay. Và họ lại phải tìm những quán bar mới mở khác để tiếp tục sự nghiệp ăn chơi miễn phí”.
Cạm bẫy rình rập
Những tưởng công việc làm khách quán bar đơn giản, dễ dàng là chỉ cần đến bar, ăn mặc đẹp và uống rượu nhưng thực tế lại không phải vậy. Thông thường mỗi nhóm sẽ có khoảng 3 người/bàn, và mỗi bàn sẽ được phát 1 chai rượu, đĩa hoa quả và vài chai nước khoáng. Họ chỉ cần đứng uống rượu, trò chuyện, nhảy múa. Hết chai rượu này sẽ được gọi thêm chai rượu khác.
Những tưởng như vậy là sướng, nhưng đồng hồ sinh học đảo lộn gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của những người làm khách. Thông thường thời gian từ 21h đến 24h là khoảng thời gian nghỉ ngơi, vậy mà họ phải đi làm và chịu đựng áp lực từ những tiếng nhạc. Đêm nào cũng vậy đến 2-3h sáng, sức khỏe khó có thể đáp ứng được. Chưa kể đến việc làm khách quán bar phải tiếp xúc với rượu, bia, thuốc lá quá nhiều gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Ở trong môi trường có tiếng nhạc quá to theo thời gian sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến thính giác. Ngoài ra, môi trường các quán bar, club là nơi có nhiều cạm bẫy. Tuấn chia sẻ: “Đi làm khách quán bar thường xuyên, nhiều người nghĩ tôi là trai bao ở quán bar nên đã đến đưa ra những “lời đề nghị khiếm nhã”. Lúc đó, tôi chỉ biết nuốt đắng vào trong, vì nhiệm vụ chính của chúng tôi là đứng cho đông để thu hút khách, “cứng” với khách thì khác gì đuổi khách đi. Mình lại mất việc”. Thời gian làm khách quán bar thường vào buổi đêm nên chính những người khách bị kéo dài tình trạng thiếu ngủ, mất tỉnh táo và không có tâm trí học tập, làm việc. Những quán bar cũng là cạm bẫy dễ đưa những người làm khách sa ngã.
Và quan trọng hơn, những người làm khách quán bar này đang đánh mất đi thời gian, tương lai qua những chất kích thích có cồn, những tiếng nhạc kích động… Trong thời gian đó họ đã đánh mất thời gian một cách vô bổ, lao vào vui chơi giải trí mà không mất tiền, chỉ mất sức. Để rồi khi thời gian trôi đi, khi họ nhìn lại, quãng thời gian tuổi trẻ của mình để học tập, xây dựng gia đình, sự nghiệp tương lai đều đã qua. Đánh mất tuổi trẻ đầy sôi sục, nhiệt huyết như vậy thật không đáng!
