Lềm Văn Ất - người lái đò trẻ nhất sông Đà
Nhóm chúng tôi gồm 3 người đã từng nhiều lần có mặt trên dòng Đà giang để thỏa sức ngắm nhìn cảnh hùng vĩ uốn lượn từ khi nước lên đến lúc nước xuống. Quả thực, dòng sông Đà kì lạ nhiều người thêu dệt là có quái vật sống trên sông luôn quanh quẩn đâu đó chỉ trực chờ cơ hội là bắt người.
Nhưng, đó chỉ là bịa đặt ác ý. Dòng sông Đà hiền hòa, yên ả lắm! Nước xanh đen phẳng lặng uốn lượn. Chỉ trừ những nơi có đá núi gấp khúc mới đáng sợ, thử thách lòng dũng cảm của con người.
Trong số những người lái đò nổi tiếng nhất sông Đà hiện nay có Lò Văn Tọa. Hỏi ra mới biết, bố Tọa từng được dân sông nước phong tặng biệt danh “Vua gàn Đà giang”. Chẳng là trước đây, ông tậu được chiếc thuyền để làm nghề vận chuyển người và các loại hàng hóa trên sông Đà. Tại một khúc nước siết, ông văng mình ra khỏi thuyền trôi theo dòng nước dữ. Tưởng mãi mãi nằm dưới đáy Đà giang, trong khi sắp lịm đi thì chiếc thuyền trôi sau xuất hiện. Ông bấu víu vào đó mà sống sót. Tọa thành thật cho biết, làm phận lái đò không sung sướng gì. Những ngày sông lặng sóng thì chẳng kể nhưng khi sóng dậy do bão lũ hay như trận động đất vừa qua khiến anh hú vía. Đang chở hàng cho khách ngược lên Lai Châu thì bất ngờ chiếc thuyền chòng chành rồi như dựng ngược. Tọa phải bám vào lan can thuyền mới không bị ngã.
Nói tới lái đò sông Đà nhiều người nghĩ ngay đến những con người vạm vỡ, thiện nghệ trong nghề hay ít ra là phải có tuổi có nhiều kinh nghiệm sông nước. Nhưng không phải vậy, khi chúng tôi đang ngược dòng lên vùng Lai Châu thì bắt gặp một chàng lái đò tuổi vừa 19. Đó là Lềm Văn Ất người xã Điệp Muội, huyện Quỳnh Nhai. Chiếc áo xanh mỏng dính cùng chiếc mũ đỏ không làm Ất già hơn cái tuổi vừa tốt nghiệp cấp III. Vì mới vào nghề nên Ất không có nhiều khách quen, vả lại nhìn cậu non nớt nên không ít khách hàng lắc đầu quầy quậy vì không mạo hiểm giao tính mạng mình vào tay một đứa trẻ.
Trong giới lái đò sông Đà, không ai không biết “lão bố” Lò Đênh Giảng - người huyện Yên Châu nổi tiếng. “Lão bố” năm nay đã vào tuổi 76 nhưng còn quắc thước lắm. Tôi giơ máy ảnh lên định chụp, “lão bố” xua tay cười chừ: “Đừng chụp bố, bố không thích thành người “nổi tiếng” đâu. Bố nổi tiếng khắp dòng Đà giang này rồi...”. Nghe anh bạn bản địa nói, chúng tôi mới biết “lão bố” sinh ra đã là một đứa trẻ mồ côi rồi làm nghề sông nước từ khi có trí khôn đến giờ. Các nhóm “phượt” đi trên những con thuyền lạ kỳ như của “lão bố” không chỉ được cảm nhận đất trời mà còn được nghe những câu chuyện vô cùng thú vị.
“Lão bố” ngoặt chiếc đò ấy ngược dòng Đà giang, xa xa tiếng hát người lái đò sông Đà vẫn vọng lại hòa với gió rừng sóng nước vi vu.
